Edirne'deki Büyük Sinagogun onarımı sürdürülüyor!
Edirnede 106 yıl önce çıkan yangında zarar gören 13 sinagogun yerine II. Abdülhamitin fermanıyla yaptırılan, 1983e kadar kullanılan ancak kullanılmaz hale gelen, daha sonra çöken Büyük Sinagogun onarımı sürdürülüyor
Edirne Valisi Gökhan Sözer, yaptığı açıklamada, Osmanlıya
sığınan ve Trakya ile Edirneye yerleşen Sefarad Yahudilerinin bugünkü Kaleiçi
mevkisinde yaşadıklarını söyledi.
Burada çıkan yangında bin 514 ev ile 13 sinagogun zarar gördüğünü, bunun
üzerine Yahudilerin tüm ihtiyaçlarının karşılanması için büyük sinagogun
yapılmasına karar verildiğini ifade eden Vali Sözer, şöyle konuştu:
"Avusturyadaki sinagog örnek alınarak Kaleiçinde inşa edilmiş ve
ibadete açılmıştır. Büyük Sinagog, hem mimari karakteri, hem hacmi, hem de
fonksiyonu itibarıyla Avrupanın en büyük sinagogunun bir örneğidir. Ancak
Edirnedeki Yahudi cemaatinin 1983te Edirneden ayrılmasıyla bu sinagog ibadete
kapatılmış ve Vakıflar Genel Müdürlüğüne devredilmiştir. Zaman içerisinde bu
metruk bina tahribata uğramış ve kışın şartları etkisiyle tavanı ve diğer
bölümleri çökmüştür. Bu önemli kültür değerinin kaybolmaması için restorasyon
projeleri yapılmış ve ihaleye çıkılmıştır. 11 ay önce ihale edilerek bu Edirne
sinagogunun yer teslimi yapılmıştır. 2 yıl restorasyon ve inşaat süresi vardır.
Gelecek yılın kasım ayında sinagog restore edilerek hizmete girecektir ama
cemaati olmadığı için kültür ve sosyal amaçlı kullanıma açılacaktır. Sinagog,
Edirnenin turizmine, sosyal ve kültürel hayatına katkıda bulunacaktır."
Osmanlıya sığınan ve Edirnede mahalleler kuran Sefarad Yahudileri ve
diğer Yahudi cemaatlerinin kurduğu 13 sinagog, 1905teki harik-i kebirde (büyük
yangın) tahrip oldu.Yaklaşık 20 bin Yahudinin sinagogsuz kalması sonucu 1906da
II. Abdülhamitin fermanıyla Fransız mimarı France Depre tarafından Viyana
Sinagogu örnek alınarak 1906da yapılan, bir yıl sonra ibadete açılan sinagog
1983e kadar kullanıldı. 1983te Yahudi cemaatinin kenti terk etmesi üzerine
kullanılmaz hale gelen ve sonra çöken Büyük Sinagog, Vakıflar Genel Müdürlüğünce
geçen yıl 3 milyon 705 bin 556 liraya ihale edildi ve restorasyona başlandı.
Müştemilat (eklentiler), okul (idari bina) ve Büyük Sinagog olmak üzere üç ana
binadan oluşan sinagogun orijinaline uygun olarak yapılacak restorasyonunun
gelecek yılın sonunda tamamlanması planlanıyor.
AA