DPT'den müteahhitlere yurtdışı işlerinde ABD modeli teşvik!

Yurtdışında müteahhitlik ve inşaat malzemeleri sektörlerinin önünü açan teknik müşavirleri güçlendirmek için 30 milyon dolarlık destek hazırlandı

Devlet Planlama Teşkilatı, müşavirleri yurtdışında konuşlandırıp yatırım ve ürünleri pazara rahat sokmayı hedefliyor.

Yatırımlara planlama aşamasından girerek yurtdışında müteahhitlik ve inşaat malzemeleri sektörünün önünü açan teknik müşavirleri güçlendirmek için 30 milyon dolarlık devlet desteği hazırlandı. Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın (DTM) birkaç yıldır ofis, pazar araştırması, tanıtım, fizibilite ve sözleşme aşamalarında verdiği ancak çok sınırlı sayıda firmaya ulaşan desteklerin uygulama esasları değişti. DTM yetkilileri, geçen yıl 25 milyon dolar olan teşvikin artırıldığını belirtirken, "Gönül ister ki 30 milyon dolar yetmesin, 70-80 milyon dolar gereksin. Ama henüz bu teşvikin yeterli olup olmadığını sorgulamak için bile erken. Hele bir bunu kullanalım. Yıllardır arabamız var ama benzinimiz yok. Müteahhitlik arabasını ittirerek ilerletiyoruz. Artık benzini depoya damlatsak araba kendiliğinden yürüyüp gidecek" dedi. Yetkililer, özellikle Amerika'nın yıllardır bu yardımlara benzer desteklerle müteahhitlikte ilerlemek istediği ülkelere önce teknik müşavirlerini gönderdiğini ancak Türkiye'nin 2004 yılından bu yana tebliğini çıkardığı destekleri bir türlü işletemediğini söyledi. Bu nedenle destekten yararlanmanın kurallarını basitleştirdiklerini belirten yetkililer, bu sayede sektörün daha hızlı ve etkin biçimde desteklenmesini hedefliyor. Söz konusu destekten geçen yılın ekim ayı itibariyle yalnızca 3 firma yararlanmaya hak kazanmıştı.

Pazara giriş enstrümanı
DTM yetkilileri, teknik müşavirlere desteği düzenleyen söz konusu tebliğin 2006 yılında çıkarılan uygulama usul ve esaslarını daha anlaşılır, uygulanabilir ve ölçülebilir anlayışla yeniden düzenlediklerini kaydetti. Teknik müşavirliğin yıllardır gelişmiş ülkelerin kullandığı modern bir pazara giriş enstrümanı olduğunu söyleyen yetkililer, "Müşavirlerini yurtdışına konuşlandırıp yatırımlarını, ürünlerini bu şekilde pazarlara daha rahat soktular. Türkiye bu konuda biraz geç kaldı. 40 yıla yakın zamandır müteahhitlerimiz dışarıda ama müşavirlerimizi bu ülkelerde konumlandıramamıştık. Siz hiç yapılan işlerde kontrol müşavirinin Türk olduğunu duydunuz mu? Ya da projeyi Türk müşavirlerin hazırladığını? Burada oran ancak binde 1'dir" dedi. Yenilenen destek sistemiyle hem teknik müşavirlik sektörünün hem de Türk müteahhidi ile inşaat malzemesi sektörünün güçlendirilmesini istediklerini söyleyen yetkililer, böylelikle projelerin düşünce aşamasındayken pazara girecek olan müşavirlerin bu sektörler için uygun altyapıyı oluşturacaklarını vurguladı. Yetkililer, bunun gerek gidilen ülkenin yatırım ve iş yapma ortamına ilişkin altyapının kurulması, gerek projelerden erken haberdar olunması, gerekse bu projelerde Türk malzemelerinin kullanılmasının sağlanması şeklinde gerçekleşebileceğine işaret etti.

Projeler takibe alınacak
Yetkililer, "Yurtdışında müteahhitlerimiz çalışıyor ama müşavirlik boşluğundan ancak ihaleye çıkınca projelerden haberleri oluyor. Ancak bu aşamada da iş daha zor. Desteklerle amacımız projenin düşünce aşamasından itibaren yurtdışı projelerini takibe alabilmek. Böylelikle düşünce geliştirelim, onların fizibl olduğunu devlet yardımlarıyla kanıtlayalım, projelendirme yapalım, şartnamesini de biz belirleyelim. Böylece projeye Türk malzemesinin standartlarını da adapte edelim" diye konuştu. Desteklerden yararlanmak isteyen teknik müşavirlerin bağımsız ve etik çalışmasının önemine dikkat çeken yetkililer, bu nedenle yararlanma koşullarından birinin firmanın Uluslararası Müşavir Mühendisler Federasyonu (FIDIC) kurallarına uygunluğu olduğunu bildirdi.

Sektöre verilen desteklerde belli sınırlar dahilinde belirlenen masraflar değişen oranlarda karşılanıyor. Kira, demirbaş, tanıtım, personel, hukuk ve mali müşavirlik masraflarının yüzde 70'i, pazar araştırmasının yüzde 95'i, tanıtım faaliyetlerinin yüzde 70'i destek kapsamında. Ayrıca fizibilite etüdünün hazırlanması ile sözleşme aşamasında da 30 bin dolara kadar destek var.
Tutku Ayvaz  / Referans