Dünya konut krizinin çözümü için ne yapıyor?
Yüksek konut fiyatları ve kira krizine karşı dünya genelinde farklı çözüm yollarına gidiliyor. Boş ev vergisi, toplu konut projeleri ve günlük kiralamaların sınırlandırılması gibi önlemler uygulanıyor. İşte Türkiye ve dünyada konut krizinde son durum ve alınan önlemler...
Türkiye’de hem kiralık hem satılık konut piyasasında, fiyat artış hızı yavaşlasa da vatandaş ev sahibi olmakta hala zorlanıyor.
COVID 19 pandemisi sonrasında Türkiye’de başta kamu bankaları olmak üzere verilen ucuz faizli konut kredileriyle talepler patlamıştı. Vatandaşın enflasyona karşı yatırımını gayrimenkule yönlendirmesiyle konut fiyatları hızla tırmandı. Yabancıya vatandaşlık verilmesi ve Ukrayna savaşı nedeniyle oluşan Rus talebi fiyat artışını hızlandırdı.
Son dönemde ise konut fiyatlarındaki artış hızı yavaşladı. Konut fiyatları reel olarak gerilemeye başladı. Satılık konuta olan talep devam ederken kiralıklarda da fiyatlar yükselmeye devam ediyor.
METREKARE FİYATI ORTALAMA 33 BİN TL
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından açıklanan rakamlara göre, 2024’ün üçüncü çeyreğinde Türkiye’de ortalama konut metrekare fiyatı 33 bin 910 Türk Lirası. Yani 100 metrekarelik bir konut 3 milyon 400 bin TL. Megakent İstanbul’da ise bu rakam 5 milyon TL’nin üstüne çıkıyor.
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkez’nin (BETAM) kiralık konutlarla ilgili açıkladığı rakamlara göre ise ekimde Türkiye genelinde ortalama kiralık konut ilan metrekare fiyatı fiyatı 186,1 Türk Lira civarında.
Bu rakam İstanbul’da 247,6 lira, Başkent Ankara’da 176,5 lira İzmir’de ise 218,2 Türk Lirası. Megakent İstanbul'da 100 metrekarelik bir konutun fiyat ortalaması 25 bin TL seviyelerinde.
Konut krizi sadece Türkiye’de yaşanmıyor. Avrupa, Amerika ve Asya’da milyonlarca insan konut sorunuyla karşı karşıya. Peki konut krizinin çözümü için diğer ülkeler neler yapıyor? İşte öne çıkan çözüm yolları…
BOŞ EV VERGİSİ İŞE YARADI
Nefes.com.tr’nin haberine göre, Türkiye’de de son dönemde sıkça gündeme gelen boş ev vergisi dünyada ilk kez 2016 yılında Kanada’nın Vancouver kentinde uygulanmaya başlandı. Kanada’da son dönemde yüksek fiyatlar nedeniyle boş konutlar artınca, 2023 yılında Toronto Belediyesi Boşu Ev Vergisi’ni uygulamaya geçti. Boş Ev Vergisi Kanada’nın yanı sıra Fransa, Avustralya, Hindistan ve Kamboçya da uygulanıyor.
Boş evler için vergi yükümlülüğü konutun 1 yıl içinde altı aydan fazla boş kalması halinde uygulanıyor. Boş evin değerinin yüzde 1’i oranında vergi alınıyor. Boş bırakılan evin beyan edilmemesi ya da yanlış bildirimde bulunulması halinde ev sahibine ceza gönderiliyor.
Boş ev vergisinden muaf olma durumu sadece, ev sahibinin kendisinin veya bir yakınının evde ikamet etmesi, evin kiralanması, ev sahibinin ölümü ya da hastalıktan dolayı hastanede tedavi görmesi, evin oturulamayacak durumda olması veya tadilattan geçiyor olması durumunda gerçekleşiyor.
Vancouver Belediyesi tarafından uygulanan vergi sonrasında 2017-2020 seneleri arasında boş ev sayısı yüzde 26 düştü. Alınan vergilerle sosyal konut bütçesine de ek katkı sağlandı.
SİNGAPUR’DA 99 YILLIK KİRA SÖZLEŞMESİ UYGULANIYOR
Singapur'daki toplu konut 1930’lardan beri uygulamada. 2020 yılı itibariyle Singapurluların yüzde 78,7'si kamu konutlarında ikamet ediyordu.
2020 yılının başında, ülkede toplu konutlarla ilgili yeni düzenlemeler gidildi. Düzenlemeyle toplu konutların uzun süreli kiralanması sağlandı.
Kamu konutları kiracılara 99 yıllık kira sözleşmesi ile satılıyor ve belirli kısıtlamalar altında özel piyasada satışa çıkarılıyor.
Diğer konutlar ise finansal destek sağlanmasına karşın en düşük bedelli sosyal konutu almayı karşılayamayan insanlar için ayrılıyor. Düşük gelirli başvuru sahiplerine daire satın almaları için hibeler veriliyor.
Söz konusu konut siteleri belediye meclisleri tarafından yönetiliyor ve bakımı sağlanıyor.
AVRUPA ŞEHİRLERİNDE GÜNLÜK KİRALAMAYA FREN!
Avrupa şehirlerinde ise Airbnb gibi kiralamalar kontrol altına alınarak fiyat artışı engellenmeye çalışılıyor. Floransa, Lizbon, Paris ve Barselona, kendi vatandaşlarına daha fazla konut sağlamak için kısa süreli tatil kiralamalarını kısıtlama kararını uyguluyor. Bu karar, yerel halkın kronikleşen uygun fiyatlı konut bulma sorununu çözmek için alınıyor.
Dolarda tansiyon yükseldi! Hedef 36 TL! Dolarda son dakika gelişmesi...
Deprem Bilimci Dr. Ramazan Demirtaş’tan 7.5 büyüklüğünde deprem uyarısı!
| 2025 yılı arabuluculuk ücret tarifesi belli oldu: Kira uyuşmazlıkları 835 TL’den başlıyor! |
