BES’E girerken nelere dikkat etmek gerekiyor? İşte bilmeniz gerekenler

BES’e katılım her geçen gün artıyor. 31 Ocak 2023’de Bireysel Emeklilik Sistemi’ndeki katılımcı sayısı 8 milyon 676 bin 45 oldu. On sekiz yaş altı katılımcı sayısı da 1 milyon 128 bine yükseldi. 2023’te BES’ten 265 bin 672 kişi de  emekli oldu. Sistem büyürken katılımcılar, daha çok kazanç sağlamak için neler yapılması, BES’e girerken nelere dikkat edilmesi gerektiğini merak ediyor.

BES uzmanı ve analist Zeynep Candan Aktaş https://twitter.com/zeycandak X sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, son dönemde 'BES'e girdim ne yapayım' sorusunun yerini 'BES'e gireceğim, nelere dikkat edeyim' tarzında soruların aldığına dikkat çekti. Aktaş BES’e girilmeden önce dikkat edilmesi gerekenlerle ilgili yazdığı yazıyı da paylaştı. İşte Aktaş’ın o paylaşımı ve yazısı…

‘BES’e girmeden önce neye dikkat etmek gerekiyor, nasıl araştırmak gerekir?

 ÖN HAZIRLIK

Herhangi bir yere BES yaptırmaya gitmeden önce yapılması gereken ilk iş, BES konusunda bilgi edinmektir. Peki, nereden bilgi alacağız, derseniz; BES şirketlerinin ve Emeklilik Gözetim Merkezinin internet siteleri resmi ağızlardan BES’i anlatıyor. Diğer yandan www.zeynepcandanaktas.com adresinde halkın anlayacağı basitlikte, bireysel emeklilik konusunda aklınıza gelebilecek bütün sorulara yanıt bulabilirsiniz. Gelelim fon tarafına. TEFAS/BEFAS,EGM/Fonkünyesi, Fonbul, Besanaliz, Besfongetirileri gibi sitelerde fonları birbiriyle kıyaslayabilir, getirileri karşılaştırabilir, portföylerinde tuttukları varlıklara ilişkin bilgiler alabilirsiniz. Ayrıca KAP’ta bütün fonların güncel izahnamelerine ulaşabilirsiniz.

MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ

Bireysel emeklilik özel bir konu. Bu nedenle de BES şirketlerinde müşteri ilişkilerinde çalışan personelin yetkinliği, uzmanlığı, gelişmelerden haberdar edilmesi çok önemli konular. Ayrıca BES şirketinin katılımcıların sorunlarına duyarlılığı, sorunları çözme çabası ve başarısı BES’in başarısını da doğrudan etkiliyor. Herhangi bir kurumda sorunlarının çözülmediğini gören katılımcılar doğrudan BES’i suçluyor, sistemden ayrılıyor. Halbuki sistemin kendisinden kaynaklanan sorunlar ile BES şirketlerinin uygulamalarından kaynaklanan sorunları ayırd edebilmek gerekiyor. Eğer sorunlar şirketin müşteri ilişkilerinden, uygulamalarından kaynaklanıyorsa birikimler başka bir BES şirketine aktarılarak sistemde kalmaya devam edilebilir.

EMEKLİLİK PLANI

BES’te katılımcılar yılda dört defa emeklilik planını değiştirebilir. Emeklilik planı, katılımcının sisteme hangi kapıdan girdiğini gösteriyor. Emeklilik planı ile katılımcının ödeyeceği giriş aidatı, yönetim gider kesintileri, katkı payları, ödeme vadeleri, sunulacak fonlar ve varsa diğer avantajlar belirleniyor. (Örneğin, 18 yaş altı bazı emeklilik planları ile olası ebeveyn kaybında, çocuğun eğitim masrafları küçük primlerle sigorta edilebiliyor.)

KESİNTİLER

Bireysel emeklilik şirketleri farklı emeklilik planlarına farklı kesintiler uygulayabiliyor. Bazı emeklilik planlarında yüksek tutarda başlangıç katkı payı yatırıldığında giriş aidatı ve yönetim gider kesintisi alınmayabiliyor. Bu nedenle emeklilik şirketlerinin emeklilik planlarının sisteme girmeden önce incelenmesi ve kesintisi olmayan ya da kesintileri çıkışa ertelenmiş emeklilik planlarının tercih edilmesi katkı payının tamamının yatırıma yönlendirilmesi konusunda avantaj sağlayacaktır.

FON ÇEŞİTLİLİĞİ

Bireysel emeklilik şirketlerinin fon çeşitliliği neden önemli? Birincisi tüm BES katılımcıları TEFAS gibi dev bir fon havuzuna erişemiyor. BES şirketleri emeklilik planlarına göre gerek kendi bünyesindeki, gerekse de BEFAS’ta işlem gören fonların bazılarına erişimi sınırlandırabiliyor. Dolayısıyla BES tarafında başta OKS-BES kulvarları olmak üzere emeklilik planlarıyla sınırlandırılmış faizli-faizsiz-bireysel-grup vb. pek çok küçük havuzcuklar mevcut. Ancak o küçük havuzcukların içinde yüzebilirsiniz.  İkincisi ünvanında ‘yabancı’ ve ‘grup’ ibaresi bulunan fonlar BEFAS’ta işlem görmüyor. Halbuki bu fonlar son dönemde oldukça güzel getiri sağlıyor. Eğer katılımcılar bu tür fonlara yatırım yapmak istiyorlarsa, o zaman zorunlu olarak o fonları kuran bireysel emeklilik şirketlerine başvurmak zorundadır. (‘Yabancı’ ibareli fonlar AVR- Agesa ve ABE- Anadolu Hayat’ta var)

DEVLET KATKISI FONLARI

Devlet katkısı fonları da BEFAS’ta işlem görmüyor. Yani hangi BES şirketinden sisteme girilmiş ise, o şirketin devlet katkısı fonlarına yatırım yapılmak zorunda. Bu nedenle devlet katkısı fonlarının getirileri, sisteme girerken dikkate alınması gereken konulardan. Özellikle devlet katkısı fonlarına en az yüzde 30 hisse senedi zorunluluğu getirildikten sonra, devlet katkısı fonlarının zaman içerisindeki getirileri farklılaşacaktır. Bu nedenle BES’e girerken devlet katkısı fonları iyi getiri sağlayan BES şirketlerinin tercih edilmesi avantaj sağlayacaktır.

BÜTÜNLEŞİK EMEKLİLİK PLANLARI

Bütünleşik emeklilik planı denilen, sigortacılık ürünleri içeren paketlerle birlikte, bireysel emeklilik sisteminde katılımcılara ek faydalar sunulabiliyor. Bütünleşik emeklilik planları; bireysel emeklilik planı ile özel sağlık sigortası, tamamlayıcı sağlık sigortası, ferdi kaza sigortası, hayat sigortaları ve seyahat sağlık sigortalarının biri veya birkaçı ile oluşturulabiliyor. Bütünleşik emeklilik planları ile sunulacak ek katkılar; asgari yüzde 30 indirimli olanlar (check-up, göz muayenesi, diş röntgeni) ve ücretsiz sunulan hizmetler (ambulans, sigorta ürünleri, acil sağlık hizmeti) olarak ayrılabilir. Bu nedenle bireysel emeklilik sistemine ilk defa girecekler veya aktarım yoluyla bireysel emeklilik şirketini değiştirmeyi düşünenlerin sunulan ek katkıları incelemelerinde fayda var. Bütünleşik emeklilik planları ile birlikte sunulan sigortacılık ürünlerine nisbeten daha uygun fiyatlarla erişmek mümkün olabiliyor.

Uzmanı açıkladı: Aylık 1000 TL ile BES'te fon dağılımı nasıl yapılır?

Mert Başaran elinde dolar tutanları kırmızı kodla uyardı: Dolar yatırım aracı değil!

O bankada hesap açanlara faizsiz 30 bin TL veriliyor! Nakit ihtiyacı olanlar hemen bakın: Süre kısaldı!