Binaların yıkım kaosu sona eriyor!
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Av. Ali Güvenç Kiraz, bina yıkımlarını kaleme aldı. İşte Kiraz'ın o yazısı...
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Av. Ali Güvenç Kiraz, bina yıkımlarını kaleme aldı. İşte Kiraz'ın o yazısı...
2012 yılında hayatımıza giren kentsel dönüşüm ile birlikte mahallelerimizde yaşanan bina, site yıkımlarını gözlerimizle gördük ve maalesef birçok yıkımın amatörce yapıldığına da şahit olduk. Bazı yıkımlarda yıkım personelinin öldüğüne ve yaralandığına yine yoldan geçen insanların ve araçların ciddi zararlar gördüğünü de bu noktada izledik. Yurt dışına çıkanlar her dönüşlerinde orada yapılan inşaat yıkımlarının ne kadar profesyonelce yapıldığını görebildiler ve anlattılar. Burada ise bir müteahhit yıkarken tüm yolu kapatabiliyor ve bunu kapatırken de yola o binadan bir koltuk koyarak güvenliği aldığını düşünebiliyordu. Yine binalar yıkılırken amatörce bir şekilde yıkımların yapıldığını iş güvenliği ve insan sağlığının hiçe sayıldığını da söyleyebiliriz.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı artık bu kaosa bir son verdi ve 01.07.2022 tarihinde yürürlüğe girmek üzere Binaların Yıkılması Hakkında Yönetmeliği yayınlamış oldu. Bu yönetmelik ile hem kentsel dönüşüm hem de olmayan yerlerdeki her türlü bina yıkımının ne şekilde yapılacağı belirlenmiş oldu ve bir de artık dünyada çokça yapılan ama Türkiye’de maalesef başarılı olmayan patlamalı yıkımın esasları da düzenlenmiş oldu.
13.10.2021 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Binaların Yıkılması Hakkında Yönetmelik neler getiriyor?
1. 21.50 metreden yüksek binalar için fenni sorumluluk inşaat mühendisine ait olacaktır. Ayrıca 2 bodrumlu veya patlayıcı ile yapılan yıkımlarda da inşaat mühendisi fenni mesul olmak zorundadır.
2. Artık tüm binalar o binayı yıkmaya uygun sınıfta yeterliliğe sahip Yapı Müteahhitti sorumluluğu altında yıkılacaktır. Eskiden müteahhitler bir yıkım şirketine yıkım işini verirler ve sorumluluk almazlardı. Yeni düzenleme ile yapı müteahhiti artık yıkımda temel sorumlu olmuştur.
3. Yıkımlarla ilgili en fazla konuşulan insan özellikle de çocuk sağlığını çok etkileyen son yıllarda kentsel dönüşüm nedeniyle alerji ve hava yolu hastalıklarının artmasında etken olan bina yıkımlarında ortaya çıkan asbest ve kimyasal maddelerin binalardan önce güvenli bir şekilde sökülüp uzaklaştırılması zorunluluğu getirilmiş ve bu yapılmadan binaların yıkımına geçilemeyeceği net olarak tanımlanmıştır.
4. Kültür ve Tabiat Varlıkları etkileşim alanına giren her yapı için yıkım ruhsatı düzenlenmeden önce Kurul onayı alınmak zorunluluğu getirilmiştir.
5. Mevcut yönetmelik kapsamında artık Avrupa Birliği yıkım standartları da uygulanacaktır.
6. Yıkımda artık yetkili kılınan müteahhit bir taşeron firma ile çalışacak ise yıkımın tüm esaslarını yani Yıkım Planını hazırlayarak ilgili firmaya verecek ilgili firma tüm çevre güvenlik önlemlerini, trafik tedbirlerini, iş güvenliğini alacak, tüm alt yapı ile ilgili işlemlerin nasıl sonlandırılacağını, bitişik nizam yapılaşma var ise buna ilişkin tedbirleri bu plan kapsamında uygulayacaktır. Belediyeler yıkım ruhsatı vermeden önce Yıkım Planını inceleyecekler ve eksiklik halinde 10 gün içinde bu eksikliklerin düzeltilmesini isteyeceklerdir. Eksiklik yok ise başvurudan itibaren İLÇE BELEDİYELERİ ARTIK 15 GÜN İÇERİSİNDE YIKIM RUHSATI VERMEK ZORUNDADIR. Eksiklik var ve giderilmiş ise BEŞ GÜN İÇERİSİNDE YIKIM RUHSATI VERİLMEK ZORUNDADIR.
7. Yıkım ruhsatı alındıktan sonra artık binaların yıkıma başlama süresi 1 aydır. Yıkıma 1 ay içinde başlanacak ve her halükarda 3 ay içerisinde tamamlanacaktır. Bu gerçekleşmediği takdirde yıkım ruhsatı geçersiz hale gelecek ve yeniden yıkım ruhsatı alınacaktır. Bu çevremizde yer alan binalar açısından müteahhit kaynaklı gecikmeleri veya keyfiyeti artık sona erdirmiştir.
8. Yıkım ruhsatı almış olan müteahhit yıkıma başlayacağı tarihten 7 gün önce ilgili mülki idare amirine (kaymakama) bildirimde bulunmak zorundadır.
9. Yıkımı yapılacak olan binanın 2,5 m yüksekliğinde paravan konulmak suretiyle kapatılması zorunluluğu getirilmiştir.
10. Yıkıma başlamadan 3 gün önce komşu tüm parsellerde oturanlara gerekli duyuru yapılmak zorundadır.
11. Patlamalı yıkım yapılacaksa belediye başkanlığı o bölge halkını 7 gün önceden bilgilendirecektir. Patlamalı yıkım gününde gerekli güvenlik, yangın ve sağlık ekibi hazır bulundurulmak zorundadır.
12. Bitişik nizam yapılaşma olan yerlerde yıkımın komşu parsele ve binaya zarar vermemesi için kısmen veya tamamen elle yıkım tekniği uygulanması şart koşulmuştur.
13. Tam yıkım çatıdan başlayarak aşağıya doğru yapılacak ve alt düşeyde yıkım işlemleri de yapılarak aynı anda yıkım yapılamayacaktır. Tüm yıkım sürecinde yıkılan alanlar zemine hemen indirilecek ve asla zeminde ve zemin çevresinde çukur oluşturulmayacaktır. Çevremizde gördüğümüz birçok yıkımda yola ve kaldırımlara ne şekilde zarar verildiğini görmekteyiz. Artık yıkım yapan asla zemine ve çevreye zarar vermeyecektir.
14. Yıkım atıkları hiçbir şekilde dere, ırmak, nehir ve akarsu doldurulması suretiyle dökülemeyecektir.
15. Hafriyat atıklarının geri dönüşümünün yapılabilmesi için tüm asbest ve kimyasal içerikleri söküldükten sonra seçici yıkım yapılacaktır.
16. Yıkımlarda en fazla sorun oluşturan ve çevrede yaşayanları ciddi şekilde tehdit eden tozlarla ilgili olarak çevre mühendisi onaylı bir çevre yönetimi süreci Yıkım Planına eklenmek zorundadır.
Av.Ali Güvenç KİRAZ
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı
