Cebelitarık'ta dev kripto para düzenlemesi!

Akdeniz'in en batı ucunda bulunan Birleşik Krallık toprağı Cebelitarık, 2022'de çok ilginç bir deney için hazırlıkta. Başarılı olursa dünyanın geri kalanına da örnek teşkil edecek bu deney, başarısızlık durumunda da ülkeye ağır yaptırımlar getirecek.

Akdeniz'in güneyinde Cebelitarık Kayası'nın eteklerindeki zeytin ağaçlarının gölgesinde son günlerde oldukça hummalı çalışmalar sürdürülüyor. Hürriyet Gazetesi'nde yer alan habere göre; Cebelitarık Borsası (GSX) çalışanları, bir zamanlar İngiltere donanmasının garnizonuna ev sahipliği yapan bu minik yerleşimi, dünya ekonomisinin kalbine oturtmak için hazırlıkta.

Eğer yarımadanın düzenleyici kuruluşları tarafından onay verilirse, blok zinciri şirketi Valereum, 2022 yılında GSX'i satın alacak. Bu şekilde Cebelitarık, dünyanın ilk entegre borsasının olduğu ülke olacak. Bu borsada geleneksel Hisse senetleri ile Bitcoin veya Dogecoin gibi kripto paralar aynı anda işlem görebilecek. 

Atlas Okyanusu ile Akdeniz'i buluşturan boğazın hemen kıyısında yer alan Cebelitarık, Birleşik Krallık'ın deniz aşırı toprakları arasında. Nüfusu, 33 bin olan Cebelitarık'ın 2,4 milyar sterlinlik ekonomisinin üçte biri finans sektöründen meydana geliyor. Sektörün denetimini ise toplamda 82 kişilik bir ekip sürdürüyor. 

Eğer işler planlandığı gibi devam eder ve bu ekibin onayıyla satış yapılırsa, Cebelitarık dünyanın en önemli Kripto Para merkezlerinden biri olacak. Fakat, denetleyici kuruluşların kontrolleri tarafından olumsuz bir sonuca varılırsa, Cebelitarık'ın yaşayacağı itibar kaybı ve karşılaştığı kalması muhtemel yaptırımlar, ekonominin at üst olmasına neden olacak.

HERKESİN GİTTİĞİ YÖNÜN TERSİNE GİDİYORLAR

Günümüzde pek çok ülkede kripto para yatırımları ya tamamen yasaklanıyor ya da yetkili kuruluşlar vatandaşlara paralarını buraya yatırmamalarına ilişkin uyarılar yapılıyor. 

Cebelitarık'ta ise tam tersi bir durum bulunuyor. Burada yetkililer, kripto paraları resmen regüle ediyor ve bölgenin gelecekte bir finans merkezine dönüşümünü garantilemeye yöneldi.

Bu adımın zamanlaması da oldukça manidar. Zira küresel arenada vergi cenneti şeklinde bilinen Cebelitarık, son zamanlarda bu imajından sıyrılmak için çeşitli hamlelere yöneliyor. Hatta hükümet 2015'te bu konuya ilgili haberleri sebebiyle İspanya'da yayımlanan ABC gazetesine dava bile açmıştı.

Cebelitarık'ın dijital, finansal ve kamusal hizmetlerden sorumlu bakanı Albert Isola, Guardian'a gerçekleştirdiği açıklamada, "Burası 20 yıl önce bir vergi cennetiydi ama vergi ve bilgi paylaşımı politikalarımızda köklü değişikliklere gittik. Kripto regülasyonun hayata geçirilmesinin de benzer bir etkisi olacak: Kötü oyuncuların kökü kazınacak, yatırımcılara güven sağlanacak" dedi. 

Isola, konuyla ilgili şunları söyledi: 

"Eğer kripto kullanarak yaramazlık yapmak yapmak istiyorsanız, Cebelitarık sizin için doğru yer olmaz, çünkü şirketler lisanslı ve regüle ediliyor. Dünyanın başka hiçbir yerinde böyle değil."

3 KİŞİLİK BORSA

Cebelitark'ın düzenleyici kuruluşu şu ana kadar 14 kripto para ve blok zincir şirketi için lisanslama onayı çıkardı. Zaten Valereum'un kripto borsası projesi için Cebelitarık'ı seçmesinin sebebi de bu. Valereum Yönetim Kurulu Başkanı Richard Poulden, amaçlarının, değeri aşağı yukarı 3,5 trilyon Dolar (2,6 trilyon Sterlin) olan kripto para sektörünün gücünden yararlanmak olduğuna dikkat çeken bu meblağ, Londra Borsası'nda faaliyette bulunan bütün şirketlerin toplam değerine çok yakın.

Merkezi Cebelitarık'da bulunan Valereum, dolar veya sterlin gibi geleneksel para birimleriyle kripto varlıklar arasındaki bağı kurmak için gerekli teknolojilere yöneliyor. 

Cebelitarık Borsası'nda şu an yalnızca üç kişi çalışıyor. Dolayısıyla Valereum'un projesi GBX'te çok ciddi değişimler anlamınaı taşıyor. Dahası kripto paranın GSX'te nasıl işlem göreceğini tespit eden regülasyonlarda da değişikliğe gidilmesi gerekli olacak. Fakat Poulden, kötü oyuncuları piyasadan temizlemekte insanlardan çok teknolojiye yaslandıklarına vurgu yaptı ve "Kripto paralar bağlamında kara para aklama kontrolleri yürütmek, bu işi diğer para birimleri bağlamında yapmaktan çok da farklı değil. Hatta bazı durumlarda para aktarımının izini blok zincir üzerinden sürebildiğiniz ve paranın nereden geldiğini tam olarak görebildiğiniz için, bankaya yatırılmış bir miktar paranın nereden geldiğini bulmaya çalışmaktan daha kolay olacaktır" diye konuştu.

Fakat uzmanlar konuyla ilgili şu uyarılarda bulunuyor: 

"Cebelitarık'ın, kara para aklayanlara, kara borsacılara ya da kripto varlıkların anonimliğini tercih eden kleptokratlara istemeden bile olsa izin veren kripto şirketlerine yasal onay vermesi gibi bir durum ortaya çıkarsa, ABD'nin ve çeşitli ülkelerin yaptırımları kaçınılmaz olacaktır."

Öte taraftan pek çok büyük küresel mali regülatör, son dönemde sık sık kripto varlıkların hızlı büyüme kaydetmesi, bunun tüketici ve yatırımcıların korunması, piyasalara erişim eşitliği, kara para aklama ve terör gruplarının finansmanı gibi başlıklarda meydana getireceği olası sorunlara ilişkin endişelerini belirtiyor.

Bir adli muhasebe ve danışmanlık şirketi olan Forensic Risk Alliance'ın ortaklarından Charlie Steele, "Bu durum kara para aklamayı, yaptırımlardan kaçınmayı, terör finansmanını mümkün kılabilir ya da kolaylaştırabilir. Herkes bunun farkında" şeklinde konuştu. Geçmişte ABD Adalet Bakanlığı'nda çeşitli görevlerde de bulunmuş olan Steele, "Dünya genelindeki düzenleyici kuruluşların neredeyse tamamı, bu konuya derin bir şüpheyle yaklaşıyor. Dolayısıyla bir ülkenin borsasını kripto paracılara satmayı düşünüyor olması biraz sıra dışı bir yaklaşım" dedi.

"VAHŞİ BATI GİBİ"

Valereum geçtiğimiz Ekim'de GSX'e talip olduğunu duyurduğunda, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu'nun başkanı Gary Gensler, bir varlık sınıfı şeklinde kriptoyu "vahşi Batı gibi, yolsuzluk, dolandırıcılık ve belli uygulamalarda istismar dolu" diyerek nitelendirmiş ve karanlık yerlerden gelen paraların, ana akım finans sistemine sızmasına ilişkin tedirginliğin daha da yükselmesine neden olmuştu.

Kara para aklama faaliyetlerine dair kontrollerin çok kısıtlı olması sebebiyle, Malta gibi bazı ülkeler, Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesine Yönelik Mali Eylem Görev Gücü (FATF) tarafından gri listeye alındı. Gri liste bu ülkelerde temel mali koruma mekanizmalarının olmadığı anlamını taşıyor. Bunun sonucunda Malta'nın ekonomisi ciddi zarar görmesi öngörülüyor. Öte taraftan Malta'da gerçekleşenler, aynı rahatlığı getirmeye hazırlanan bazı başka ülkelere de uyarı oldu.

Öte taraftan Singapur da Bitget isimli kripto para borsasına verdiği onayı geri aldı. Aralık başında verilen bir kararla beraber Bitget'in faaliyetleri askıya alındı. Karara neden olarak karını yükseltmek amacıyla K-pop grubu BTS'nin fotoğraflarını izin almadan kullanan bir dijital parayla ilgili marka sorunu işaret edildi.

Steele, "Eğer herkes gerçek düzenleyicilerden kaçmak için Cebelitarık'a koşuyor gibi bir tablo ortaya çıkarsa, bu durum onlar için iyi olmaz" ifadelerini kullandı.

Steele, "Eğer kara para aklamayla mücadele kuralları ya da yaptırımlar ihlal edilirse FATF üzerinden uluslararası bir hareket başlatılarak Cebelitarık için işler zorlaştırılabilir. FATF'nin her türlü önlemi alacağını görmek zor değil. FATF, üye ülkelerden Cebelitarık'la olan faaliyetlerine sınır koymalarını isteyecektir" ifadelerini kullandı. 

"NEDEN DAHA TEHLİKELİ DURUMDA OLALIM Kİ?"

Fakat Cebelitarık, kripto şirketlerini ülkeye kabul ederken her türlü tedbirin alındığına, sektörün düzenlenmesine ilişkin çalışmalara daha 2014'te başlandığına dikkat çekiyor. 

Isola, şirketleri filtreleyip lisanslayarak, kötü oyuncuları temizlediklerine ve "Blok Zinciri Kayası" ifadesini hak ettiklerine dikkat çekerek, "Cebelitarık'taki riskin neden daha fazla olduğunu anlayamıyorum. Sonuçta bugün herhangi bir Avrupa ülkesine gidip aynı işi denetim olmadan, lisanslama olmadan, regülasyon olmadan yapabiliyorsunuz. Bu durumda neden biz onları regüle ettiğimiz için daha tehlikeli bir durumda olalım ki? Tam tersi..." açıklamasında bulundu. 

Isola, düzenleyici kuruluşun sistemin hayata geçirildiği 2018'den bu yana sadece 14 şirketin başvurularına onay verdiğini anımsatarak "Çünkü lisanslama sürecinde ince eleyip sık dokunuyor. Altına hücum değil bu" dedi.

RUSI Mali Suçlar ve Güvenlik Çalışmaları Merkezi'nin direktörü Tom Keatinge ise "Söz konusu blok zinciri odaklı inovasyonlar olduğunda, özellikle de Cebelitarık gibi küçük yerler için, akla gelen ilk yorum 'Aman Tanrım, risk, alarm, dünyayı ayağa kaldırın' şeklinde oluyor. Ben bu tepkileri vermeden önce o idare biriminin kapasitesini anlamanın çok önemli olduğuna inanıyorum. Bunun söylememin neden de şu: Dünyadaki tüm küçük idareler arasında blok zincirinin yarattığı fırsatı anlamak için en fazla zamanı ve parayı harcamış olan Cebelitarık'tır" açıklamasında bulundu. 

Cebelitarık Mali Hizmetler Komisyonu'ndan Valereum anlaşmasına ilişkin herhangi bir açıklama yapılmadı.

Kripto paralarda risk azaltılabilir mi?

Türkiye, kripto paranın merkezi olabilir!

Türk yatırımcılar hangi kripto para piyasalarını takip ediyor?