Diyarbakır'daki Sultan Sasa Türbesi kaderine terk edildi!

Diyarbakır'ın Hz. Ömer dönemindeki ilk valisi, Peygamber Efendimiz'in sahabelerinden Sultan Sasa'nın makamı ilgisizlikten çöplüğe dönüştü. Sultan Sasa'nın 1925 yılına kadar defnedildiği türbe için 3 yıl önce Diyarbakır Müze Müdürlüğü, 'Roma dönemine ait kilise kalıntısı' raporu düzenledi.

Bunun üzerine vakıflar, sahabe makamı üzerine üç katlı bir iş merkezi yapmayı planladı. Halktan gelen tepkiler üzerine iş merkezi projesi iptal edildi; ancak sahabe makamı kaderine terk edildi. Dicle Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kenan Haspolat, 'Sultan Sasa' türbesine 'kilise kalıntısı' raporu verilmesinin maksatlı olduğu görüşünde. Diyarbakır Vakıflar Bölge Müdürü Metin Evsen ise sahabe makamı ile ilgili bir çalışmalarının olduğunu ve bu çalışmanın Diyarbakır Tarihi ve Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu'na sunma aşamasında olduğunu söyledi. Diyarbakır'ı fethederek Anadolu'nun İslam'la tanışmasını sağlayan fetih ordusu, şehirden ayrılıp Garzan bölgesine doğru yol alırken geriye, şehri yönetecek sahabelerden Sultan Sasa'yı bıraktı. Sasa Hazretleri, Diyarbakır'da 6 ay valilik yaptıktan sonra vefat etti.

Sasa'nın naaşı Sur ilçesi Gazi Caddesi üzerinde bulunan Ulucami'nin yanında, kendi adına yaptırılan mescidin bahçesine gömüldü. Yaklaşık bin 300 yıl burada kalan mezar, 1925'te yol çalışması gerekçesiyle Rızvanağa Mezarlığı'na taşındı. Yıkılan türbenin bir bölümü, İslam'ın ilk valisinin makamı olarak kaldı. Sultan Sasa Camii ise 1930 yılında yola engel olduğu gerekçesiyle yıktırıldı.

Diyarbakır'da 4 yıl önce Gazi Caddesi'nde uygulanan rehabilitasyon projesi kapsamında Sultan Sasa'nın makamının olduğu yerde kazı çalışması yapıldı. Diyarbakır Arkeoloji Müzesi'nin kazı ile ilgili düzenlediği raporda, makam yeri için 'Roma dönemine ait bir kilisenin müştemilatının kalıntısı' denildi. Bu rapor üzerine Sultan Sasa makamının üzerine 4 katlı bir iş merkezi inşa edilerek 49 yıllığına kiraya verilmesi planlandı. Diyarbakırlıların, Sultan Sasa'nın makamına yapılan vefasızlık nedeniyle yürüyüş düzenlemesi üzerine iş merkezi planı rafa kaldırıldı. Ancak aradan 2 yıl geçmesine rağmen, daha önce kazı yapılan makam yeri öylece bırakıldı. Etrafını seyyar satıcıların sardığı makam, çöp yuvasına döndü. Prof. Dr. Kenan Haspolat, "1925 öncesi fotoğrafları var. Mescit ve türbe gözüküyor. Kazı yapılan yerde sahabe valinin ruhu var, öyle kalması gerekir. Aradan 2-3 yıl geçti, sahabe makamının yeri çöp yuvasına döndü. Bu durum o sahabeyi çok incitmiştir. Yetkililer gereğini yapmalı." dedi.

İsmail Avcı /Zaman