Ali Rıza Alaboyun: Rusya ile enerji konusunda sorun yok!

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Ali Rıza Alaboyun, Türkiye ile Rusya arasında enerji bağlamında hiçbir sorun olmadığını belirterek, "Doğalgaz revizyonu ve Türk Akımı projesi"nin iki ülke arasındaki öncelikli konular olduğunu aktardı. 

Alaboyun, Anadolu Ajansı (AA) Editör Masası'nda gündemdeki konulara ilişkin soruları yanıtladı.

Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkilere yönelik değerlendirmelerde bulunan Alaboyun, Mersin Akkuyu Nükleer Santrali ile ilgili basında çıkan haberler üzerine "Rusya ile enerji bağlamında hiçbir sorunumuz yok, bunun bilinmesinde fayda var" dedi. 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Japonya ziyaretine iştirak ettiğini hatırlatan Alaboyun, şunları kaydetti:

"Sayın Cumhurbaşkanı'na sorulan soru Suriye bağlamında bir soruydu. 'Rusya'yla kritik bir sürece girilirse, sıkıntı olursa ne olur' sorusuyla muhatap kalırsanız siz ne cevap verirdiniz? 'Nükleer santrali yapacak bir kurum da bulunur, doğalgaz alınacak kaynak da bulunur' cevabı 'Rusya ile sorunumuz var' anlamında yorumlandı. Bu laf biraz lastik gibi sündürüldü. Rusya ile enerji bağlamında hiçbir sorunumuz yok, bunun bilinmesinde fayda var."

Alaboyun, Rusya'nın, Türkiye'nin Mavi Akım üzerinden 3 milyar metreküp ilave gaz talebini reddettiği yönündeki haberleri hatırlatarak, şöyle devam etti:

"Bizim Rusya'dan aldığımız doğalgaz toplam tüketimimizin yaklaşık yüzde 60'ını karşılıyor. İki hat üzerinden alım yapıyoruz. Batı Hattı 14 milyar metreküplük bir hat. Diğeri de Mavi Akım dediğimiz hat. Oradan da 16 milyar metreküplük bir gaz bağlantımız var. Bunların ikisinden de gaz akışı sorunsuz devam ediyor. Rusya ile doğalgazda iki konumuz var. Fiyat revizyonu ve Rusya Başkanı Vladimir Putin'in geçen sene aralık ayında Türkiye'ye geldiğinde söylediği Türk Akımı projesi. Fiyat revizyonuyla ilgili bu hakkı bize sağlayan şey doğalgaz anlaşmamızın 9. maddesi. Madde çok ve uzun detaylı ancak ana çerçevesi şöyle: Gazprom'un ihracatçıya, Türkiye'ye sattığı doğalgazın fiyatı diğerlerine sattığından daha yüksekse ve Türkiye bunu tespit ederse indirim isteyebiliyor."

Gazprom'un Almanya'ya daha ucuz fiyatlarda doğalgaz sattığını dile getiren Alaboyun, bundan dolayı da Türkiye'nin fiyat revizyonu istediğini ifade etti.

Bakan Alaboyun, Gazprom'un Türkiye'ye indirim için ilk olarak yüzde 6, ardından yüzde 10 ve son olarak da yüzde 10,25'lik bir rakam önerdiğini söyledi. 

Rusya'nın indirim konusunu Türk Akımı'na bağlamaya çalıştığını vurgulayan Alaboyun, "Türk Akımı ile fiyat revizyonu birbirinden tamamen bağımsızdır. Birbiriyle asla ve asla ilişkilendirilemez. Biz Rusya ile çok iyi müşteri, tüketiciyiz ve arz sağlayan olarak Rusya'yla ilişkimiz var. Rusya bizim için iyi bir kaynak, biz de iyi bir müşteriyiz. Almanya'dan sonra ikinci müşteriyiz. Az bir şey değil. Ruslarla doğalgaz anlamında herhangi bir sorunumuz yok. Küçük itilaflı konular varsa bunlar da konuşulur, uzlaşılır. Doğalgaz kesintisi asla söz konusu olmaz" dedi.

"Türk Akımı konusunda kararlı tutum yok"

Rus gazını Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşıyacak Türk Akımı projesiyle ilgili görüşmelerin devam ettiğine işaret eden Alaboyun, Rusya'nın Türk Akımı konusunda Türkiye'den talepleri olsa da kararlı bir tutum izlemediğini dile getirdi.

Alaboyun, Türk Akımı'nın önce 63 milyar metreküplük 4 boru hattı olarak planlandığını ancak geçen hafta Gazprom Başkanı Aleksey Miller tarafından kapasitenin yarı yarıya düşürülerek 32 milyar metreküpe indirildiğini hatırlattı.

Projeden Türkiye'ye ulaşacak gaz miktarının 15,75 milyar metreküp olarak hesaplandığını kaydeden Alaboyun, "Türk Akımı'nda Karadeniz'de bizden fizibilite raporu için izin istediler. O konuda sorunumuz yok. Böyle bir boru hattının Türkiye'deki münhasır alanın içerisinden geçmesinde, şartlar fizibıl mı değil mi araştırılmasında bir sorun görmüyoruz ama inşaat izni verilmesi apayrı bir şey. Görüşmeler devam ediyor. Karara bağlanmış bir şey yok. Oradaki iki hattan birisi Türkiye'ye gelecektir. Türk Akımı olarak düşünülen eski Güney Akım projesinin borularından biri Türkiye'ye gelecek, diğerini Avrupa'ya göndermeyi düşünüyorlar. Fakat Avrupa da bunu istemiyor" ifadelerini kullandı. 

Alaboyun, Avrupa Birliği'nin Güney Akım projesi için Bulgaristan'a müsaade etmediğini anımsatarak, "Türk Akımı'nda Yunanistan'a nasıl müsaade edecekler? Bunlar Türkiye için netleşmemiş noktalar" değerlendirmesinde bulundu. 

Türkiye'nin Rusya'ya kapıları kapatmadığını ve projeyle ilgili görüşmelerin Rusya'nın tutumuna bağlı olarak devam edeceğini ifade eden Alaboyun, "Gelişmelere göre bizi en çok ilgilendiren Türkiye'ye gelecek olan boru hattı. Biz bunun öncelikle yapılmasını istiyoruz. Yunanistanla geçiş bağlantıları yapılmadan diğer inşaat iznini veremiyoruz çünkü. Önlerinde Avrupa Birliği ile bir sürü sorunları var. Olay bu çerçevede devam ediyor" değerlendirmesinde bulundu.

Rus Enerji Bakanı ile G20 görüşmeleri

Alaboyun, İstanbul'da düzenlenen G20 Enerji Bakanları Toplantısı'nda Rus Enerji Bakanı Aleksandr Novak'la görüştüklerini hatırlatarak, şunları kaydetti:

"Bakan Novak ile dostane ikili görüşmelerimiz oldu. Bizim doğalgaz konusunda almada ya da vermede hiçbir sorunumuz yok. Bunlar kontratlar bağlamında alınıyor. Biz pahalı satıyorlar diye 'İstemiyoruz senin gazını' diyemeyiz. Alırız ama mahkemeye gider, geriye dönük olarak faiziyle, cezasıyla hakkettiğimiz parayı da alırız. Bu ilk değil, geçmişte bu tür olaylar olmuş, anlaşılmış, anlaşılır. Yüzde 10,25 indirimi versinler. Türk Akımı'ndan Ruslar tamamen vazgeçebilirler, farklı bir alternatif de getirebilirler. TANAP'la ilgili Azerbaycan'la 'tek millet iki devlet' mantığıyla kardeşlik bağımız var ama TANAP'ta görüşmeler bile 3 seneden fazla sürmüş. Kolay bir süreç değil. Azeri de olsa kendi ülkesinin menfaatlerini maksimize etmek durumunda. Ben de öyleyim. Menfaatlerin kesiştiği noktada da anlaşma imzalıyoruz." 

AA