1999 yılında evlerini satmak isteyenler çoğaldı!

Ev satan satana

Faizler kira gelirini sollayınca evlerini satmak isteyenler çoğaldı. Fiyatlarda yüzde 25-30 düşüş var

    Aylardır ekonomiyi cendere içinde tutan kriz emlak piyasasını da vurdu. Tırmanan faizin cazibesine kapılanların evlerini satmak için çırpınması daire fiyatlarını yüzde 25 ile 30 arasında düşürdü. Ancak elinde ev alacak parası olanlar da faizi tercih ettiği için kelepir dairelerin yüzüne bakan yok.

    Emlak piyasasında 6 aydır yaprak kıpırdamadığını söyleyen emlakçılar da adeta kan ağlıyor. ''İşler bıçak gibi kesildi'' diyen emlak komisyoncuları durumu ekonomik kriz, son değişikliklerle vergi yükünün artması ve bankaların verdiği yüksek faizle açıklıyor. Gerçekten de evini satıp parasını faize yatıranlar, kiraya verenlerden daha çok kazanıyor.

İşte sorunlar

    Ankara'nın tanınmış emlakçılarından Salim Taşçı, ''Vergi Yasası'nın zamanlaması yanlış oldu. Kriz eve girdi'' derken, Tüm Emlak Müşavirleri Derneği Başkanı Ali Taylan vergi yasasından kaynaklanan sorunlar nedeniyle satışların Eylül 1998'de bıçak gibi kesildiğini söyledi.

    Emlak müşavirlerinin portföyünde trilyonluk gayrimenkul stokları oluştuğunu belirten Salim Taşçı, sorunlar listesini şöyle özetledi:

- Vergi reformu yapılmalıydı ancak yasanın gayrimenkul piyasasıyla ilgili bölümü adeta soyguna dönüştü.

- Emlak vergisi oranları düşürüldüğü için değeri 40 milyar lira olan bir dairenin fiyatı kayıtlara 4 kat arttırılarak 160 milyar lira olarak yazıldı. Bu bedeller her yıl yeniden değerleme oranı kadar arttırılırsa 5 sene sonra bu dairenin fiyatı trilyonu aşar.

- Yeni daire satışı durduğu için arz daralacağından kiralar artacak. Nitekim, gayrimenkul satış fiyatları Eylül ayından sonra yüzde 25'e varan ölçüde düşerken, kiralarda aynı oranda artışlar oldu.

- Rant için gayrimenkul alım dönemi kapandı. İnsanlar sadece ihtiyaçları için ev ve dükkan almaya başladı.

- 2000 kalem ürünü ve hizmeti harekete geçiren inşaat sektöründeki durgunluk işsizliği körükledi.

Kira yerine faiz

    İstanbul'un en büyük emlak komisyoncuları zinciri olan Turyap piyasanın emlak alıcıları için en karlı döneminde olduğuna işaret ederek, ev almayı planlayanlara ''Bu dönemi iyi kullanmalı'' uyarısı yaptı.

    İstanbul'un gözde semtlerinden Ataköy'de emlak piyasasının son derece durgun seyrettiğini belirten Ataköy Birleşmiş Emlakçılar'dan Gökhan Seçkin ise, geçen yıl 100 milyon lira olan daire kirasının bu yıl enflasyon oranına göre 170 milyona çıkması gerekirken 130 milyon liradan hala boş durduğunu söyledi. Konut fiyatlarını bir yana bırakıp artık banka faizlerini izlemeye başladıklarını anlatan Seçkin 200 bin dolarlık bir dairesi olan vatandaşın bin dolara kiraya vermek yerine faize vererek ayda 3 bin 800 dolar gelir elde ettiğini hatırlattı. Sarıyer ve çevresinde faaliyet gösteren ARZ Emlak Danışmanlık Şirketinden Ali Rıza Zaman da yeni yapılan binaların bile alıcı bulamadığından yakındı.

İzmir de felç

     İzmir  Emlak Müşavirleri Derneği Başkanı Mevlüt Kayaoğlu da emlak satışlarının durma noktasına geldiğini belirterek, ''Gayrimenkuller, gerçek değerlerinin çok altında fiyatlardan satılıyor. Ekonomideki belirsizlik nedeniyle yatırımcılar bekliyor. Şu anda, ancak çok ihtiyacı olan kişiler gayrimenkul alıyor'' dedi.

    İzmir'de, özellikle toplu konut alanlarında yüzde 30'a varan indirimler yapıldığını belirten Kayaoğlu, ''Yine de satışlarda yüzde 70-80'lere varan düşüşler yaşanıyor. Talep olmadığı için, dolar bazında fiyatlar da düştü. Emlakçıya gelen gayrimenkul sahibi, satmak istediği gayrimenkulüne müşteri çıkmadığı için uzun süre bekliyor'' dedi.

(1999 yılında Reşat Altın 29.000.000 liraya satılıyormuş.)

Sabah 15 Şubat 1999

Abdullah Kutalmış MIZRAK/Emlakkulisi.com