Bu köyün romanı yazıldı, filmi çekildi, şimdi sıra konaklarında!
Sivas’ın Divriği ilçesine bağlı Çobandurağı (Kurtlarlı) bölge sınırlarını aşan şöhreti yakaladı. 20 yıl önce tümüyle boşalan dağ köyünün en önemli özelliği Osmanlı hazine memurlarına ait, saray konforundaki 33 konağı. ÇEKÜL konakların rölevesini çıkardı.
Çobandurağı’nın geçen yıl romanı yazıldı, ardından yıl başında Sarıkamış faciasını konu alan “Eve Dönüş-1915” filmi çekildi, şimdi ise bugün harabeye dönmüş 33 konağı eski ihtişamına kavuşturacak bir projeyle gündemde. Bahçeşehir Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nden 4’ü akademisyen 17 kişilik ekip, Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma, Tanıtma Vakfı’nın (ÇEKÜL) desteğiyle köydeki konakların envanter ve rölövelerini çıkardı, şimdi sıra kaynak bulup köyü ayağa kaldırmak ve yeniden yaşanabilir kılmakta.
Üç katlı 16 odalı
Köyde çalışan ekibin lideri, Bahçeşehir Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Araştırma Görevlisi ve ÇEKÜL Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Sinan Polvan “Köyün varlığını bir yıl önce Divriği’deki bir toplantıda öğrendik” diyor. ÇEKÜL ekibi 1400 metre irtifadaki köyü aralık ayında ziyaret etti. Munzur ve Sarıçiçek Yaylası’nın yanı başındaki köydeki son evin 1992’de boşaltıldığını öğrendi. 16 gün çalışıp yapıları ölçtü, fotoğrafladı, verileri bilgisayara aktardı. Bu arada konakların öyküsü de ortaya çıktı.
“Osmanlı hazinesinin önde gelen memurları bu köyden İstanbul’a göçmüş. Kazançlarıyla köylerinde güzel, büyük ölçekli konaklar inşa etmişler. Örneğin 16 odalı, 3 katlı konak yapmışlar. Odaların çoğunda ocak var. Tuvalet evlerin içinde, tuvalet taşları tek parça mermerden oyulmuş. Şehirdeki, saraylardaki ileri gelen insanların konaklarında bulunan düzenlemeler bu köy konaklarında mevcut. Üstlerinde kitabeleri varmış, çalınmış. 170 yıllık konaklar var, köyün tarihi daha eski.
Dağ köyünde saray konforu
Köydeki 33 hanenin çoğu yıkıntı halinde. En iyi durumda olanı 1868 tarihli Balcı Konağı. İstanbul eski emniyet müdürü Şükrü Balcı ve Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Metin Balcı’nın ailesine ait olan konağın ilk katı taş, üstü ahşap arası kerpiç dolgu...
ÇEKÜL’ün çalışmasından sonra köy derneği ilgili kurumlara başvurdu. Sivas Valiliği ve Divriği Belediyesi’nin desteğiyle yapıların koruma altına alınması için girişim başlatıldı. İkinci aşamada onarım çalışması yürütülecek.
Ali DAĞLAR / Hürriyet
