Araplar konut alımında İstanbul dışında hangi illeri seçiyor?
Arapların İstanbul’a ilgisi her geçen gün artıyor.. Türkiye’yi tanıdıkça, yeşillik ve denizin olduğu her ile dağılacaklar. Araplar ile Avrupalıların Türkiye’ye geliş nedeni farklı. Araplar harcamaya geliyorlar, Avrupalılar ise tasarruf etmeye…
Türkiye’den en çok konut alan ülkelerin başında İngilizler geliyor. İngilizler Fethiye, Dalyan, Kuşadası gibi yerleri tercih ediyorlar. Almanlar ise Antalya’yı. Avrupalıların Türkiye’ye geliş nedeni ile Arapların geliş nedeni farklıdır. Avrupa yaşlı nüfusunu barındıracak güvenilir, ucuz ve güneşi bol olan, sağlık tesisleri gelişmiş olan ülke arayışındalar..
Avrupa yaşlanıyor.. Yaşlıların topluma hem ekonomik maliyeti hem de sosyal hayat içerisinde psikolojik bir maliyeti var… Yaşlı bir İngiliz bin Pound ile İngiltere’de geçinemezken, Türkiye’de kredi ile konut bile alabilir.. Avrupa yaşlı nüfusunu önce İspanya’ya gönderdi.. Şimdi ise gözleri Türkiye’de.. Yaşlılar için, içinde hastanesi olan, denize ve şehre yakın lokasyonlarda özel projeler peşindeler… Avrupalıların gelme nedenlerinden biri de, dar gelirli “tabldotçu” Avrupalıların güneş ve denizi “her şey” dahil satış konsepti içinde daha ucuz bulacağı bir yer yoktur.. İngilizler, yaşlılar için aldıkları konutları, kışın yaşlılara veriyorlar yazın ise parasız turistik amaçlı kullanıyorlar…
Araplarda ise durum biraz farklı. Son 10 yıldır adım adım Türkiye’ye geldiler... Önce İstanbul, sonra Bursa, Yalova, Karadeniz, Kocaeli, Bolu, Antalya gibi illeri keşfettiler. Arapların Bursa ve Yalovaya özel bir ilgisi var. Bursa’ya olan ilginin ana nedeni tarihi şehir olması, yeşillik, Uludağ ve kaplıcalardır. Yalova’da ise hem kaplıca var hem deniz hem de İstanbul’a yakın… Arap bir aile ortalama 10 kişidir. Ailecek plaja gitmezler.. Ama kaplıcaya gitme alışkanlıkları var. Oda içerisinde termal su olan tesislere giderler.
Araplar Türkiye’yi keşfettikçe, Bolu, Kocaeli ve Karadeniz bölgesinin yeşille kaplı değişik ilerinden de konut alımını artıracaklar... Karadeniz yayalarındaki, yayla evlerinden bile konut alırlar. Şimdilik İstanbul, Bursa ve Yalova üçgeninde dolaşan Araplar, 2013 sonundan itibaren Ankara’nın batısındaki tüm illere dağılacaklar. Şehir kenarlarında orman içinde çiftlik evleri konseptini de keşfedecekler. Iraklılar, Suriyeliler ise hem konut almak hem de iş yapmak için Gaziantep, Hatay, Mersin, Adana’yı terci ediyorlar.
Çevre ve Bakanlığı’nın verilerine göre 3 Mayıs 2012’de kabul edilen yeni mütekabiliyet yasasının kabulünden sonra Araplar, 38 bin 27 metrekarelik 137 taşınmaz satın aldı. Alımlar, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Kuveyt, Katar ve Irak'tan yapıldı. Kuveyt, 7 bin 771 metrekarelik 34 taşınmazla en fazla alımı gerçekleştiren Arap ülkesi oldu. Ancak bu veriler eksik. Çünkü Araplar alımların çoğunu proje üzerinden yaptı. Henüz tapularını almadılar…
Dünyadaki değişen siyasal ve ekonomik şartlar, yaşanmışlıklar ve özellikle de ABD’deki 11 Eylül olayından sonra Hollywood filmleriyle Amerikan ve Avrupa halkı, devletlerinin Irak ve Afganistan’a müdahalesi öncesi hazırlandı... Filmlerde Araplar aşağılandı ve terörist olarak gösterildi. Sonuçta paralı Araplar, Avrupa ve ABD’de “öcü” konumuna indirgendi.. ABD ve Avrupa devletleri isteseler de artık bu süreci tersine çeviremezler.
Arapların belleğinde Türklerin farklı bir yeri var. Bin yıllık tarihi geçmiş ve ortak hafıza var… Araplar özgürce kalabalık ortamlarda kaybolmayı, ailecek gezmeyi severler. Türkiye, tarihi camiler, helal gıdalar, yemek çeşitliği, alışveriş çeşitliliği, ucuzluğu, evlenecekler için ortak çeyiz kültürü, güneşi, denizi, filmleri, konut sektöründeki yatırım fırsatları ile her çeşit Arabı cezbediyor...
İspanya, İtalya, Fransa gibi Akdeniz’e kıyısı olan ülkelere tatile alışmış özgür, zengin Araplara, Antalya hitap hitap ederken, Yalova ve Bursa ailecek plaja gitmeyen dindar Arapların ilgisini çekiyor. Bolu, Kocaeli, Sakarya gibi iller ise çiftlik hayatı isteyen zengin Arapların gözdesi. İstanbul ise, hem en zengin, hem de en yoksul Araba hitap edecek zenginlikte… Zengin Arap parasını harcarken, fakir Arap ise iş ticaret peşinde…
Zengin Araplar, ABD ve Avrupa’da nasıl para harcıyorsa gözleri Türkiye’de de benzer modeller arayacak. Zengin Araplara para harcamaları için farklı projeler geliştirilecek. Yaklaşık 10 yıl önce 11 Eylül sonrasında, Maslak Princess Müdürü olan bir yönetici anlatmıştı. Resepsiyona bir Arap gelmiş, ben burada bir milyon dolar harcayabilir miyim demiş. Resepsiyondakiler ise şöyle bir bakmış, hadi işine kardeşim deyip adamı kapı dışarı ederken, yönetici rast geliyor. Durumu fark edip, Evet siz burada bir milyon dolar harcayabilirsiniz diyor. Arap müşteri gidiyor ve birkaç saat sonra 40 kişilik mahiyeti ile gelip bir kat kapatıyor. Yönetici Las Vegas’ta bir otelde de yöneticilik yapmış biri. Orada Araplara özel, bir milyon harcanacak otel, 3 milyonluk, 5 milyonluk diye bir konsept geliştirilmiş. Bundan bahsetti….
ABD’deki 2009 finans krizinde Abu Dhabi şeyhi, Citi Group’a 7.5 milyar dolar yatırmıştı... Arap zenginleri, Avrupa’da futbol takımı satın aldılar, dünya çapında ünlü moda markalarını satın aldılar, ada aldılar, konut aldılar, borsaya yatırdılar ve sonuçta hemen hemen hepsi kaybetti…
Araplar batıda zenginliklerini kaybettiklerinin farkındalar… Batıda kaybeden Araplar için Türkiye bir çıkış noktası. Türkiye’yi tanıdıkça, Anadolu insanı ile kaynaştıkça, İstanbul dışındaki illere yönelme artacak…
Saygılarımla,
Abdullah Çiftçi