Diyarbakır'daki cezaevi müze mi olacak?
Diyarbakır Büyükşehir Belediye Meclisi, Diyarbakır E Tipi Cezaevi'nin müze alanı olarak kullanılması için karar aldı. Milli Emlak, belediyenin aldığı kararın iptali için dava açtı. Adalet Bakanlığı ise, plan değişikliğinin şimdilik uygun görülmediğini bi
Diyarbakır 78'liler Dayanışma ve Araştırma Derneği, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi'ne başvurarak, hakikatlerle yüzleşme konusunda Diyarbakır E Tipi Cezaevi'nin özel ve kritik bir önemi olduğunu belirtti. Toplumsal barış ve adalet için yakın tarihin böylesi karanlık sayfalarının bütün ayrıntılarını resmi hakikat komisyonlarıyla ortaya sürmesi, sorumluları tespit edilmesi, bu bilginin toplumsallaştırması, mağdurlardan resmen özür dilenerek onların onurlandırması istendi. Bu başvuruda, şöyle denildi: "Ve 'bir daha asla' diyebilmek için kötülüğün sembolü haline gelmiş olan yerleri koruyarak iyiliğin sembolü haline dönüştürebilmeliyiz. En uygunu Diyarbakır cezaevine yapı olarak aynen korunarak, yaşanmışlıkları sergileyen mağdurları onurlandıran, toplumu eğiten, dolayısıyla toplamsal hafızanın olumlu ve yapıcı bir yönden yeniden kurulmasına katkıda bulunan barış ve kardeşlik sembolü bir İnsan Hakları Müzesi'ne dönüştürülmesidir. Sonuç olarak 100 bin yurttaşın imzasını içeren başvuru ile Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi olarak Diyarbakır 5 No'lu Cezaevi'nin bulunduğu parselin İmar planına müze alanı olarak işlenmesi için gereğinin yapılmasını arz ederiz."
Bakanlık: Şimdilik uygun görülmüyor
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi, cezaevi için imar planında değişikliğe gidilmesi için Adalet Bakanlığı'ndan görüş istedi. Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü'nden belediyeye gönderilen yazıda, mevcut E Tipi Kapalı Cezaevi'nin mülkiyetinin Hazine'de olduğu ve bakanlığa tahsisli olduğu ve parsel üzerinde plan değişikliği yapılarak müze alanı olarak düzenlenmesinin istendiği ifade edildi. Yazıda, "Diyarbakır ilinde yapımı devam etmekte olup kampus inşaatının tamamlanmasına müteakip Diyarbakır E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu kapatılacağından plan değişikliğine dair talep şimdilik uygun görülmemiştir" denildi.
Milli Emlak mahkemeye taşıdı
Diyarbakır Büyükşehir Belediye Meclisi ise, bahse konu parselin müze alanı olarak planlanmasına için oylama yaptı. 20 üyenin katılımı ile oybirliğiyle alınan karar ile mevcut E Tipi Cezaevi, imar planında resmi alandan müze alanına çevrilmiş oldu. Belediye meclisinin aldığı bu karar üzerine cezaevinin mülkiyetini elinde bulunduran Defterdarlık Milli Emlak Müdürlüğü, önce kararın iptali için belediyeye başvurdu. Belediye meclisi, başvuruyu reddedince Milli Emlak Müdürlüğü bu kez kararın iptali için İdare Mahkemesi'nde dava açtı. Kararın iptali için Adalet Bakanlığı'nın görüşünü de mahkemeye sunan Milli Emlak Müdürlüğü'nün açtığı dava sürüyor. Belediye yetkilileri, Adalet Bakanlığı'nın yazılı görüşünde imar değişikliğini 'Şimdilik' kaydıyla uygun görmedikleri ancak yaptıkları görüşmelerde cezaevinin yeni yapılan kampuse taşınmasından sonra bakanlığın da cezaevinin müze yapılmasına sıcak baktıklarını savundu.
Müze için 100 bin imza
TBMM Dilekçe Komisyonu, 'Diyarbakır Cezaevi İnsan Hakları Müzesi Olsun' başlıklı kampanya kapsamında toplanan ve komisyona iletilen 100 bin imzayı içeren başvuruyu 25 Temmuz 2014'te karara bağlamıştı. Kararda, 12 Eylül 1980 askeri darbe rejimi tarafından Sıkıyönetim Özel Askeri Ceza ve Tutukevi olarak kullanılan Diyarbakır Askeri Cezaevi'ndeki insanlık dışı muamelelerin, insanlık hafızasında önemli izler bırakmış bir yapıt olduğu kanısının toplum tarafından paylaşıldığına vurgu yapılarak, bir daha bu tür acıların tekrarlanmaması açısından cezaevinin sembolik anlamda da olsa Ankara Ulucanlar Cezaevi'nde olduğu gibi müzeye dönüştürülmesinin yararlı olacağı, toplumsal barışa katkı sağlayacağı değerlendirilmesinde bulunulmuştu.
Diyarbakır Olay