Kripto paralarda risk azaltılabilir mi?
Psikiyatrist/Psikoterapist Onur Okan Demirci, kolay yoldan para kazanmak isteyenlerin son dönemde sıklıkla yöneldiği kriptolardaki tehlikeli ve üzücü durumlara değindi. Demirci, "Ne kadar riskli yatırım yaparsanız haz alma ihtimaliniz o kadar artıyor" diye konuştu.
Dijital çağ ile beraber hayatımıza kripto para kavramı girdi. Habertürk Gazetesi'nden Burçak Orçun'un haberine göre; çok yeni bir kavram olmasına karşın oldukça hızlı bir şekilde yaygın hale gelen sanal para kripto borsası kolay yoldan para kazanmanın bir yolu şeklinde nitelendiriliyor fakat maalesef riskli olduğu kadar tehlikeli ve üzücü sonuçlar da yaratabiliyor.
Kripto para borsasının bir nevi kumar etkisi oluşturduğu ve akıl sağlığını tehdit ettiği konusunda uyarılarda bulunan Psikiyatrist/Psikoterapist Onur Okan Demirci, "İşin içine kavramı girdiğinde beynin dopamin salgısı artıyor ve haz alma oranı artıyor. Yani ne kadar riskli yatırım yaparsanız haz alma ihtimaliniz o kadar artıyor" açıklamasında bulundu.
NE KADAR RİSK O KADAR HAZ
Uzmanlar bir süredir; son senelerde gittikçe çoğalan bir şekilde ilgi gören ve yaygın hale gelen kripto paralara ilişkin uyarılar yapıyor. Gerek riskli bir yatırım alanı olması gerekse bağımlılık yapma olasılığı sebebiyle akıl sağlığını tehdit ettiğine dikkat çekiliyor. Nitekim 28 Aralık tarihinde, Adana'da kripto para borsasında yaklaşık 450 bin TL kaybettiği için bunalıma giren bir kişi eşini vurarak öldürdü ve ardından intihar girişiminde bulundu. Konuya ilişkin uyarılar yapan Psikiyatrist/Psikoterapist Onur Okan Demirci, "Döviz, altın, borsa gibi diğer yatırım araçlarından farklı olarak kripto para borsasında risk alma opsiyonları çok daha yüksek" dedi. Demirci "İşin içine risk kavramı girdiğinde beynin dopamin salgısı artıyor ve haz alma oranı artıyor. Yani ne kadar riskli yatırım yaparsanız haz alma ihtimaliniz o kadar artıyor" diye konuştu.
PSİKOLOJİK SORUNLARI DAHA FAZLA GÖRECEĞİZ
Kripto para borsasının tıpkı kumar bağımlılığındaki mekanizma gibi işlediğinin altını çizen Onur Okan Demirci, "Fakat bu daha kolay çünkü cep telefonunuzla 7/24 yanınızda taşıyabiliyorsunuz ve kişi hayatını artık buna endeksli yaşıyor ve gündelik hayattan giderek kopuyor" şeklinde konuştu.
Travmatik yaşantılara sahip toplumların daha fazla risk alma özelliğine sahip bireyler yetiştirdiğine vurgu yapan Demirci, koronavirüs salgını sürecinin de kripto para borsasının bu derece ilgi görmesinde etkili olduğunu belirtti. Onur Okan Demirci, "Önümüzdeki süreçte kripto para borsası ile ilgili psikolojik sorunları giderek daha fazla göreceğiz diye tahmin ediyorum" diye konuştu.
OLUP BİTENİ KAÇIRMA KAYGISI RİSKE İTİYOR
Kripto para borsasında meydana gelen durumun; psikiyatride son senelerde popülerleşen ve sosyal medyanın güç kazanmasıyla meydana gelen FOMO (Fear of missing out) "Olup biteni kaçırma kaygısı” ile açıklanabileceğine vurgu yapan Demirci, "Kişinin kendini kıyaslayabileceği kitle sayısı giderek artıyor, kıyasladığı kitlenin neler kazandığını gördükçe de kendisini geride kalmış, yetersiz hissetmeye başlıyor ve diğerlerine yetişebilmek için en hızlı ve riskli yöntemi seçiyor" ifadelerini kullandı.
ELEŞTİRMEYİN, SUÇLAMAYIN
Psikiyatrist/Psikoterapist Onur Okan Demirci, kripto para borsası bağımlısı ya da mağduruna yakınlarının nasıl davranması gerektiği konusunun da altını çizdi. Demirci "Böyle bir durumda suçlayıcı değil, yanında olduklarını ifade eden bir söylemle yaklaşmaları gerekiyor. En azından kişiyi profesyonel bir yardım alma noktasında ikna edebilirler" şeklinde konuştu.
Bu yeni ekonomik düzene adapte olunması gerektiğine dikkat çeken Onur Okan Demirci, bağımlılığın önüne geçilmesi için en önemli iki unsurun eğitim ve sosyal hayattan kopmamaya çalışmak olduğunu dile getirdi.