Zam pazarlığı kızıştı, ev sahipleri kiracılarını çıkarmak için `kaçak elektrik' ihbarı yapıyor
Son yıllarda ekonomik iyileşmeye bağlı olarak enflasyonun düşmesi ev sahibi kiracı arasındaki zam pazarlığını da kızıştırdı. Daha önce yüksek enflasyon nedeniyle yıllık yüzde 20'lerin üzerinde zammı göze alan kiracılar şimdi yüzde 10'un üzerinde fark verm
Son aylarda kiracısının oturduğu evin elektriğini kestirmek için elektrik dağıtım şirketlerine başvuranların sayısında büyük artış yaşanıyor. Kaçak elektrikle ilgili kurulan hatlara gelen ihbarları değerlendiren TEDAŞ ekipleri, söz konusu adreslere gittiklerinde kiracılarını evden çıkartmak isteyen ev sahiplerinin yaptığı asılsız ihbarlarla karşılaşıyor. Üye sayısı 12 bine ulaşan Kiracılar Derneği'nin Başkanı Ali Ulvi Büyüknohutçu en çok şikâyeti istediği zammı alamayan ev sahiplerinin `Evimden çık' tepkisiyle karşılaşan kiracılardan aldıklarını belirtiyor. Adalet Komisyonu'nda görüşülmeyi bekleyen Borçlar Kanunu'ndaki kiralarla ilgili maddelerin enflasyonun üzerindeki artışı engellediğini belirten Büyüknohutçu, "Kiracılar artık bilinçleniyor. `Oğlum yurtdışından gelecek, evimden çık' diyen ev sahibini bize şikayet ediyor. Eğer ev sahibinin söylediğinin doğru olmadığı ortaya çıkarsa kiracının o evi yeniden kiralama hakkı doğuyor, aynı zamanda nakliye gibi masrafları için de ev sahibi tazminat ödemek zorunda kalıyor. Kiracılar yüksek zam isteklerine direnebilir." diyor.
İnşaat sektöründeki gelişmeye paralel olarak apartman hayatı da hızla yaygınlaşıyor. İnşaatı tamamlanan binalar kısa sürede doluyor. Yeni yapılarda oturanların çoğunluğunu kiracılar oluşturuyor. Kiracılar en büyük sıkıntıyı zam aylarında yaşıyor. Genelde ev sahibinin istediği zam kiracının düşündüğü miktarın üstünde oluyor. Burada devreye enflasyon giriyor. Yüzde 30'ların üzerinde olduğu dönemde ev sahipleri tarafından kira artışında baz alınan enflasyon yüzde 10'un altına düştüğü 2004 yılından itibaren kiracılar tarafından pazarlıkta koz olarak kullanılmaya başlandı. Açıklanan aylık ve yıllık enflasyon rakamlarında kira kalemindeki artışların etkili olması üzerine hükümet yetkilileri de kira artışlarının enflasyonun üzerinde olmaması gerektiğine yönelik açıklamalar yapmıştı. Tartışmalar sürerken zamda anlaşamadığı için mahkemelik olan ev sahibi ve kiracı sayısı hızla artıyor. Kiracılar Derneği (KİRADER) Başkanı Ali Ulvi Büyüknohutçu, ev sahiplerinin enflasyon düşmesine rağmen fahiş fiyat artışı anlayışından vazgeçmediğini, direndiğini belirtiyor. Ev sahiplerinin büyük bir çoğunluğunun kirayı düzenli bir gelir kapısı olarak gördüğünü söyleyen Büyüknohutçu, yüksek zamda ısrar edilmese Türkiye'de enflasyon oranlarının birkaç puan daha düşeceğini söyledi. Son 4 yıldır devam eden enflasyondaki gerilemenin kiracıların zam pazarlığında elini güçlendirdiğini söyleyen Büyüknohutçu, "Maalesef birçok ev sahibi yüzde 10 gibi zammı içine sindiremiyor. Bize en çok gelen şikâyet `Ev sahibim yüksek zam yaptı, bunu ödemek istemediğim için evden çıkmamı istiyor.' oluyor. Enflasyon oranında artışta ısrar eden kiracısını evden çıkarmanın yolunu arıyor. Verdiği ücretin karşılığında imza almayan kiracılarını evden çıkarmak için mahkemeye gidiyor, `6 ay kiramı ödemedi.' diyor. Kiracı parayı ödediğini ispatlayamadığı için evden çıkmak zorunda kalıyor. Bundan dolayı kiracılar ödedikleri her kiranın belgesini mutlaka almalı." diyor. KİRADER Başkanı, ev sahibi tarafından oturduğu evin elektrik ya da suyu kestirilen kiracıların kontratıyla ya da muhtarlıktan alacakları ikametgâh belgesiyle ilgili kuruluşlara gidip aboneliği kendi üzerine alabileceklerini belirtiyor. İçinde kiralarla ilgili maddelerin yer aldığı Adalet Komisyonu'nda görüşülmeyi bekleyen Yeni Türk Borçlar Kanunu yasalaşırsa ev sahipleri kiralara enflasyonun üzerinde artış yapamayacak. Büyüknohutçu yasanın önemli yenilikler içerdiğini; ancak bir bölgede çok farklı kira uygulamalarını kontrol altına almadığını söylüyor: "Ağır enflasyon koşulları altında ezilen kiracılar için tek çözüm yolu kiraların belediyeler tarafından metrekare birim fiyatı olarak belirlenmesi. Belediyeler şu anda gayrimenkullerin emlak vergilerini tespit etmek için Emlak Müdürlükleri aracılığı ile metrekare satış fiyatı belirleyebiliyor. Aynı birim kira metrekare fiyatını da belirlemelidir. Bunun için şu an en doğru zamandır. Çünkü, kiracılar ile ilgili yeni yasal düzenleme henüz TBMM Adalet Komisyonu'nda bekletilmektedir. Bu süreçte yasaya yeni bir madde eklenerek belediyelere bu görev verilmelidir."
KİRADER Başkanı ev sahiplerinin elektriklerini kesmeleri durumunda ikametgâhlarıyla birlikte sözleşmelerini üzerine almalarını istiyor. İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Sabri Atş ise inşaat sektörünün gelişmesiyle birlikte şehir merkezlerinde ikinci el boş konutların sayısının arttığını ev sahiplerinin eskisi gibi yüksek zam isteyemediğini belirtiyor. Ateş, buna rağmen yüksek zam isteyen ev sahiplerine piyasanın durumunun kötü olduğunu, yeni kiracı bulamayabileceği uyarısını yaptıklarını anlatıyor.
KİRACININ EVDEN ÇIKABİLMESİ 5 GEREKÇEYE BAĞLI
En az iki defa üst üste kirayı ödememiş olması.
Konuta değerini düşürecek derecede zarar vermiş olması.
Oturduğu evde diğer daire sakinlerine hayatı çekilemeyecek kadar zorlaştırması.
Ev sahibinin gerçekten birinci dereceden akrabasının kiracının oturduğu eve ihtiyacının olması.
Kiracının yasal bir tahliye tahattütnamesi vermiş olması.
İSA SEZEN