Çalıştıkça emekli maaşı düşüyor mu? Toplam prim gününe göre yeni maaşlar tek tek hesaplandı!
Emekli aylığı bağlanırken 2000 öncesi, 2000 – 2008 arası ve 2008 sonrası dönemin kurallarına göre ayrı ayrı hesaplamalar gerçekleştiriliyor. Peki Çalıştıkça emekli maaşı düşüyor mu? İşte o son dakika maaş hesabı....
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Daire Başkanı Erdoğan Üvedi’nin Şeker İş Sendikası’nın hakemli akademik dergisi İş ve Hayat’ta yer alan “Emekli Aylığı Hesaplama Sisteminde Reform Zamanı” başlıklı makalesinin ilk bölümünü dün yayımlandı.
Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberine göre; makalenin bugünkü kısmında çalışmaya devam ettikçe kimlerin emekli maaşının düştüğüne, kimlerin arttığına, emekli aylıklarının asgari ücrete oranındaki gelişmelere ilişkin hesaplamalar ile çözüm önerilerine yer verildi.
Yapılan hesaplamalara göre, asgari ücretle çalışanların 2008 / Ekim sonrasındaki gün sayısının toplam gün sayısı içindeki payının daha fazla olması halinde emekli maaşı azalıyor. Buna karşılık yüksek kazançla çalışanların aylıkları artıyor.
Örneğin, 2008 sonrası prim günü 90 olmak üzere toplam 3600 prim günü olan asgari ücretle çalışanın emekli maaşı 12 bin 78 lira iken, 2008 sonrası prim günü 1350 ve toplam prim günü 3600 olan kişinin emekli maaşı 9 bin 929 lirada kalıyor.
Buna karşılık asgari ücretin 7,5 katı ücretle aynı dönemlerde çalışan kişilerin emekli maaşı ise 23 bin 913 TL'den 26 bin 184 TL'ye çıkıyor.
2008/Ekim sonrası gün sayılarının ağırlığına göre aylık rakamları şu şekilde:
| Toplam Prim günü | Dönemler itibarıyla prim gün sayıları | Aylık miktarları | |||
| 2000 Yılı Öncesi | 2000 - 2008/ Ekim arası | 2008 / Ekim sonrası | Asgari kazanç (TL) | Azami kazanç (TL) | |
| 3600 (*) | 1620 | 1890 | 90 | 12.078 | 23.913 |
| 3600 | 720 | 1530 | 1350 | 9.929 | 26.184 |
| 5500 (*) | 3520 | 1890 | 90 | 12.629 | 25.371 |
| 5500 | 550 | 1890 | 3060 | 8.912 | 35.329 |
| 7200 (*) | 1800 | 3150 | 2250 | 10.135 | 36.938 |
| 7200 | 360 | 1710 | 5130 | 8.280 | 44.644 |
| 9000 (*) | 2880 | 3150 | 2970 | 111.389 | 42.273 |
| 9000 | 270 | 3150 | 5580 | 9.523 | 54.198 |
Asgari ücretle çalışanların toplam prim gün sayısı ne olursa olsun 2008 sonrası çalışma süresi uzadıkça emekli maaşlarında düşüş yaşanıyor. Tavan ücretle çalışanların emekli aylığı ise normalde olması gerektiği gibi çalışmayı sürdürdükçe yükseliyor.
Makalede, özellikle maaş bağlanması için aranan gün sayısını dolduran ve kazancı da asgari ücret veya bu sınıra komşu düzeyde olanlar için hesaplanan aylık rakamlarının, çalışmayı bırakarak emekli olanlara göre düşmeye başladığı ve bu durumun kamuoyunda “çalıştıkça aylıklar düşüyor” eleştirisine neden olduğu ifade edildi.
Çalıştıkça maaşların azalmasının tüm sigortalılar için geçerli olmadığı, prim ödeme gün sayısı fazla ve prime esas kazançları da yüksek düzeyde bildirilenlerin aylıklarında düşüş yaşanmadığı belirtildi.
Hesaplamaya göre, 2017 yılı ocak ayında 6000 prim günü olan asgari ücretle çalışan kişinin, çalışmaya devam ettikçe aylığının her ay gerilediği belirleniyor.
OCak'ta 745,56 TL olan aylık aralık ayı sonunda 15,15 TL düşüşle 730,41 TL oluyor.
Makalede, çalıştıkça maaşların azalması durumunun yüksek enflasyon dönemlerinde aylıkları artıran bir duruma dönüştüğü aktarıldı. 2024 yılı için aynı gün sayısı üzerinden yapılan hesaplamada maaşlarda azalma olmadığı, hatta binde 2,5 seviyesinde arttığı ifade edildi.
SSK’lı (4/1-a) çalışanlar için en düşük, ortalama ve en yüksek emekli aylığının ilgili dönemdeki asgari ücrete oranına ilişkin hesaplamalar da yapıldı.
Bu kapsamda, 1999'da net asgari ücret 70,11 TL iken en düşük emekli aylığı asgari ücretin yüzde 20,2 üzerinde, yani 84,28 TL oldu. 2003'te emekli maaşlarında yapılan iyileştirme sayesinde en düşük emekli aylığı 2023’te asgari ücretin yüzde 46,9’una yükseldi. Fakat izleyen yıllarda gerileme yaşandı ve asgari ücrete yüksek zammın yapıldığı 2016 yılında asgari ücretin yüzde 0,7 altına geriledi. 2024'te ise asgari ücretin yüzde 33,1 altına düştü.
Ortalama emekli aylıkları 1999’da asgari ücretin yüzde 64,1 üzerinde iken 2003'te yüzde 90,1 üzerine yükseldi. Fakat 2023'te asgari ücretin sadece yüzde 2,5 fazlası olan ortalama aylıklar 2024 yılında asgari ücretin yüzde 4,3 altına geriledi.
En yüksek emekli aylıkları 1999'da net asgari ücretin yüzde 127,5 üzerinde iken 2013 senesinde yüzde 142,8 üzerine yükseldi. 2024'te ise en yüksek emekli aylıkları asgari ücretin sadece yüzde 28,1 üzerinde seyrediyor.
Kira artışında TÜFE uygulaması son 2 yılda ev tutanları zorlayabilir!