Zonguldak'ta, Test İstasyonu yeniden yapılandırılıyor

Zonguldak'ta, Türkiye Taşkömürü Kurumunda (TTK) 1974'te kurulan ve maden ocakları gibi ortamlarda kullanılacak elektrikli cihazların çıkarttıkları kıvılcımların facialara neden olmaması için testlerin yapıldığı Alevsızdırmazlık Test İstasyonu yeniden yapılandırılıyor. AB müktesebatı gereği 2006'dan itibaren sertifika veremeyen istasyon akredite olduğunda ithal yolla 20 kat pahalı temin edilen alevsızdırmaz cihazların yerli üretiminin artması bekleniyor. AA muhabirinin TTK İş Güvenliği ve Eğitim Daire Başkanı Mesut Öztürk'ün hazırladığı "Alevsızdırmazlık Test İstasyonu" raporundan aldığı bilgilere göre, tehlikeli ortamlarda kullanılan cihaz ve teçhizatın patlamaya yol açmaması için alevsızdırmaz (elektrikle çalışan cihazlarda oluşan ark veya kıvılcım enerjisinin dış ortama verilmemesi) özellikte olması gerekiyor. Patlama riski bulunan ortamlarda kullanılacak cihazların testininyapıldığı TTK bünyesindeki tek istasyonda maden ocakları, petrol rafineleri, benzin istasyonları ile nişasta ve un imalathaneleri gibi toz kökenli patlayıcı ortamlarda kullanılacak elektrikli cihazların koruma testleri yapılıyor. Gaz ya da tozun, enerji kaynağındaki ark, kıvılcım, alev ya da ısı ile uygun miktarda oksijenin bir arada bulunmasıyla patlamaya neden olabileceği anlatılan raporda, şunlar kaydedildi: "Patlama, teorik olarak patlamayı oluşturan etkenlerden en az birinin ortadan kaldırılmasıyla önlenebilir. Alevsızdırmaz elektrikli cihazlar bu açıdan önem taşımaktadır. İstasyonda bugüne kadar 230 sertifika verilmiş, 1816 rapor hazırlanmış ve 6 bin 346 adet manyeto testi yapılmıştır. AB uyum çerçevesinde 2006'da Resmi Gazete'de ATEX (Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Elektrikli Cihazlar ve Koruyu Sistemler) direktifi yayınlandı. Bu direktif test istasyonlarının onaylanmış kuruluş olmasını öngörmekte. Bu durum istasyonumuzun vereceği sertifikaların Avrupa çapında geçerliliğini ve ülkemizin cihaz ihracatı yapmasını sağlayacaktır. TTK, istasyonun akreditasyonu için çalışmaktadır."

İTHAL CİHAZDA 20 KAT FİYAT FARKI
Raporda her yıl en az 500 milyon dolar tutarında ATEX sertifikalı cihaz ithal edildiğine işaret edilerek, şu bilgilere yer verildi: "Test istasyonunun akreditasyonu öncesi kalite yönetim sistemine geçilerek kalite belgesi alınması, daha sonra Türk Akreditasyon Kurumuna müracaat edilerek akreditenin sağlanması gerekiyor. Bu süreçte TTK ile PTP (Almanya Ulusal Metroloji Enstitüsü) arasında protokol imzalanmıştır. Firmaların ürettiği cihazların alevsızdırmazlık testleri kurumun istasyonunda yapılmakta, sertifikayı ise PTP vermektedir. Test istasyonu akredite olduğunda ise CE belgesi verebilecektir. Yerli üretimlerin artmasıyla alevsızdırmaz cihaz kullanımı fazlalaşacak ve güvenli çalışma ortamları sağlanacaktır. Çünkü, alevsızdırmaz cihazlar normal elektrik ekipmanlarına göre en az 5 kat pahalıdır. Eğer bu cihazlar ithal yolla temin ediliyorsa aradaki fark 20 kata çıkmaktadır." TTK'nın her yaklaşık 100 adet alevsızdırmaz motor, yol verici, devre kesici ve trafo gibi ekipman ve yedeklerini ürettiği belirtilen raporda, akreditasyonun olmaması durumunda cihazların yurt dışından ithal edilmek zorunda kalınacağı kaydedildi.

ALEVSIZDIRMAZ CİHAZIN ÖNEMİ
Jeolojik devirlerde kömür oluşumu sırasında meydana gelen, havaya yüzde 4-15 oranında karışmasıyla da patlama riski bulunan metan gazı, maden ocaklarında bol miktarda bulunuyor. Kömür madenlerindeki galerilerde bulunabilen metan gazının belirli şartlar oluştuğunda patlaması durumunda ortamın genişliğine göre sıcaklığın 1850-2650 santigrat dereceye ulaşabildiği grizu facialarının önlenmesi açısından alevsızdırmaz cihazlar önem taşıyor. Metan gazının açığa çıkması durumunda patlamasına yol açacak herhangi bir kıvılcımla karşılaşmaması için maden ocaklarında kullanılan tüm elektrikli cihazların alevsızdırmaz özellikte olması gerekiyor.
AA