Doğu Anadolu ihracatta atağa kalktı!

Doğu Anadolu, geçen yıl yüzde 25 artış ile ihracatını en hızlı artıran bölge oldu.  

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerinden derlenilen bilgilere göre, 2013 yılında gerçekleştirilen 151,7 milyar dolarlık ihracatın 6,3 milyar dolarlık kısmı ihracatçı birlikleri kaydından muaf olarak yapıldı. Kalan 145,4 milyar dolar ihracatın il bazında dağılımına bakıldığında ilk sırada yaklaşık 64 milyar dolar ile İstanbul yer aldı. 

İstanbul'un ihracatı, 2012 yılına kıyasla yüzde 5 artarken, hazır giyim ve konfeksiyon 12,8 milyar dolar ile en fazla ihracat yapılan sektör oldu. İstanbul, geçen yıl Almanya'ya 6,5 milyar dolarlık ihracat yaptı. Böylece Almanya, İstanbul'un en fazla ihracat gerçekleştirdiği ülke olarak kayıtlara geçti.  

En hızlı artış Doğu Anadolu'dan 

Bölgelerin ihracat performansı karşılaştırıldığında Marmara Bölgesi'ndeki 11 ilin toplam ihracatı 2012 yılına göre yüzde 5 artarak, 89,2 milyar dolardan 93,6 milyar dolara ulaştı. Bu dönemde, Marmara Bölgesi'nin toplam ihracatı içinde İstanbul'un payı yüzde 68,2 olarak belirlenirken Yalova'nın ihracatının yaklaşık 3 katına çıkması (yüzde 182 artış) dikkati çekti.   

Doğu Anadolu, 1,2 milyar dolar ile Türkiye'nin en az ihracat yapan bölgesi olmasına karşın yüzde 25 artış ile Türkiye'de ihracatını en fazla artıran bölge olma başarısını gösterdi. Malatya 401,8 milyon dolar ile bölgede en fazla ihracat yapan il olarak kayıtlara geçerken Elazığ ihracatını yüzde 375, Muş ise yüzde 180 oranında artırdı.   

2012-2013 yılları itibarıyla Ege Bölgesi de toplam ihracatını yüzde 4 artırarak, 17 milyar dolardan 17,7 milyar dolara ulaştırdı. Ege Bölgesi'nin ihracatında en önemli payı 9 milyar dolar civarında ihracatla  İzmir  aldı.  

İç Anadolu Bölgesi'ne bakıldığında, bölgenin ihracatı 2013 yılında bir önceki yıla göre yüzde 10 artış göstererek, 11,1 milyar dolardan 12,2 milyar dolara çıktı. Bu bölgede de  Ankara  7,3 milyar dolar ile bölgenin ihracatına önemli katkı sağladı.  

Akdeniz Bölgesi'nin ihracatı da söz konusu dönemde yüzde 7,4 milyar dolardan yaklaşık 8 milyar dolara ulaştı. Akdeniz Bölgesi'nde ihracata en önemli katkıyı 2,1 milyar dolar ile Hatay yaparken, ilin ihracatı bir önceki yıla göre aynı seviyede kaldı.   

Bölgesel bazda ihracatını artıran bölgelerden biri de Güneydoğu Anadolu oldu. 2012 yılında 8,4 milyar dolar ihracata imza atan bölge, bir yılda ihracat rakamını yüzde 11 artırarak 9,3 milyar dolara ulaştırdı. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Gaziantep, 6,5 milyar dolar ile ihracatta ilk sırada yer alırken, Mardin'in ihracatının 1 milyar dolar seviyesini aşması dikkati çekti. 

2011-2012 döneminde Türkiye'de ihracatı tek düşen bölge olan Karadeniz, 2013'te ise yıllık bazda ihracatını yüzde 2 artırarak, 3,5 milyar dolara ulaştırmayı başardı. Bölgede en fazla ihracat yapan ile 1,6 milyar dolar ile Trabzon olurken, Kastamonu'nun ihracatı 2,7 (yüzde 172 artış) katına ulaştı.  

İstanbul-Karadeniz farkı 10 kat azaldı 

Türkiye'nin toplam ihracatının yarısından fazlasını gerçekleştiren İstanbul'un ihracatı, Türkiye'nin diğer bölgelerindeki toplam ihracat rakamlarıyla karşılaştırılınca da ilginç sonuçlar ortaya çıktı.  

Buna göre, İstanbul'un ihracatı, 2012'de toplam 2,2 milyar dolar ihracat yapan Karadeniz Bölgesi'nin tamamının ihracatının yaklaşık 28 katı olarak hesaplanırken, bu yıl aynı fark 18 kata geriledi. Bölgesel bazda değerlendirildiğinde de bir önceki yıl 40,6 kat olan Marmara-Karadeniz farkı 27 kata kadar düştü.  

En hızlı artış Elazığ'dan 

Verilere göre geçen yıl ihracatı en hızlı artan il Elazığ oldu. İlin ihracatı, bir yılda yaklaşık 4 katına ulaşarak (yüzde 375) 256 milyon dolara çıktı. Elazığ'ın ihracatının çok önemli bir bölümü maden ve metaller sektörü tarafından gerçekleştirildi.   

Geçen yıl, ihracatı en fazla düşen illere bakıldığında Gümüşhane, bu anlamda ilk sırada yer aldı. 2012 yılında Türkiye'de ihracatını en fazla artıran il olarak kayıtlara geçen Gümüşhane'nin ihracatı yüzde 98 düşüşle 5,5 milyon dolardan 134 bin dolara geriledi. 

Bu arada 2012'de Türkiye'de ihracat yapamayan tek il olan Tunceli, geçen yıl toplam 21 bin dolarlık ihracat yapma başarısı gösterdi. Söz konusu ihracatın tamamı meyve ve sebze mamulleri sektörü kanalıyla Hollanda'ya yönelik oldu.  

İllerin ihracatında maden ve metaller zirveye yerleşti 

Sektörel açıdan kıyaslandığında 81 ilin ihracatında 20 farklı sektör ilk sırada yer aldı. Buna göre, maden ve metaller 11 ilin ihracatında zirveye yerleşirken, bu sektörü sırasıyla çelik ile hazır giyim ve konfeksiyon ihracatı izledi.   

2013 yılının toplamda en fazla ihracat gerçekleştiren sektörü olan ve "taşıt araçları ve yan sanayisi" olarak adlandırılan otomotiv de 6 ilin ihracatında zirvede bulundu. Hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri kaleminin, ihracatında ilk sıraya yerleştiği il sayısı ise 7 olarak belirlendi.  

Komşuyla dış ticaret hız kesmedi 

Ülkeler bazında ihracat rakamları açısından bakıldığında geçen yıl en fazla ihracat, yaklaşık 13,4 milyar dolar ile Almanya'ya yapıldı.  

Almanya, 10 ilin ihracatında ilk sırada yer alırken, Türkiye'nin fazla ihracat yaptığı ikinci ülke konumundaki Irak, 2012'de olduğu gibi 23 il ile en fazla sayıda ilin ihracatında zirvede yer alan ülke oldu. 

Almanya ve Irak'ın yanı sıra ABD, İran, Rusya, İtalya, Fransa, Çin gibi ülkeler geçen yıl illerin ihracatında ilk sırada bulunan bazı ülkeler olarak kayıtlara geçti. 

AA