TSKB Gayrimenkul Değerleme A.Ş Adana Şubesi Kıdemli Değerleme Uzmanı Uğur Göğebakan, www.emlakkulisi.com için Ceyhan bölgesini analiz etti!
Adana şehir merkezine yaklaşık 80 km. mesafede bulunan ve Türkiye’nin en büyük yatırımlarının yapılması beklenen Ceyhan Yumurtalık Endüstri Sanayi Bölgesinin haritasının değiştirilmesi ve kamulaştırma çalışmalarının acele başlatılması ile ilgili karar Bakanlar Kurulu tarafından karara bağlanmıştır. Gelecekte Kafkas petrollerinin bölge üzerinden dağıtımı yapılması ile Ceyhan-Yumurtalık bölgesinin stratejik bir enerji alanına dönüşeceği öngörülmektedir. Dolayısıyla bölge önemli bir iş merkezi haline gelecek ve konaklama ihtiyacı Adana gibi büyük yerleşim alanlarında ciddi boyutlarda artacaktır.
TAYSEP‟ten (Toros Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi’nden) alınan bilgilere göre, 4.500.000 metrekarelik bir alan üzerine inşa edilen Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi, İskenderun Körfezi'nde, Adana-Hatay illerinin birleşiminde bulunmaktadır.Hiçbir vergi yok ve tüm konvertibl para birimleriyle ödeme yapmak mümkün. Yüzölçümüyle, dünyanın en büyüklerinden biridir. Burası Türkiye'nin ağır sanayiye yönelik olarak tasarlanmış ilk ve tek serbest bölgesidir. Toras Limanı ve Adana Havaalanı ile, Ceyhan Demiryolu ve otoyol ile Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi,tüm ulaştırma olanaklarına sahiptir. Adana Şakirpaşa Havaalanını kullanarak bölgeye iş amaçlı gelen ziyaretçilerin önemli bir kısmını da Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi‟ne gelen ziyaretçiler oluşturmaktadır.
Adana - Ceyhan'a kurulması planlanan Organize Sanayi Bölgesi (OSB) Ceyhan Enerji İhtisas Endüstri Bölgesi ile Yumurtalık Serbest Bölgesi'nin yanında tespit edilen başlangıç olarak 3 bin dönümlük, ardından ise 12 bin dönümlük arazi üzerine kurulması planlanmaktadır. OSB enerjiye dayalı yan sanayi hizmeti verecek ve böylece petro-kimya, rafineri, tersane ve gemi sanayi yatırımlarının dışında bunlara hizmet vererek önemli bir merkez haline gelecektir. Yatırımların artması ve ciddi düzeyde iş gücünün oluşması ile bölgeye iş amaçlı gelen yerli veya yabancı ziyaretçi sayısı artacaktır. Bölgeye yakın en büyük yerleşim yeri olan ve yaklaşık 80 km mesafede bulunan Adana Merkez’de ile konaklama ihtiyacı artacaktır.
Ceyhan'da 55 bin dönümlük arazi, 1987 yılında Ceyhan Serbest Bölgesi için istimlak edildi. 4 bin 500 dönümlük sahil şeridiyle alt yapısı hazırlanan bölge o yıllarda yatırımcıların hizmetine sunuldu. Ancak bir kaç firma haricinde yatırımcı çekilemedi. Sugözü Termik Santrali (Isken Enerji) ve Bakü Tiflis Ceyhan (BTC) Boru Hattı’nın Ceyhan'da gündeme gelmesinin ardından, Ceyhan'a olan talep artmaya başladı ve ilçe son 10 yılda yerli ve yabancı yatırımcıların gözdesi haline geldi. 191 milyon ton ham petrolün geçeceği ve dünyanın en büyük petrol terminali haline gelecek Ceyhan'da birçok yerli ve yabancı firma yatırım için fizibilite çalışması yapıyor. 9 kilometrelik sahil şeridinde yatırıma açılan 128 bin dönüm arazi, büyük firmaların hedef noktası haline geliyor. Bu bölgede rafineriler, petrokimya tesisleri, petrol ve doğalgaza ilişkin depolama tesisleri, LNG terminalleri, enerji santralleri, organize sanayi bölgesi, liman ve tersaneler kurulması için çalışmalar devam ediyor.Beklenen ekonomik etkinin ortaya cıkması, bolgenin bir enerji merkez haline gelmesine bağlıdır. Ceyhan–Yumurtalık bolgesini bir enerji merkezi haline getirmek, aslında Turkiye’nin, Baku Ceyhan Hattı ile ulasmak istediği onemli hedeflerden birisidir. Her bir hat tam kapasite ile kullanıldığında bu bolgeye gelecek petrol miktarı, Kerkuk Yumurtalık hattı ile 70 milyon ton, Baku Ceyhan ile 50 milyon ton olmak uzere yılda toplam 120 milyon tondur. Enerji uzmanlarının tahminlerine gore bu miktara yılda 200 milyon tonluk ithal petrol eklenecektir. Samsun-Ceyhan hattının gerceklestirileceği varsayımı altında ise bolgeye gelecekpetrol miktarı 70 milyon ton daha artarak yıllık 370 milyon tona ulasmaktadır. Butun Akdeniz pazarı uzerinden ihrac edilen petrol miktarının yılda 210 milyon ton civarında olduğu dikkate alındığında, Ceyhan uzerinden dunya pazarlarına ihrac edilecek petrol, bolgeyi bir enerji merkezine donusturmeye yeterlidir. Ustelik Ceyhan Limanı’nın hem Hazar petrolleri hem de Ortadoğu petrolleri acısından yakınlık, elverisli yukleme, olumlu iklim kosulları ve terminal isletme tecrubesi gibi onemli nedenlerle Akdeniz’in baslıca petrol merkezlerinden biri olmaya son derece uygundur.Butun bu olumlu kosullar bir araya getirildiğinde petro-rafineri isletmeciliği, deniz tasımacılığı, petro-kimya ve bölgesel petrol borsası alanlarının gelismeye acık olduğu gorulmektedir. Kurulacak rafineri ve petro-kimya tesisleri, Ceyhan bolgesini, petrolun dunya pazarlarına ulastırılmasında “musluk” olmaktan ote bir petrol isleme ve sanayi merkezi durumuna getireceği düşünülmektedir.
*Bu çalışma TSKB Gayrimenkul Değerleme A.Ş tarafından www.emlakkulisi.com için hazırlanmıştır.