Ekonomistler sürpriz enflasyon için ne diyor?

Enflasyon verileri 2014 yılı Aralık ayında sürpriz bir düşüş gerçekleştirdi.  Aralıkta enflasyon yüzde 0,44 düşerken, yıllık enflasyon yüzde 8,17 olarak kayıtlara geçti. 

Diğer taraftan, yurt içi üretici fiyat endeksi 2014 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 0,76 düşüş, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 6,36 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 6,36 artış ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 10,25 artış gösterdi.

Peki bu rakamları nasıl okumak gerekiyor?

İşte banka ve aracı kurumlar araştırma birimlerinin enflasyon rakamları sonrasında yayınladığı raporlar;

İş Yatırım

Bugünkü manşet enflasyon gıda ve enerji fiyatlarındaki olumlu seyir nedeniyle piyasaları şaşırttı. Öte yandan kısmen daha sınırlı da olsa çekirdek enflasyon göstergeleri düşüşe eşlik etti. 

8,17'lik yıl sonu enflasyonu TCMB'nin 4.kez Hükümete hedefin neden aşıldığına dair mektup göndermesi anlamına geliyor. 2015 yılı için, Merkez Bankası enerji fiyatlarındaki düşüş ve gıda grubundaki olumlu seyir beklentisi ile iyimser bir resim çiziyor (yıl sonu:yüzde 6,1). 

Gıda grubuna yönelik gelişmelerde olumlu hava koşullarını dikkate alarak TCMB'ye katılıyoruz. Ancak otomatik fiyatlandırma çerçevesinde petrol fiyatlarındaki düşüşün hali hazırda ulaştırma grubuna yansıması nedeniyle enerji gurumda TCMB kadar iyimser değiliz. Önümüzdeki dönemde enerji tarafından enflasyona olumlu katkının devamı BOTAŞ'ın 2,5 milyar TL'lik zararına rağmen Hükümetin doğalgaz fiyatlarında bir indirime gidip gitmeyeceğine bağlı olacak. Tüm bu gelişmeler ışığında aşağı yönlü riskin artmasına rağmen yılsonu tahminimizi yüzde 6,9'da tutuyoruz.

Akbank 

Aralık'ta aylık enflasyon eksi yüzde 0.44 ile beklentilerin atında kaldı. Böylece 2014 yılsonu enflasyonu yüzde 8,17 olarak gerçekleşti. Yıllık bazda gıda, konut ile lokanta ve oteller kalemleri enflasyona en belirgin katkıları yapan kalemler olarak öne çıktı. 

2015'in ilk yarısında, TL'de belirgin bir değer kaybı olmadığı sürece, petrol fiyatlarındaki aşağı yönlü seyir, yüksek baz etkisi ve gıda fiyatlarındaki normalleşme ile yıllık enflasyonun hızla gerileyerek, yüzde 6 seviyesinin altına gelebileceğini değerlendiriyoruz.  2015 yıl sonu enflasyon tahminimiz ise  yüzde 6,75-7,0 seviyesinde.

Halk Yatırım 

TÜFE enflasyonu Aralık ayında, dezenflasyon sürecine beklediğimiz hızlı başlangıcı sağladı. TÜFE'de aylık %0,44'lük düşüş gerçekleşirken, en iyimser piyasa tahmincisi olarak %0,30'luk düşüş beklentimize göre bile iyimser kaldığını gördük. Böylece, küresel dalgalanmanın arttığı dönemde iki haneli seviyelere çıkma riskinin gündeme geldiği yıllık enflasyonun, öngörülerin altında kalarak, 2014 yılını %8,17 seviyesinde tamamladığını izliyoruz.

Aralık ayında azalan fiyat baskısında, gıda fiyatlarındaki yavaşlamanın etkisi büyük. Hem işlenmiş hem de işlenmemiş gıda fiyatlarında, yıllık enflasyonun gerilediğini görüyoruz. Geçen ay yayımladığımız özel notta belirttiğimiz gibi, geçen yıl elverişsiz hava koşullarının etkisinde kalan ancak bu yıla daha ılımlı bir görünümle giren gıda fiyatlarının bu seyrini devam ettirmesi, dezenflasyon sürecinin daha hızlı gerçekleşmesini sağlayabilecek. 

Ancak, yılın ilk ayında hava koşullarıyla ilgili gelişmelerin fiyatlara yansıması önemli bir gösterge olacak.

Geçen yılın son ayında dezenflasyon sürecine diğer bir destek, düşen petrol fiyatlarından geliyor. Enerji enflasyonun yıllık bazda 'eksi' bölgeye geçmiş olduğunu hesaplıyoruz. Küresel olarak petrol fiyatlarındaki aşağı yönlü baskıları göz önüne aldığımızda, enerji enflasyonunun dezenflasyon sürecine desteğinin süreceğini söyleyebiliriz.

Şekerbank

Aralıkta tüketici enflasyonu yüzde 0,44 düştü. Böylece, kasım itibarıyla yüzde 9,2 olan yıllık enflasyon, aralık itibarıyla yüzde 8,2'ye geriledi. Ayrıca, kasım itibarıyla yüzde 9,0 olan yıllık çekirdek enflasyon (TÜFE-I) da yüzde 8,7'ye geriledi. Dolayısıyla, yıllık enflasyon gıda fiyatlarının da desteğiyle yılı beklentilerin altında kapadı. Mayıs itibarıyla görülen yüzde 9,7 zirvesinin ardından uzun süre görece yatay kalmasının sonrasında, yılı 1,5 puan gerilemeyle kapamış oldu. Bu yıl ağırlık olarak baz etkileriyle enflasyonun yüzde 6,9'a gerilemesi, benzer seyrin çekirdek enflasyonun gözlenmesi beklentimizi halihazırda koruyoruz fakat petrol fiyatlarının desteğiyle bundan daha belirgin dezenflasyon gözlenmesi olasılığı güçleniyor.

Enflasyon verileri sonrasında, önümüzdeki dönemde para politikası beklentimiz şöyle: Küresel ekonominin zayıf seyrinin ABD dışındaki, AB, Japonya ve Çin gibi büyük ekonomilerde para politikalarının gevşetilmesine yol açmasının TCMB'nin de faiz indirimi yapmasına olanak tanıdığını keza, enflasyonun yüzde 5 hedefine yaklaşmasının da bunu destekleyeceğini fakat kısa vadedeki kur riskinin olası indirimleri ertelediğini düşünüyoruz. Bu açıdan, 20 Ocak'taki toplantıda, Para Politikası Kurulu'nun faiz oranlarını sabit tutması olasılığını daha güçlü buluyoruz fakat piyasalardaki gelişmelere bağlı olarak indirim 

de gündeme gelebilir. 

TSKB

Aylık enflasyon Aralık'ta son 10 ayın en düşük seviyesinde gerçekleşti. 2014'ün 2.çeyreğinde yüzde 9.40'a kadar yükselen yıllık enflasyon, yıl sonu itibariyle yüzde 8.17'ye gerilemiş olsa da, 2011'den beri kaydedilen en yüksek enflasyon oldu. TCMB enflasyonun yüzde 5 olan hedefin belirsizlik aralığını ±2 puanı aşması nedeniyle, hükümete sapmanın nedenleri ve hedefe ulaşabilmek için alınan tedbirlerini açıklayan açık bir mektup yazacak.

2015 için enflasyon beklentimiz yüzde 6.5 seviyesinde. Petroldeki düşüşün pozitif ektisin yanı sıra gıda fiyatlarına 2014'teki yüksek seyrin baz etkisi oluşturması sebebiyle önümüzdeki yıl enflasyonda gerilemenin devam edeceğini öngörüyoruz.

Dünya