Asansör ve güvenlik aksamının tasarımı ve yapımı yönetmeliği!

Asansör ve güvenlik aksamının tasarımı ve yapımı ile ilgili temel sağlık ve güvenlik giderleri!

1. Temel sağlık ve güvenlik gerekleri altındaki zorunluluklar, ancak asansörü monte eden veya güvenlik aksamı imal eden tarafından planlanan şekilde kullanıldığı takdirde, asansör veya güvenlik aksamının söz konusu tehlikeye maruz kalacağı durumlarda uygulanır.

2. Bu Yönetmeliğin ihtiva ettiği temel sağlık ve güvenlik gerekleri zorunludur. Ancak, hali hazırda tekniğin mevcut durumuyla, bunların ortaya koyduğu hedeflere ulaşılamayabilir. Bu gibi durumlarda, mümkün olduğu kadar geniş ölçüde, asansör veya güvenlik aksamı bu hedeflere yakın bir şekilde tasarlanmalı ve yapılmalıdır.

3. Güvenlik aksamı imalatçısı ve asansörü monte eden, kendi asansörlerine uygulanan bütün her şeyi belirlemek ve monte amacıyla tehlikeleri değerlendirme zorunluluğu altındadır. Bu değerlendirmeyi dikkate alarak bunlar tasarlanmalı ve yapılmalıdır.

4. Bu Yönetmelik kapsamında yer almayan ve 8/9/2002 tarihli ve 24870 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (89/106/AT) kapsamındaki temel gerekler asansörler için geçerlidir.

1. GENEL

1.1. Bu ek kapsamında olmayan muhtemel bir tehlike durumunda 30/12/2006 tarihli ve 26392 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Makina Emniyeti Yönetmeliğinin (98/37/AT) Ek I’indeki 1.1.2 numaralı paragrafında belirtilen temel sağlık ve güvenlik gerekleri uygulanır.

1.2. (Değişik:RG-14/8/2009-27319)(1) Taşıyıcı

Her asansörün taşıyıcısı bir kabin olmalıdır. Bu kabin, montajcı tarafından belirlenen, asansörün azami kişi sayısına ve anma yük değerine karşılık gelen boşluğu ve mukavemeti sağlayacak şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidir.

Asansörün insan taşıma amaçlı olması durumunda ve boyutları izin vermesi halinde, kabin engellilerin girişini ve kullanımını zorlaştırmayacak ve bu kişilerin kullanımını kolaylaştıracak uygun düzenlemeler yapılmasına imkân sağlayacak şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidir.

1.3. Asılma şekilleri ve destek şekilleri

Kabinin asılma ve/veya destek şekilleri, bunların bağlantıları ve diğer uç parçaları, kullanım şartlarını, kullanılan malzemeyi ve imalat şartlarını dikkate almak suretiyle, yeterli bir seviyede toplam güvenliği temin etmek ve kabinin düşme riskini asgariye indirmek üzere tasarlanmalı ve monte edilmelidir.

Kabini asmak için halatlar veya zincirler kullanıldığı takdirde, her birinin ayrı tutturma noktası olan en azından iki bağımsız halat veya zincir bulunmalıdır. Bu gibi halat veya zincirlerin, sabitlemek veya çevrim oluşturmak için gerekli olmadığı sürece, hiçbir bağlantı veya ek yerlerinin olmaması gerekir.

1.4. Yüklemenin kontrolü (aşırı hız dahil)

1.4.1. Asansörler, hesaplanan yük aşıldığında normal çalışmasını önleyecek şekilde tasarlanmalı, imal edilmeli ve montajı yapılmalıdır.

1.4.2. Asansörler bir aşırı hız sınırlayıcı cihaz ile teçhiz edilmelidir.

Bu gerekler, aşırı hız önleyici hareket sistemli olarak tasarlanan asansörlere uygulanmaz.

1.4.3. Hızlı asansörler hız izleyici ve hız sınırlayıcı gereç ile teçhiz edilmelidir.

1.4.4. Sürtünmeli makaralarla çalışan asansörler, çekme halatlarının makaralar üzerinde dengesini temin edecek şekilde tasarlanmalıdır.

1. 5. Makine

1.5.1. Bütün insan asansörlerinin kendi bağımsız asansör makinesinin bulunması gerekir. Bu gerek, karşı ağırlık yerine ikinci bir kabin kullanılan asansörler için uygulanmaz.

1.5.2. Asansörü monte eden, asansör makinelerinin ve asansörün diğer ilgili tertibatların bulunduğu yerlere, acil durum ve bakım halleri dışında girilememesini sağlamalıdır.

1.6. Kontroller

1.6.1. Yanında refakatçisi olmayan engelli insanların kullanımı için planlanan asansörlerin kumanda cihazları buna göre tasarlanmalı ve yapılmalıdır.

1.6.2. Kumandaların işlevleri açıkça belirtilmelidir.

1.6.3. Bir asansör grubunun çağırma devreleri, paylaşılmış veya birbirlerine bağlı olabilirler.

1.6.4. Elektrikli teçhizat aşağıdaki şartları yerine getirecek şekilde monte edilmeli ve bağlanmalıdır:

- Doğrudan asansöre bağlantısı olmayan devreler ile karıştırılma ihtimali olmamalıdır.

- Elektrik enerjisi yük altında kesilebilmelidir.

- Asansörün hareketleri ayrı bir elektrik güvenlik devresinde bulunan elektrik güvenlik cihazına bağlanmalıdır.

- Elektrik tesisatındaki bir hata tehlikeli bir duruma sebebiyet vermemelidir.

2. KABİN DIŞINDAKİ KİŞİLERE YÖNELİK TEHLİKELER

2.1. Asansör, kabinin hareket ettiği asansör kuyusuna, acil durum ve bakım halleri dışında, ulaşılamamasını temin edecek güvenlik önlemleri tasarlanmalı ve yapılmalıdır. Bir kişi bu boşluğa girmeden önce asansörün normal kullanımı imkânsız hale getirilmelidir.

2.2. (Değişik:RG-14/8/2009-27319)(1)

Asansör, kabin uç pozisyonlarından birindeyken ezilme (baskı) riskini önleyecek şekilde tasarlanmalı ve yapılmalıdır. Uç pozisyonların ötesine serbest bir boşluk veya bir barınak ile bu hedef sağlanmalıdır. Ancak, belirli durumlarda, özellikle eski binalarda, bu çeşit bir çözümün uygulanmasının mümkün olmadığı durumlarda söz konusu asansörün uygunluk değerlendirmesini gerçekleştiren onaylanmış kuruluş tarafından onaylanacak bir risk analizi çalışması asansör monte eden tarafından gerçekleştirilecektir.

2.3. Kabinin katlardan giriş ve çıkışları, tasarlanmış kullanım şartları için yeterli mekanik dayanıma sahip asansör kapıları ile donatılmış olmalıdır.

Kilitleme sistemi normal çalışma esnasında;

- Bütün durak kapıları kapalı ve kilit tertibatı kilitli olmadığı takdirde, kasıtlı veya kasıtsız olarak çalıştırılsa dahi, kabinin hareketine başlamasını,

- Kabin hâlâ hareket halindeyken ve önceden belirlenmiş kat seviyesi dışında iken durak kapılarının açılmasını

önlemelidir.

Ancak, kapılar açıkken bütün seviyeleşme hareketlerine belirli bölgelerde, seviyeleşme hızının denetlenmesi şartlarıyla izin verilebilir.

3. KABİN İÇİNDEKİ KİŞİLERE YÖNELİK TEHLİKELER

3.1. Asansör kabinleri, havalandırma açıklıkları haricinde sabit tavan ve taban dahil olmak üzere tam boy duvarlarla tamamen kapalı olmalı ve tam boy kapıları olmalıdır. Bu kapılar kapalı olmadığı sürece, bu Ekin 2.3 numaralı paragrafın ikinci fıkrasının ikinci satırında bahsi geçen seviyeleşme hareketleri dışında, kabinin hareket etmemesini ve eğer kapılar açıksa durma konumuna gelmesini temin edecek şekilde tasarlanmalı ve monte edilmelidir.

Kabin ile asansör kuyusu arasına düşme riski varsa veya kat seviyesinde kabin yoksa asansör iki durak seviyesi arasında durduğunda, kabin kapıları kapalı ve kilitli olmalıdır.

3.2. Asansör kabini, elektrik kesintisi veya aksamın arızalanması hallerinde, kabinin serbest düşmesini veya kumanda edilemeyen yukarı doğru hareketi engelleyen tertibata sahip olmalıdır.

Kabinin serbest düşmesini önleyen tertibat, kabin askı tertibatından bağımsız olmalıdır. Bu tertibat, kabini asansör monte eden tarafından öngörülen azami süratte ve hesaplanan yükü ile durdurulabilmelidir. Bu tertibat yardımıyla oluşacak durdurma işlemi, yük şartları ne olursa olsun içindekilere zarar verecek bir ters ivmeye sebebiyet vermemelidir.

3.3. Tamponlar asansör boşluğunun dibi ile kabinin tabanı arasına monte edilmelidir.

Bu durumda, bu Ekin 2.2 numaralı paragrafında bahsi geçen serbest boşluk, tamponlar tam kapalı durumdayken ölçülmelidir.

Bu gerek, hareket sistemlerinin tasarımı sebebiyle bu Ekin 2.2 numaralı paragrafında bahsi geçen serbest boşluk içine kabinin giremediği asansörlerde uygulanmaz.

3.4. Asansörler, bu Ekin 3.2 numaralı paragrafında bahsi geçen tertibat işletme konumunda değilse, harekete geçme imkanı olmayacak şekilde tasarlanmalı ve yapılmalıdır.

4. DİĞER TEHLİKELER

4.1. "Durak kapıları" ve "kabin kapıları" veya her iki kapı beraberce, motorla çalıştırılıyorsa, hareket ederlerken olabilecek ezilme riskini önleyici bir cihazla donatılmalıdır.

4.2. "Durak kapıları", binayı yangından korumaya katkıda bulundukları takdirde, camlı kısımları olanlar da dahil olmak üzere, bütünlük açısından ve yalıtım (alevi kontrol altında tutması) açısından ve ısı iletimi (termal radyasyon) açısından yangına karşı uygun bir şekilde dirençli olmalıdır.

4.3. Karşı ağırlıklar, kabinin üstüne düşme veya kabinle çarpışma risklerini ortadan kaldıracak şekilde monte edilmelidir.

4.4. Asansörler, kabinin içinde kalmış olan kişilerin kurtarılması ve tahliyesine imkân sağlayacak şekilde olmalıdır.

4.5. Kabin, kurtarma hizmeti ile kalıcı irtibatı sağlayan çift-yollu haberleşme tertibatı ve sesli alarm ile donatılmalıdır.

4.6. Asansörler, asansör makine dairesi içerisindeki sıcaklık, asansörü monte eden tarafından belirlenen azami seviyeyi geçtiği durumda, hareketini tamamlayabilmesini sağlayacak ancak yeni komutları kabul etmeyecek şekilde tasarlanmalı ve yapılmalıdır.

4.7. Kabinler, uzun süreli durma halinde bile, yolcular için yeterli havalandırmayı temin edecek şekilde tasarlanmalı ve yapılmadır.

4.8. Kabin kullanım halinde veya bir kapısı açıldığında yeterli şekilde aydınlatılmalıdır; bir acil durum aydınlatması da ayrıca olmalıdır.

4.9. Bu Ekin 4.5 numaralı paragrafında bahsi geçen haberleşme tertibatı ve bu Ekin 4.8 numaralı paragrafında bahsi geçen acil durum aydınlatması, normal elektrik gücü olmadan da çalışacak şekilde tasarlanmalı ve kurulmalıdır. Bunların çalışma periyodu, kurtarma işleminin normal işleyişine izin verecek kadar uzun olmalıdır.

4.10. Yangın halinde kullanılabilecek olan asansörün kumanda devreleri, asansörün belirli seviyelerde durmasını önleyecek ve asansörün kurtarma ekipleri tarafından öncelikli kumandasına izin verebilecek şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir.

5. İŞARETLEME

5.1. Makina Emniyeti Yönetmeliği (98/37/AT) Ek I’inin 1.7.3 numaralı paragrafına uyan herhangi bir makine için gerekli görülen asgari hususlara ek olarak, her kabin taşınabilecek azami yolcu sayısı ile beyan yükünün kilogram değerini açıkça gösteren kolayca görülebilen bir plaka taşımalıdır.

5.2. Eğer asansör, kabin içinde kalmış olan kişilerin dış yardım olmadan çıkmalarına izin verecek şekilde tasarlanmışsa, ilgili talimat kabin içinde açık ve görülebilir olmalıdır.

6. KULLANMA TALİMATI

6.1. Ek IV’te bahsedilen güvenlik aksamıyla birlikte;

  - Montaj,

  - Bağlantı,

  - Ayar,

  - Bakımın ,

etkin ve tehlikesiz olarak yapılmasını mümkün kılan Türkçe yazılmış bir el kitabı bulunmalıdır.

6.2. Her bir asansörle birlikte Türkçe yazılmış belgeleri bulunmalıdır.

 Bu doküman en az aşağıdakileri içermelidir:

- Normal kullanım için gerekli olan plan ve şemaları içeren ve bakım, muayene, tamir, periyodik kontroller ve bu Ekin 4.4 numaralı paragrafında bahsi geçen kurtarma operasyonları ile ilgili bir el kitapçığı,

- Tamirlerin ve uygun görüldüğünde periyodik kontrollerin not edildiği bir kayıt defteri.