Deprem tehlike yazılımı geliştirildi! Depremin şiddeti önceden tespit edilecek!
Bülent Ecevit Üniversitesi'nden (ZBEÜ) Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu ve ekibi, coğrafi bilgi sistemi destekli deprem tehlike yazılımı geliştirdi. Buna göre yapay zeka desteği ile fay hatlarındaki gerilim gözlemlenecek.
Bülent Ecevit Üniversitesi (ZBEÜ) Rektör Yardımcısı ve Afet Uygulama ve Araştırma Merkezi'nin kurucusu Geomatik Mühendisliği'nden Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, ekip arkadaşları Doç. Dr. Çağlar Bayık ve Doç. Dr. Gökhan Gürbüz ile araştırmacı Fatemeh Ghsampour ile coğrafi bilgi sistemi destekli deprem tehlike yazılımı geliştirdi. Yazılımla, bölgelerdeki tarihsel depremler ile yıllık yeryüzü hareket verileri, coğrafi bilgi sistemi destekli programa aktarılarak, fay hatlarının 'mavi', 'yeşil' ve 'kırmızı' tonlarına göre değerlendirilen 'fay gerginlikleri' belirleniyor.
MARMARA'DA GERGİN FAYLAR VAR!
Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın analizini tamamladıklarını, diğer fay hatları için de çalışmaların devam ettiğini belirten Prof. Dr. Kutoğlu, geliştirdikleri yapay zeka destekli dijital model ile gergin fayları tespit edebildiklerini söyledi.
Biri, Doğu Anadolu'da, 3 tanesi Marmara'da olan 4 faya dikkat çeken Prof. Dr. Kutoğlu, "Erzincan'ın 40-50 kilometre doğusunda kalan Yedisu Fayı zaten biliniyordu. En doğuda, en gergin fay olarak burası gözüküyor. Marmara Denizi'ne kadar, Yedisu Fayı'ndan daha gergin bir fay görmüyoruz. Ancak Marmara Bölgesi'nde çok daha gergin faylar olduğunu görüyoruz.'' dedi.
Doğudan Marmara'ya kadar gergin hat gözlemlemediklerini belirten Prof. Dr. Kutoğlu, 99 depreminden sonra kuzey kollardaki fayların üzerinde durulduğunu ve Çınarcık segmentinin gerginlik seviyesinin artmış olduğunu, hemen batısında da Marmaraereğlisi, Silivri önlerindeki hattın ondan daha da gergin olduğunu belirtti.
İstanbul ile ilgili güneydeki hatlara da dikkati çeken Prof. Dr. Kutoğlu, "Çalışmamızdan hareketle baktığımızda İstanbul anlamında sadece kuzey koldan değil; Sakarya'dan güneye dalan Geyve-Pamukova hattında devam eden yine Gemlik'ten Mudanya önlerinden devam eden Bandırma- Erdek hattına da son derece dikkat edilmesi gerekiyor.
Çünkü bizim yaptığımız çalışmaya göre, tarihsel depremlerden yola çıkarak ve yıllık hareket hızlarına bakarak elde ettiğimiz gerginlik değerlerine göre, bu hatlar diğerlerinden çok daha gergin durumda gözüküyor" dedi.
7 VE ÜZERİ DEPREM RİSKİ ARTIYOR
Fay uzunluğu 30 kilometre üzerine çıktığında, deprem büyüklüğünün de 7 ve üzeri deprem üretme potansiyelinin arttığını anlatan Prof. Dr. Kutoğlu, bölgede bu potansiyelin olduğunu açıkladı.
''Geçmişteki depremlere bakıldığında 7'nin üzerinde büyük depremler üretmişler.'' diyen Kutoğlu, Mudanya önündeki Gemlik'teki fayın tarihsel döneminde 6.6 büyüklüğünde bir deprem üretildiğini aktardı.
Bandırma tarafında 7.2 gibi bu civarda depremlerin olduğunu açıklayan Kutoğlu '' En gergin Bandırma ve Erdek tarafı, 2'nci sırada Sakarya, 3'üncü sırada Gemlik tarafı, 4'üncü sırada Marmara Denizi bölgesini koyabiliriz" diye konuştu.