Ekim ayında geçen yıla göre yüzde 25 daha fazla konut satıldı!
Konut satışında genel eğilimi son iki ay belirleyecek. İlk işaret ağustos ayında gelmişti. Eylüldeki artış ise yüzde 13 olarak gerçekleşti. Ekim'de ise artış yüzde 25.3'ü buldu.
Ağustos ayı gerçekleşen konut satışı 106 bine yaklaşmış ve geçen yılın aynı ayına göre tam dörtte bir oranında artış sağlanmıştı. Artış, hız kesmekle birlikte eylülde de sürdü. Eylüldeki artış yüzde 13 olarak gerçekleşti. Ve ekime geldik, konut satışında geçen yıla göre kaydedilen artış yüzde 25.3'ü buldu. Ekim ayındaki artışın yüksek gerçekleşeceği zaten tahmin edilen bir durumdu. Bu tahminin dayanağı da takvim etkisiydi. Son üç aydaki konut satışı geçen yılın çok üstünde seyretmiş olsa da ilk on aydaki satış yine de geçen yılı yakalayabilmiş değil. Geçen yılın ocak-ekim döneminde 939 bin olan konut satışı, bu yıl 927 bin düzeyinde oluştu. Ama dönemsel farkın ilk kez böylesine daraldığı gerçeğini de gözden uzak tutmamak gerekir.
İpotekli satışlarda hızlı artış
Banka kredisi ya da satıcı ipoteğiyle gerçekleştirilen, bizim tabloda kredili olarak ifade ettiğimiz satışlar ekim ayında rekor düzeyde artış gösterdi. Öyle ki, kredili satışlar, bu yıl ilk kez diğer satışlardan daha hızlı arttı. Kredili gerçekleştirilen konut satışı, ekimde geçen yıla göre yüzde 31 arttı, diğer satışlardaki artış yüzde 22'de kaldı. Ama artış oranları kredili lehine olsa da, satılan konut sayısında diğer satışlar açık ara önde bulunuyor.
Ekim ayında kredili gerçekleştirilen satış 34 bin, diğer satışlar 61 bin oldu.
Ayrıca, son aylarda toparlanmış olsa da, kredili ya da ipotekli satış dönemsel olarak geçen yılın hala altında bulunuyor. On aylık dönemde kredili olarak gerçekleştirilen satış geçen yılın tam beşte bir altında. Diğer satışlar ise geçen yıla göre yüzde 12 arttı.
Bu arada, toplamda ilk satışın dönemsel olarak ilk kez geçen yılı aştığı dikkati çekiyor. On ayda gerçekleştirilen toplam ilk satış 428 bine yaklaştı ve geçen yılki 423 binin üstüne çıkıldı.
Kasım ve aralık önemli Konut satışının ağustos, eylül ve ekimde geçen yılın üstünde seyrettiğini, hatta ağustos ve ekimdeki artışların yüzde 25'i bulduğunu belirttik. Son dönemdeki bu hızlı artışların etkisiyle on aylık dönemde geçen yılki düzey de neredeyse yakalandı. Şimdi önemli olan ekimden sonraki dönem, yani yılın son iki ayı. Geçen yıl kasım ve aralıkta 103 bin ve 116 bin gibi yüksek sayılabilecek düzeyde satışlar gerçekleşmişti. Son üç aydaki hızlanmanın bir eğilime dönüştüğünden söz edebilmek için, bu iki ayı yüzde 25'ler düzeyinde bir artışla değilse de en azından artıda geçmek gerekiyor. Ancak o duKonut satışı ekimde dörtte birden fazla arttı ve on ayda geçen yılki düzeye neredeyse erişildi. Ekimde en çok dikkati çeken, ipotekli konut satışının üçte bire yakın artışı oldu. Ayrıca konut satışının beş aydır artmakta olduğunu ve belirgin bir eğilimin kendini gösterdiğini söyleyebiliriz.
Ya arz cephesi?
Satışların son aylarda artmış olması, konutta talebin canlanmakta olduğuna ilişkin somut bir işaret elbette. Ancak, talebi tek başına değerlendirmek yanıltıcı.
Talep 4 yerine 5 artıyor diye seviniyoruz; ama ya öbür tarafta arz 4 yerine 6 artmaya başlamışsa? Doğal olarak arz-talep makası açılacak demektir. İşte konut arzına ilişkin verileri de bugün yine TÜİK'in yapacağı açıklamayla göreceğiz. TÜİK bugün yapı izin istatistiklerine ilişkin ocak-eylül verilerini açıklayacak. Böylece üçüncü çeyreğin ruhsat ve yapı kullanma izin belgelerini öğreneceğiz ve talepteki artışın sektördeki sıkıntıyı hafifletip hafifletmeyeceği konusunda fikir sahibi olacağız. Ya da, konut arzına bakıp, daha da karamsarlığa kapılacağız.
Dünya
