Akkuyu Nükleer Santrali'nin iptal davası reddedildi!

CHP, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Rusya Federasyonu Hükümeti Arasında Türkiye Cumhuriyeti'nde Akkuyu Sahasında Bir Nükleer Güç Santralinin Tesisine ve İşletimine Dair İşbirliğine İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun'un 1. maddesinin iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle Anayasa Mahkemesinde dava açtı. 

Yüksek Mahkeme, iptal istemini reddetti.

Mahkemenin gerekçesinde, milletlerarası anlaşmaların Türk hukuk düzenindeki yeri ve anayasal denetiminin, Anayasa'nın 90. maddesinin son fıkrasında, "Usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası anlaşmalar kanun hükmündedir. Bunlar hakkında Anayasa'ya aykırılık iddiası ile Anayasa Mahkemesine başvurulamaz" biçiminde düzenlendiği hatırlatıldı.

- "Uluslararası hukuk karşısında zor durumda bırakır"

Bu hükümde yer alan "başvurulamaz" ibaresinin, kesin bir önerme olup anlaşmalara karşı Anayasa Mahkemesine başvuru yolunu kapattığına işaret edilen gerekeçede, şöyle denildi:

"Anayasa, anlaşmaların denetimine ilişkin istisnai düzenlemelere de yer vermemiş olduğundan bu hükmün aksine bir uygulamanın da yorum yoluyla yapılabilmesi mümkün değildir. Ayrıca, anayasanın bütünlüğü ilkesi açısından bakıldığında, milletlerarası ilişkilerin niteliği gereği andlaşmalar üzerindeki tek denetimin onların onaylanmasını uygun bulmaya dair kanunun görüşülmesi sırasında TBMM'nin yapabileceği siyasal denetim olduğu açıktır.

Uygun buldukları anlaşmayı tekrar etmeyen ve ilke olarak üç maddeden oluşan uygun bulma kanunlarının esas yönünden denetimini yapmayı kabul etmek, anlaşmanın içeriğine ilişkin çeşitli değerlendirmelerde bulunmayı gerektirir. Uygun bulma kanununun anlaşma kuralları gözetilerek incelenmesi, anlaşma kurallarının dolaylı olarak denetlenmesi anlamına gelir. Oysa, Anayasa'nın 90. maddesi böyle bir incelemeye engeldir."

Yüksek Mahkemenin gerekçesinde, Kanunun 12 Mayıs 2010'da Ankara'da imzalanan Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Rusya Federasyonu Hükümeti Arasında Türkiye Cumhuriyeti'nde Akkuyu Sahası'nda Bir Nükleer Güç Santralinin Tesisine ve İşletimine Dair İşbirliğine İlişkin Anlaşma'nın onaylanmasının uygun bulunduğuna dair olduğu ifade edildi.

Gerekçede, üç maddeden oluşan Kanun'un iptali istenen 1. maddesinin, Anlaşma'nın onaylanmasının uygun bulunduğunu belirttiği, Kanun'un 2. maddesinde Kanun'un yayımı tarihinde yürürlüğe gireceği, son maddesinde ise Kanun'un yürütülmesi görevinin Bakanlar Kuruluna ait olduğunun hükme bağlandığı hatırlatıldı.

Kanun'un iptali istenen 1. maddesinin, uygun bulduğu Anlaşma ile birlikte anlam taşıdığı ve ancak onunla ele alındığında hukuk düzeninde etki yapabilir nitelikte olduğu vurgulanan gerekçede, şu ifadeler yer aldı:

"Bu nedenle, söz konusu kuralın denetiminin ancak Anlaşma kuralları gözetilerek yapılabileceği, bunun da Anayasa’nın 90. maddesinde yasaklanan andlaşma kurallarının denetlenmesi anlamına geleceği açıktır. Açıklanan nedenlerle, Kanun'un 1. maddesine yönelik Anayasa’ya aykırılık iddiası yerinde görülmediğinden bu konudaki iptal isteminin reddi gerekir. Kanun'un 1. maddesine yönelik iptal istemi reddedildiğinden, bu maddeye ilişkin yürürlüğün durdurulması isteminin reddine de oy birliğiyle karar verilmiştir."

AA