10 soruda İmar Kanunu 2020!

Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi TBMM Genel Kurulunda, kabul edilerek, onaylandı. Mecliste tartışmalara yol açan değişikliklerle belediyelere verilen bir çok yetki Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na veriliyor. Evrensel'de yer alan habere göre; imar planı kararıyla kıyılarda millet bahçeleri yapılabilmesinin önündeki engeller kalkacak. Kanun değişikliği kapsamında Bitlis Ahlat'ta yapılmak istenen Cumhurbaşkanlığı sarayına özel bir düzenlemeye yer alıyor.

İşte 10 soruda TBMM Genel Kurulunda, Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi ile ilgili tüm merak edilenler...

1- BİNA YÜKSEKLİKLERİ NASIL BELİRLENECEK?

Mevcut yasa kapsamında gökdelenler için ‘yükseklik serbest’ tanımı bulunuyordu. Artık yüksekliğe belediye meclisleri karar verecek. Bunun için 7 Temmuz 2021 tarihine kadar süreleri bulunuyor. Hem mevcut yükseklikleri hem de siluet ve benzeri kriterleri baz alıp sınırları belirlenecek. Aynı belediye yetki alanında birden fazla bölge belirlenip bu bölgeler için farklı yükseklikler ilan edilebilecek.

Belediyeler yükseklik sınırını belirlemez ya da tartışmalara neden olacak bir sınır belirlerse Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkili olacak. Bakanlık 7 Temmuz 2021 sonrasında sınır belirleyebilecek ya da belediyelerin izin verdiği yüksekliği engelleyebilecek.

2- İMAR DEĞİŞİKLİĞİ İLE OLUŞAN RANT NASIL PAYLAŞTIRILACAK?

Taşınmaz maliklerinin tamamının talep etmesi durumunda ada bazında yapılacak imar planı değişikliği sonucunda değerinde artış olan arsanın artan değerinin tamamı değer artış payı olarak değerlendirilecek.

Değer artış payı, en geç taşınmazın ilk satışında veya ruhsat aşamasında taşınmaz malikleri tarafından ödenecek. Yatırılan tutarların, büyükşehir belediyesinin olduğu illerde yüzde 25'i büyükşehir belediyesinin ilgili hesabına, yüzde 25'i ilgili ilçe belediyesinin ilgili hesabına, yüzde 25'i Bakanlığın Dönüşüm Projeleri Özel Hesabına; büyükşehir belediyesi olmayan illerde ise yüzde 40'ı imar planı değişikliğini onaylayan idarede açılacak ilgili hesaba, yüzde 30'u Bakanlığın Dönüşüm Projeleri Özel Hesabı'na aktarılacak. Bakanlıkça onaylanan imar planı değişikliğinden kaynaklanan değer artışının yüzde 75'i Bakanlığın Dönüşüm Projeleri Özel Hesabı'na, kalan değer artış payının; büyükşehir belediyesinin olduğu illerde yüzde 15'i büyükşehir belediyesinin ilgili hesabına, yüzde 10'u ilgili ilçe belediyesinin hesabına; büyükşehir belediyesi olmayan yerlerde ise Bakanlık payının dışındaki kalan değer artış payının tamamı plan değişikliğinin yapıldığı yerdeki ilgili idarenin açılacak ilgili hesabına 5 iş günde devredilecek. 

Büyükşehir belediyesinin olduğu illerde kalan değer artış payının yüzde 25'i, büyükşehir belediyesi olmayan illerde kalan değer artış payının yüzde 30'u ile Bakanlık tarafından onaylanan imar planı değişikliğinden kaynaklanan değer artışında imar planı değişikliğinin diğer genel bütçeli idareler tarafından onaylanması durumunda değer artış payının tamamı genel bütçeye gelir olarak aktarılacak.

3- MEVCUT GÖKDELENLER TIRAŞLANACAK MI?

Yasa kapsamında mevcut binalar tıraşlanacak. Hatta inşaat projesine başlanan inşaatlar için de bu düzenleme geçerli olmayacak. Yasa yalnızca inşaatı henüz başlamamış projeler için geçerli olacak.

4- AHLAT’A ÖZEL DÜZENLEME NE İÇİN?

Yasaya göre Bitlis Ahlat'ta, kanunda sınır ve koordinatları gösterilen, Kıyı Kanunu'na tabi bölgede, imar planı kararıyla resmi kurum alanları yapılabilmesinin de önü açıldı. Ancak bu resmi kurum alanı kuşkusuz bölge halkının ihtiyaçları değil; Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “itibarı” için. Bu düzenleme mecliste en çok tartışılan maddelerden biri oldu. Van Gölü kıyısına Cumhurbaşkanlığı Sarayı yapımına yönelik düzenleme daha önce Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmişti.

AKP Grup Başkanvekili Cahit Özkan TBMM’de düzenlemeyi “Adliye sarayı da var. Saray deyince siz ne anlıyorsunuz? Biz milletin evi olarak görüyoruz” sözleriyle savunurken; Cumhurbaşkanı Erdoğan 26 Ağustos 2018'de Malazgirt Zaferi'nin yıl dönümü kutlamalarında konuşmuş ve “10 dönüm arazi üzerine 1071 metrekare oturma alanına sahip bir cumhurbaşkanlığı külliyesi kuruyoruz. Birileri rahatsız olsa, engellemeye çalışsa da bu otağı ilçemize kazandıracağız. Ahlat’ta külliyenin yanına butik birkaç otel de yapacağız” diye konuşmuştu. 

5- KAÇAK YAPILARIN YIKIMI NASIL YAPILACAK?

Kaçak olduğu belirlenen yapı hem yıkılacak hem de para cezası arttırılacak. Bu yasadan önce yıkım kararı alınanan ancak yerel idareler tarafından yıkılmamış binalar Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yıkılacak ve masrafı, yüzde 100 fazlasıyla belediyeden alınacak.

Kaçak yapının cezası, değerine göre her bölgede değişecek. Ceza miktarının hesaplanması için bölgelerin emsal değerine göre birim fiyatları belirlenecek.

6- DEĞERLİ KONUT VERGİSİ KİMDEN, NE ZAMAN ALINACAK?

Değeri 5 milyon liranın altında kalan mesken nitelikli taşınmazlar için “değerli konut” vergisi alınmayacak. Tek meskeni olanların ve birden fazla değerli konut kapsamına giren taşınmazı olanların en düşük değerli taşınmazı değerli konut vergisinden muaf tutlacak. Değerli konut vergisinin uygulanması ise yasa ile 2021 yılına ertelendi. Değerli Konut Vergisi geçtiğimiz aylarda “vergi reformu” adı altında TBMM’de kabul edilen düzenlemelerle kabul edilmişti. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, vergi reformu ile adalet sağlanacağını verginin tabana yayılacağını söylemişti.

7- KIYILAR RANTA MI AÇILIYOR?

Kıyı Kanunu kapsamında yapılan değişikliğe göre kıyının kumluk veya çakıllık olduğu alanlarda denize girme, güneşlenme, amatör su sporları gibi faaliyetlerin gerçekleştirilmesiyle ilgili rekreatif amaçlı iskele yapılamayacak. Buna karşın imar planı kararıyla kıyılarda millet bahçeleri oluşturulabilmesinin önü açılacak. Bu plan en son Salda Gölü kıyısı için gündeme getirilmişti. Uzmanlar koruma altında tutulması gereken Salda Gölü çevresine yapılacak millet bahçesinin gölün doğal yapısını bozacağını söylemişti. Uyarıları dikkate almayan hükümet millet bahçesi projesi için ihale açmış; ihalenin iptali ve yürütmenin durdurulması için dava açılmıştı. Tepkilerin artması üzerine hükümet millet bahçesi projesinden geri adım atmış ve gölün doğasını korumak üzere sınırlı çevre düzenlemesi yapılacağını belirtmişti.

8- KIRSAL YERLEŞİMLERDE YETKİ KİMDE OLACAK?

Büyükşehir belediyesi sınırlarının il sınırı olması nedeniyle mahalleye dönüşen ve nüfusu 5 binin altında kalan yerlerin, kırsal yerleşim özelliğinin devam edip etmediğine büyükşehir belediye meclisince karar verilecek.

Büyükşehirlerde yer alan köyler mahalleye, muhtarlar da artık mahalle muhtarlarına dönüştüğünden ve bu alanlar ilçe belediyelerinin hizmet alanına girmesi nedeniyle, il özel idaresi ve muhtarların görevleri ilçe belediyeler tarafından yürütülecek.

Ancak köylerde ve mezralarda yapılacak konut ve yapıların projeleri valilik tarafından onaylanacak, ardından muhtarlığa bildirilecek. Projeye aykırı yapılar, muhtarlık tarafından valiliğe bildirilecek.

9- HASARLI YAPILARDA GÜÇLENDİRME NASIL YAPILACAK?

Hasar görmüş olmakla birlikte ıslahının mümkün olduğu tespit edilen yapılarda, ilave inşaat alanı oluşturulmamak şartıyla Kat Mülkiyeti Kanunu'na göre güçlendirme kararı alınarak güçlendirme yapılabilecek.

Güçlendirilecek yapının üçüncü kişilere ait taşınmazlara tecavüzlü olması durumunda güçlendirme için taşınmazına tecavüzlü üçüncü şahısların onayı aranacak. Yapılacak güçlendirme iş ve işlemleri Yapı Denetimi Hakkında Kanun kapsamında yapı denetim kuruluşlarının denetimine tabi olacak.

Güçlendirme izni verilen yapıların herhangi bir sebeple yıkılmaları halinde, bu alanlarda yeniden yapılacak yapılar için yürürlükteki plan ve mevzuat hükümleri uygulanacak.

10- YAPI DENETİM BEDELİ İÇİN PATRONLARA İLTİMAS MI?

Yapı Denetimi Hakkında Kanun kapsamında yapılan değişikliklerde, yapı denetim kuruluşlarına ödenecek hizmet bedeli, endüstri bölgeleri, teknoloji geliştirme bölgeleri, organize sanayi bölgeleri, serbest bölgeler ve sanayi siteleri onaylı sınırı içinde bulunan tüm yapılar için yüzde 30'u geçmemek üzere indirimli uygulanacak. Bunun dışındaki alanlarda miktar indirimsiz uygulanacak.

İmar Kanunu sil baştan değişiyor!

Yeni İmar Kanunu 40 maddede tüm detaylarıyla!