Belediyelerin bütçe açıkları büyüyor
Türkiye'de belediye bütçelerindeki açık 2 yılda 1,2 milyar liradan 5,2 milyar liraya yükseldi
Belediyeler geçen yıl, müteahhitlere 10,6 milyar lira ödemede bulunurken, vatandaştan 1,7 milyar lira emlak vergisi topladı. Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü verilerinden derlediği bilgilere göre, büyükşehir, il, ilçe ve belde belediyeleri, 2006 yılında 21 milyar 640 milyon 204 bin lira harcama yaptı. 20 milyar 372 milyon 864 bin lira da gelir elde etti. Böylece belediyeler, 2006 yılını 1 milyar 267 milyon 340 bin lira açıkla kapattı. 2007 yılında belediyelerin toplam harcaması 25 milyar 832 milyon 553 bin lira, gelirleri 23 milyar 648 milyon 122 bin lira, açıkları da 2 milyar 184 milyon 431 bin lira oldu.
Geçen yıl ise belediyeler, 30 milyar 959 milyon 84 bin lira harcama yaptı, buna karşılık 25 milyar 736 milyon 12 bin lira gelir topladı. Bu şekilde belediyelerin bütçe açığı 2008'de 5 milyar 223 milyon 72 bin liraya yükseldi. Toplam harcamaların 12 milyar 313 milyon 445 bin lirasını büyükşehir belediyeleri gerçekleştirdi. Büyükşehir belediyelerinin toplam geliri de 9 milyar 860 milyon 132 bin lira oldu. Buna göre 5,2 milyar liralık bütçe açığının 2 milyar 453 milyon 313 bin lirasının büyükşehir belediyelerine ait olduğu belirlendi.
Kime ne ödediler?
Geçen yıl 30 milyar 959 milyon lirayı bulan belediye harcamalarının 5 milyar 944 milyon 940 bin lirasını personele yapılan maaş ve diğer ödemeler oluşturdu. Yıl içinde müteahhitlere 10 milyar 663 milyon 245 bin lira ödeme yapıldı. Bunun 2 milyar 273 milyon 851 bin lirası hizmet alımlarındaki müteahhitlik ödemelerinden geri kalanı hizmet binası, hizmet tesisleri, lojmanlar, sosyal tesisler, gemi ve yüzer tersaneler, yol yapım giderleri, içme suyu ve kanalizasyon tesisi yapımı için ödendi. Bu çerçevede yol yapımı için müteahhitlere 3 milyar 528 milyon 226 bin lira, içme suyu tesisi yapımı için 151 milyon 257 bin lira, kanalizasyon yapımı için de 315 milyon 456 bin lira ödemede bulunuldu.
Belediyeler geçen yıl, müşavir firma ve kişilere de 3 milyar 672 milyon 227 bin lira ödeme yaptı. Bunun 371 milyon 634 bin lirası temizlik hizmeti alım giderlerinden oluştu. Hizmet alımları kapsamında 489 milyon 684 bin lira kira ödenirken, haberleşmeye de 93 milyon 513 bin lira harcandı. 541 milyon 57 bin liralık mamul malın alındığı 2008 yılında bu tutarın 49 milyon 468 bin lirası büro ve işyeri mefruşatı için harcandı. 331 milyon 539 bin liraya taşıt, 54 milyon 831 bin liraya da iş makinası alındı. Belediyeler geçen yıl, 1 milyar 84 milyon 306 bin liralık gayrimenkul alımı ve kamulaştırma gerçekleştirdi. Belediyelerin 1 milyar 197 milyon 56 bin liralık akaryakıt ve yağ, 419 milyon 566 bin liralık elektrik alımında bulunduğu 2008'de su ve temizlik malzemesine 101 milyon 677 bin lira, yiyecek, içecek ve yem alımlarına da 92 milyon 391 bin lira harcandı.
4 milyar lira vergi geliri
Belediyelerin 2008 yılı içinde elde ettiği 25 milyar 736 milyon 12 bin liralık gelirin 4 milyar 77 milyon 274 lirası vergilerden geldi. Belediyeler, bu dönemde 1 milyar 717 milyon 384 bin lira emlak vergisi topladı. Bunun 1 milyar 231 milyon 111 bin lirasını bina, 458 milyon 957 bin lirasını arsa, 27 milyon 316 bin lirasını da arazi vergisi oluşturdu. Çevre temizlik vergisinden de belediyelerin kasasına 265 milyon 725 bin lira girdi. Belediyeler geçen yıl, elektrik ve havagazı tüketim vergisi olarak 544 milyon 540 bin lira, haberleşme vergisi olarak 59 milyon 981 bin lira, eğlence vergisi olarak 90 milyon 834 bin lira, ilan ve reklam vergisi olarak da 140 milyon 887 bin lira gelir sağladı. Harçlardan 1 milyar 222 milyon 138 bin lira toplanırken, bunun da 202 milyon 444 bin lirası işgal harcı, 333 milyon 831 bin lirası bina inşaat, 103 milyon 956 bin lirası da yapı kullanma izni harcı olarak tahsil edildi. 1 milyar 989 milyon 459 bin lira hizmet geliri bulunan 2008 yılında, hizmet gelirlerinin de 888 milyon 471 bin lirası su, 259 milyon 613 bin lirası da ulaştırma hizmetlerinden temin edildi. Para cezalarından da belediyelerin kasasına 479 milyon 845 bin lira girdi. Lojman, sosyal tesis, arazi ve diğer gayrimenkul satışları da belediyelere 1 milyar 631 milyon 126 bin lira gelir bıraktı. (AA)