Bankalar, site ve apartman yönetimi kredisi verebilir mi?

Dünya Gazetesi köşe yazarı olan Vahap Munyar, bugünkü yazısında ''Bankalar, site ve apartman yönetimi kredisi verebilir mi?'' konulu yazısını kaleme aldı...

TESİS Yönetim Derneği (TRFMA) Yönetim Kurulu Başkanı Gökçenur Çelebioğlu ile görüntülü platformda görüşmeden önce dernekle ilgili bilgilenmek için internette tarama yaptım.

Karşıma benzer isimli bir başka dernek daha çıktı. Çelebioğlu’yla sohbetin başında bu konuyu açtım, anlattı:

- Biz 15 tesis yönetimi firması bir araya gelerek “Tesis Yönetim Derneği”ni 2017 sonunda kurduk. Şu anda derneğimize üye şirket sayısı 31. Biz kişileri değil, şirketleri ve kurumlan üye alıyoruz.

“Yaptıkları işin farklılığını ortaya koymak için” ayrı dernek kurduklarını belirtti:

- Güvenlikten bahçe bakımına, temizliğe kadar uzanan hizmetleri bir arada yapan bazı şirketler de “tesis yönetimi” ismini kullanıyor, faaliyet alanına koyuyor. Bize üye şirketler sadece “tesis yönetimi” alanında faaliyet gösteriyor.

Sektörün büyüklüğünü merak ettim, şu veriyi paylaştı:

- 12 binden fazla tesis, 500 bini aşkın bağımsız birime 100 bin kişilik personelle hizmet veriyoruz. Sektörün aktif büyüklüğü 40 milyar lirayı buluyor.

Şu veriye işaret etti:

- Aslında 400 milyar liralık bir iş büyüklüğü söz konusu. Bizim gibi firmalarla, kurumlarla sözleşme imzalayıp hizmet alanlar bunun yüzde 10’unu oluşturuyor.

“Bağımsız birim” tanımını da açtı:

- Örneğin 2 bin konutun yer aldığı bir site sözleşmede tek tesis olarak görünür. Ancak, o sözleşme 2 bin bağımsız birimi kapsayan hizmet anlamına gelir.

“Bağımsız birim”den yola çıkarak şu hesabı yaptı:

- 2-2.5 milyon kişiye, verdiğimiz “tesis yönetimi” hizmetiyle dokunmuş oluyoruz.

5 bin metrekareden büyük tesis, 200 daireden büyük bina veya sitelerin “tesis yönetimi” hizmeti alması gerektiğini kaydetti:

- Üyemiz şirket ve kurumlardan hizmet alan endüstriyel tesisi sayısı şimdilik az. O alanda gelişme bekliyoruz. Şehir hastaneleri “tesis yönetimi” sektörü için önemli alan oldu. Oradaki deneyimlerimizle yurt dışında da açılabileceğimizi öngörüyoruz.

Tesis sahiplerinin “tesis yönetimi” maliyetini bilmediklerini savundu:

- Profesyonel hizmet alınmayınca zamanında yapılmayan 1 liralık bakım, 2.5 liralık arıza faturası çıkarabiliyor. Yani, profesyonel “tesis yönetimi” hizmeti alanlar, hem işletme giderlerinden tasarruf ediyor, hem de bakım-arıza gibi giderlerden.

Derneğin üyeleri arasında “Emlak Tesis” ile “Boğaziçi Tesis”in de yer aldığını bildirdi:

- “Emlak Tesis”, TOKİ’nin yaptığı sitelerin yönetimi görevini sürdürüyor. “Boğaziçi Tesis” de İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından KİPTAŞ konutlarının yönetimi için kurulmuştu.

Yeri gelmişken şu noktanın altını çizdi:

- Devlette tesis yönetimi hizmeti alan kurum yok. Bakanlıklar dahil devlet kurumları “tesis yönetimi” hizmetini profesyonel kuruluşlardan alsa, yüzde 40 gider tasarrufu sağlanır.

Yüzde 40 tasarrufu nasıl hesapladığını sordum, yanıtladı:

- Dünyadaki örneklerden yola çıkarak hesaplıyoruz.

Ardından önerisini ortaya koydu:

- “Tesis yönetimi” konusunda ulusal politika belirlenmeli...

Sadece yüzde 10’u bile 40 milyar lirayı buluyor...

Şimdilik 100 bin kişiyle 500 bin bağımsız birime hizmet veriyor.

Yurt dışına açılmak için de yol haritası çiziyor.

“Tesis yönetimi” sektörüne kulak vermek gerekiyor.

Bankalar, site ve apartman yönetimi kredisi verebilir mi?

TESİS Yönetim Derneği (TRFMA) Yönetim Kurulu Başkanı Gökçenur Çelebioğlu, bankalara dönük şu öneriyi ortaya koydu:

- Bankalar, "site yönetimi", "apartman yönetimi" kredisini gündemine almalı. Site ve apartman yönetimleri, bankaların sağlayacağı krediyle nakit akışını yönetmede rahatlar.

Site ve apartman yönetimlerinin aidat alacaklarını temlik edebileceklerini belirtti:

- Aidat tahsilatını bankalar yapar. Bu model site ve apartman sakinlerinin güvenini de artırır. Çünkü, banka bir anlamda harcamaları denetleyen taraf olur.

Site ve apartman gideri ile aidatları için uygulanan gecikme faizini anımsattı:

- Yüzde 5 aylık gecikme faizi uygulanıyor. Böyle bir faiz başka yerde yok. Bankaların devreye girmesi, bu yüksek faize de çözüm yaratabilir.

‘Tesis yönetimi' proje aşamasında devrede olmalı

TESİS Yönetim Derneği (TRFMA) Yönetim Kurulu Başkanı Gökçenur Çelebioğlu, dünya örneklerine dayanarak şu veriye işaret etti:

- Ekonomik ömrü 30 yıl olan bir bina düşünün. 30 yıllık maliyet dikkate alındığında yüzde 12'si tasarım ve yapımdan oluşur. Yüzde 14'ü yenilemeye gider. Yönetimin payı yüzde 74'tür.

Ardından şu öneriyi ortaya koydu:

- "Tesis yönetim" şirketlerinin proje aşamasında devrede olması, işin sahibinin yararına olur. Çünkü, yapılan binanın, endüstriyel tesisin yönetim aşamasında nelerle karşılaşılacağını biz tecrübemizle daha iyi biliriz.

Mimari tasarım aşamasında devrede oldukları bir projeden örnek verdi:

- Mimarlık bürosunun tasarımına, tesis yönetimi bakışıyla itiraz ettik. Değişiklik önerdik. Mimarlar, "İşimize karışamazsınız" dediler. Sonra mimarlık ofisinin sahibi, "Arkadaşlar, kullanım açısından onlar haklı ise dediklerini yapın" talimatı verdi.

Sonra ekledi:

- Şimdilik büyük projelerde tesis yönetim şirketleri erken aşamada devreye giriyor. Bu uygulamanın yaygınlaşmasını tavsiye ediyoruz.