Büyükada'da Adalar Müzesi kuruluyor!

İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti kapsamında kentin incisi Büyükada'da kurulacak Adalar Müzesi için geri sayım başladı. Adanın en önemli yapılarından Taş Mektep'te hizmet verecek müzede;  eski binaları, doğal güzellikleri ve çok kültürlülüğü ile önemli bir yere sahip olan Adalar'ın tarihi sergilenecek.  Ziyaretçiler  müzede, Adalar'ın balıkçılarını, hekimlerini, şairlerini, sporcularını, bakkalını, kasabını, cambazhanesini, yetimhanesini, mekteplerini yakından tanıyabilecekler. Kapılarını 2010 yazının ortalarında açacak müzeyi, Adalar Müzesi Proje Koordinatörü Serhat Baysan ile konuştuk.

Adalar'a müze kurma ihtiyacı nereden doğdu? Proje nasıl şekillendi?
Adalar'ın renkli tarihinin geleceğe aktarılması ihtiyacı ‘Adalar Müzesi' düşüncesini doğurdu. Bugün sürdürdüğümüz çalışma, İstanbul'un Avrupa Kültür Başkenti olması ile gerçekleşme şansı bulan ve iki yıldır adım adım tartışılarak oluşturulan bir proje. İlk adımları, çalışma bürosu olarak da kullandığımız Adaevi'nin açılmasıyla atıldı. Mart ayından başlayarak proje kadrosu oluştu, müze için arşiv ve sözlü tarih çalışmaları başladı. Mayısta kürasyon kurulu ilk toplantısını yaptı, aynı zamanda mimari restorasyon çalışmaları da başlamıştı. Haziranda Büyükada'da ilk geniş katılımlı toplantı gerçekleştirildi. Ağustosta Büyükada İskele Meydanı'nda  ‘Adalar Müzesine Doğru, Anılar Yok Olmasın, Paylaşılsın' temalı açık hava sergisi düzenlendi.

Çalışmalar şu an hangi aşamada?
Mimari projesi tamamlandı, Koruma Kurulu'na girecek. Ardından restorasyon başlayacak. Bir yandan da arşivler taranıyor, sözlü tarih çalışmaları yapılıyor.

Projenin yürütücüsü hangi kurumlar?
AB İstanbul 2010 kapsamında Adalar Vakfı ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Adalar Belediyesi ve Kaymakamlığı işbirliğinde yürütülüyor. Tam zamanlı ve yarı zamanlı olmak üzere altı kişi çalışıyor.

Müze Büyükada'daki Taş Mektep'te kurulacak. Neden bu yapı seçildi?
Taş Mektep, 1870'lerde İskenderiye Patriği Sofronios'un yazlık evi olarak yapılmış. 1922'den  itibaren de okul olarak kullanılmaya başlanmış. İlk adı ‘Köprülü Mehmet Paşa Numune Mektebi' olan okulun adı daha sonra ‘Büyükada İlkokulu' olarak değiştirilmiş. 1967 yılına kadar ‘Büyükada İlkokulu' olarak hizmet vermeye devam etti. Yapının müze için düşünülmesinin en önemli nedeni Adalıların belleklerinde çok önemli bir yere sahip olması. Taş Mektep, terk edilmiş görüntüsünden kurtarılarak, İstanbul'un kalıcı mirasına müze olarak hizmet edecek.

Adalıların projeye yaklaşımı nasıl?
'Kent müzesi' kavramı henüz çok yeni. Adalılar nasıl bir müze olacağını merak ediyorlar. Çok sayıda Adalı gönüllü olarak çalışmalara katılıyor, arşivlerini kullanıma açıyor, koleksiyonlarını bağışlıyor. Adalı olmayanların katkıları da çok sevindirici.

Birçok Avrupa ülkesinde kent müzeleri yıllar evvel kurulmuş durumda. İstanbul bu açıdan geç mi kaldı? Eğer öyleyse müze açığı kapatabilecek mi?
Böyle bir iddiası olamaz ama bundan sonraki adımları kolaylaştırıp ‘İstanbul Kent Müzesi'ne kavuşmamızı sağlayacağı açık.

Müzenin, Adalılar ve İstanbulluların hayatına yansıması nasıl olacak?
Adalar'a gelen yıllık üç milyon yerli ve yabancı ziyaretçinin büyük bölümü,  kültürel ve tarihi mirasını bilmiyor. Adalar Müzesi öncelikle bu eksiği giderecek. Ayrıca, entegre bir sistemle birlikte yönetilecek Adalar'ın diğer müzeleri Hüseyin Rahmi Gürpınar Müzesi (Heybeliada) ve Sait Faik Müzesi (Burgaz Ada) ile Adalıların çeşitlilik içinde birlikte yaşama özelliğini de acılarıyla, sevinçleriyle sergileyecek.

Burası  klasik müze anlayışıyla mı hizmet verecek yoksa daha çok yaşayan bir mekan mı olacak?
Teknolojiyi çok iyi kullanan, klasik olmayan, sürekli gelişen bir müze hedefliyoruz. Ana binasıyla sınırlı kalmayacak, geçici sergileri ve yan etkinlikleri tüm Adalar'a yayılacak.

Projede kimler var?
Danışma Kurulu:
Adalar Kaymakamı
Mevlüt Kurban
Adalar Belediye Başkanı
Dr. Mustafa Farsakoğlu
Adalar Vakfı Başkanı
Aykut Mutlu
Adalar Müzesi Koordinatörü
Serhat Baysan

Kürasyon Kurulu:
Mimar:
Prof. Dr. İhsan Bilgin
Şehir ve bölge planlama uzmanı:
Prof. Dr. Murat Güvenç
Mimar, sanat tarihi uzmanı:
Prof. Dr. Baha Tanman
Mimarlık ve sanat tarihi uzmanı:
Doç. Dr. Eva Şarlak
Dramaturg, araştırmacı-yazar:
Gökhan Akçura,
Yazar Gündüz Vassaf
Grafik tasarımcısı, eğitimci:
Sadık Karamustafa
Müzebilimci:
Suay Aksoy
Serbest fotoğrafçı:
Can Paçacıoğlu

Gökçe Uygun/Milliyet Cadde