9 soruda mirasta saklı pay nedir?

Mirasçısı olan mirasbırakanlar, mirasının saklı paylar dışında kalan kısmında ölüme bağlı tasarrufta bulunabiliyor. Peki, mirasta saklı pay nedir? Mirasta saklı pay oranları 2017 nelerdir?

Medeni Kanun gereğince mirasçı olarak altsoyu, ana ve babası veya eşi bulunan miras bırakan, mirasının saklı paylar dışında kalan kısmında ölüme bağlı tasarrufta bulunabiliyor. 

Bu mirasçılardan hiç biri yoksa, mirasbırakan mirasının tamamında tasarruf edebiliyor. Bu haklar, kanun ile korunuyor. Peki, söz konusu mirasta saklı pay nedir? Mirasta saklı pay oranları nelerdir?

1- Saklı pay nedir?

Kendisine miras kalan kişilere mahfuz hisse sahibi mirasçılar, kanun ile korunan paylara ise mahfuz hisse bir diğer ifade ile saklı pay deniyor.

2- Saklı pay oranları 2017 nelerdir?

* Altsoy için yasal miras payının yarısı,

* Ana ve babadan her biri için yasal miras payının dörtte biri,

* Sağ kalan eş için, altsoy veya ana ve baba zümresiyle birlikte mirasçı olması hâlinde yasal miras payının tamamı, diğer hâllerde yasal miras payının dörtte üçüdür.

3- Saklı paylı mirasçı hangi hallerde men edilebilir?

Aşağıdaki durumlarda mirasbırakan, ölüme bağlı bir tasarrufla saklı paylı mirasçısını mirasçılıktan çıkarabiliyor:

1. Mirasçı, mirasbırakana veya mirasbırakanın yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemişse,

2. Mirasçı, mirasbırakana veya mirasbırakanın ailesi üyelerine karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemişse.

4- Mirastan men hangi hallerde geçersiz olur?

Yukarıdaki sebeplerin varlığı ispat edilememiş veya çıkarma sebebi tasarrufta belirtilmemişse tasarruf, mirasçının saklı payı dışında yerine getiriliyor; ancak, mirasbırakan bu tasarrufu çıkarma sebebi hakkında düştüğü açık bir yanılma yüzünden yapmışsa, çıkarma geçersiz oluyor.

5- Belirli mal bırakmada saklı payın önemi nedir?

Mirasbırakan, bir kimseye onu mirasçı atamaksızın belirli bir mal bırakma yoluyla kazandırmada bulunabiliyor. Tereke mevcudunu veya tasarrufu yerine getirme yükümlüsüne yapılan kazandırmayı ya da saklı payı zedeleyen tasarrufların orantılı olarak tenkisi istenebiliyor.

6- Saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar dava açabilir mi?

Saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar, mirasbırakanın tasarruf edebileceği kısmı aşan tasarruflarının tenkisini dava edebiliyor. Yasal mirasçıların paylarına ilişkin olarak tasarrufta yer alan kurallar, mirasbırakanın arzusunun başka türlü olduğu tasarruftan anlaşılmadıkça, sadece paylaştırma kuralları sayılıyor.

7- Dava nasıl sonuçlanır?

Saklı pay sahibi mirasçılara ölüme bağlı tasarrufla yapılan ve tasarruf edilebilir kısmı aşan

kazandırmaların onların saklı paylarını aşan kısmı orantılı olarak tenkise tâbi oluyor. Tenkise tâbi birden fazla ölüme bağlı tasarrufun bulunması hâlinde, saklı pay sahibi mirasçıya yapılan kazandırmanın saklı payı aşan kısmı ile saklı pay sahibi olmayan kimselere yapılan kazandırmalar orantılı olarak tenkis ediliyor.

8- Mirasçının alacaklılarının hakları nelerdir?

Mirasbırakan, tasarruf edebileceği kısmı aştığında, saklı payı zedelenen mirasçı, iflâsı hâlinde iflâs dairesinin veya mirasın geçtiği tarihte kendisine karşı ellerinde ödemeden aciz belgesi bulunan alacaklıların ihtarına rağmen tenkis davası açmazsa, iflâs idaresi veya bu alacaklılar, alacaklarının elde edilmesi için gerekli olan oranda ve mirasçıya tanınan süre içinde tenkis davası açabilirler. Mirasçılıktan çıkarılanın çıkarma tasarrufuna itiraz etmemesi durumunda da iflâs idaresi veya alacaklılar, aynı koşullarla tenkis davası açabiliyor.

9- Tenkiste sıra nedir?

Tenkis, saklı pay tamamlanıncaya kadar, önce ölüme bağlı tasarruflardan; bu yetmezse, en yeni

tarihlisinden en eskisine doğru geriye gidilmek üzere sağlararası kazandırmalardan yapılıyor.

Işıl Seren KESKİN/Emlakkulisi.com