3. havaalanının finansman sorunu tartışılıyor!

Geçen Cuma günü televizyonla­rın karşısında olanlar, İstanbul’un 3’üncü havalimanı ihalesinde ortaya çıkan rakamlara şaşırdı kaldı. Sosyal medyada tartışmalar, rakam ağırlıklıydı. ‘Uzmanlar da televizyon ekranla­rında, ihale biter bitmez finansal ana­lizler yapmayı tercih etti. Tartışma konusu, inşaatla büyüyen beş kuruluşun bir araya getirdiği kon­sorsiyumun bu rakamı ödeme kapasi­tesinin olup olmadığı. Biz de bankacı e havacılık sektöründeki uzmanlar­la konuşarak, bu tartışmalara katkı yap­mak istiyorum. Baştan başlayalım. İhalede kazanan taraf, Limak-Cengiz-Mapa-Kolin-Kalyon Ortak Girişim Gnıbu oldu. Ortaya çı­kan rakam ise 22 milyar 152 milyon Euro. Yüzde 18'lik KDV’yi de ekledi­ğimizde bu rakam 26 milyar 139 mil­yon Euro’ya yükseliyor. 25 yıllık işlet­me süresini hesaba kattığımızda, inşa­at bitmesi ve alanın işletmeye açılma­sıyla birlikte konsorsiyum, Devlet Hava Meydanlan İşletmesine (DHMİ) her yıl KDV dahil olmak üzere 1 mil­yar 46 milyon Euro kira ödeyecek.

İhale bitti, sıra inşaatın başlamasın­da... Planlamaya göre, yeni alanın in­şaatı 2018’de bitecek. Alanda altı pist, 1.5 milyon metrekarelik terminal bina­sı olacak. Yeni alanın hizmete girme­siyle birlikte 5’li konsorsiyum, DHMİ’ye KDV’siyle birlikte yıllık 1 milyar 46 mil-yon Euro’luk yıllık taksitli ödemeleri yapmaya başlayacak. Havacılık sektö- rünü yakından tanıyan bir tepe yönetici, “Ortakların hepsi inşaatçı şirketler. Doğal olarak alanın inşaatını öngörülen süreden daha kısa bir zamanda bitirerek alanı işletmeye almak isteyeceklerdir” değerlendimesini yapıyor.

Yeni alanın inşaat maliyeti, Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım’a gö­re 10 milyar Euro. İşin finansmanına gelince, kimi bankacılara göre bu ka­dar yüksek bir projeye finansman bu­lunamaz. Ancak, bir başka bankacı, “Projenin inşaat finansmanı için yüz­de 30’luk özkaynak istenebilir. Gerisi de proje kredisiyle finanse edilebilir. Üstelik alan şirketlerin hepsi inşaatçı. Maliyeti de uygun olacak, inşaat süre­si de kısa” diyor.

Yabancı bir bankanın kurumsal bankacılıktan sorumlu genel müdür yardımcısı da “Proje finansmanında sorun olacağını zannetmiyorum. Zaten bankalar, bu gibi büyük pro­jeleri dört gözle bekliyorlardı. Tabii, hemen atlamayacaklardır, ama bu fır­satı da kaçırmayacaklardır. İzmit Geçiş Projesi’ne finansman bulunu or da, buna mı para bulunmuyor" değerlendirmesini yapıyor.

Yeni havaalanı için ortaya çıkan rakamlar, piyasa oyuncularını şaşırtıcı İstanbul Atatürk Havalimanı ihalesinin final turu öncesinde çekilen TAV’ın rakamları masaya yatırıldı. Şirketin geçen yıl İstanbul Atatürcl Havalimam’ndan elde ettiği gelir 6311 milyon Euro alarak görülüyor. Kapasite sürekli olarak artsa da ortaya çıkan kamların ödenmesinde zorluklar yaşanabilir mi? Kimilerine göre evet, kimilerine göre hayır yaşanmayacak.

Yabancı bir finans kuruluşunda araştırma direktörü, “Londra’da opertörün yıllık gelirleri 2.8 milyar dolar! Frankfurt’ta bu rakam 2.5 milyar.” diyerek kıyaslama yapıyor. Büyük bir şirketin CFO’su, şu hesabı yapıyor: “İnşaat bittikten, alan devreye alındıktan sonra,  finansman maliyetini karşılayabilmek için yeni alanın yılda 1.5-2 milyar Euro arasında bir nakit yaratması gerekiyor.”

TAV’ın elde ettiği rakamların, yeni projeyle birebir uygulanamayacağını anlatan aynı CFO, “TAV, sadece terminal işletiyor. Yeni projede, pistler, yeri hizmetleri ve diğer bölümlerin de işletmesi olacak. Dolayısıyla gelir rakamını kıyaslamak, tam anlamıyla doğal sonuç vermeyebilir yanıtını veriyor.

Ekonomist