Çiftçilerin yüzünü güldürecek model! Yeni destek geliyor: 'Mazot gübrenin yarısı karşılansın' talebi

Çiftçiye verilen 64 alt destek ve 5 ana programda sadeleştirilmeye gidiliyor. Tarım ve Orman Bakanlığı, yeni destekleme modelinin ardından akıllardaki soru işaretlerini ortadan kaldıracakken, çiftçilerin memnuniyetlerini de artırmış olacak. İşte ayrıntılar Bundan dolayı birçok ülke de temel gıda ürünlerinde ya ihracatı durdurma kararı aldı ya da kısıtlamaya gitti

Dünyayı ve Türkiye’yi etkisi altına alan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını, sonrasında 2021 yılında yaşanan kuraklık ve en son da Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle birlikte ülkeler tarımsal üretimin önemini anladı. Bundan dolayı birçok ülke de temel gıda ürünlerinde ya ihracatı durdurma kararı aldı ya da kısıtlamaya gitti. 

Dünyada patlak veren enerji krizi, gübre ve petrol fiyatlarını artırırken, tarımsal üretim maliyetlerinin de katlanmasına neden oldu. Durum böyleyken, çiftçiye verilen desteklerin artırılması yönünde görüş oluştu.

2022 yılında üretimi desteklemek adına 29 milyar Türk lirası bütçe ayıran Tarım ve Orman Bakanlığı, bu bütçenin neredeyse 15 milyar Türk lirasını bitkisel üretimi artırmaya ayırıyor.

Desteklerin yarısını mazot ve gübre destekleri oluştururken, kalanları da tohum, fidan vs. gibi girdilere aktarılıyor. Fakat gübre ve mazot fiyatlarının yükselmesi, diğer alanlarda verilen desteklerin azalması ve ödemelerin parçalı yapılmasından dolayı, çiftçi bu desteklerden memnun kalamıyor.

Bakanlık da çiftçilere 'destek memnuniyet anketi' yaptı. Buradan çıkan bulgularla yeni destekleme modelinin hazırlandığı öğrenildi. Buna göre, 64 alt kalem ve 5 ana programdan oluşan tarımsal destek programının sadeleştirileceği öğrenildi. Destekler daha efektif hale getirilecekken çiftçinin memnun olması sağlanacak. 

20 YILDA 181.6 MİLYAR TÜRK LİRASI ÖDEME

2002’de başlayan tarımsal destekleme programları, 1990’lı yıllarda ürün alımları, kredi sübvansiyonları şeklinde ilerliyordu. Tarım sektöründe bazen de prim ödemesi ve gübre desteği gibi araçlar da devreye sokulmuştu. 2002 yılında direkt olarak gelir desteğiyle başlayan tarımsal destekleme programına, 2006 yılında gübre ve mazot da dâhil edildi. Tarımsal destek ödemeleri kapsamında 20 sene içerisinde 181.6 milyar Türk lirası değerinde ödeme yapıldı.

PİYASA GELİŞMELERİ TAKİP EDİLİYOR

Tarım Bakanlığı yetkililerinden öğrenilen bilgilere göre, 2021’de gübre ve mazot desteklerinde piyasa gelişmeleri yakından takip edilirken, bütçe imkânları ölçüsünde belli artışların da yapıldığı kaydedildi. Kuraklıktan etkilenen üretim bölgelerine 2021 yılında 2,6 milyar Türk lirası ek destek sağlandı. Bu artışla beraber tarımsal destek ödemeleri 25,8 milyar Türk lirasına yükseldi.

Dünyada da yükselen mazot ve gübre fiyatlarıyla beraber 3.2 milyar Türk lirası ek bütçeyle destek 29 milyara yükseldi. Ek bütçeden Çiftçi Kayıt Sistemi'ne göre 2021’de üretimleri için arpa, buğday, yulaf, çavdar ve tritikale ürünlerine bir kereye mahsus dekara 50 Türk lirası ek girdi desteği verilecek. 

2022 yılında arpa, buğday, yulaf, çavdar ve tritikale üreticilerine, gübre, mazot, sertifikalı tohum ve ek 50 Türk lirası da girdi desteğiyle dekara toplam 116 Türk lirası ödenmiş olacak.

‘’MAZOT VE GÜBRENIN YARISI ÖDENSİN’’ TALEBİ

Çiftçiye birçok kalemde destek verildiğini fakat bu desteklerin artık çok sınırlı kaldığını savunan Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Yönetim Kurulu Üyesi Hüseyin Darcan, farklı farklı destekleri ayrı ayrı ödemek yerine en büyük girdisi olan gübre ve mazotun yüzde 50'sinin ödenmesi gerektiğini kaydederek, bunun da artan maliyetlere göre de revize edilmesi gerektiğini kaydetti. 

ÜRETİME 29 MİLYAR TÜRK LİRASI DESTEK

Hayvansal üretim: 7.2 milyar Türk lirası
Bitkisel üretim: 14.3 milyar Türk lirası
Verim kaybı: 2.6 milyar TL Ek bütçe: 3.2 milyar Türk lirası
Su ürünleri üretimi: 123 milyon Türk lirası
Kırsal kalkınma: 1.6 milyar Türk lirası
Tarımsal araştırma ve geliştirme: 108 milyon Türk lirası
Toplam: 29 milyar Türk lirası

Mazot gübre desteği ne zaman ödenecek?