Emlak zincirleri, sektördeki pastayı büyütüyor
Türkiye piyasasına giren dev emlak zincirleri, sektörde kayıtlı pastayı büyütürken pek çok insan için de kariyer vaat ediyor
Re/Max, Century 21 ve Realty World gibi markalann birikimleriyle sektörde hizmet kalitesini arttırdıkları da kesin. Ancak yaklaşık 6 milyon işsizi olan Türkiye'de "kazan-kazan" sistemiyle çalışan zincirlerin, insanların ayaklarını yerden kesecek söylem kullanmaları son derece tehlikeli olabiliyor. Örneğin, Realty World markası için geliştirilen yeni emlak temsilciliği modeli sözleşmeyi dikkatli okumayanlar için önemli riskler oluşturabilecek hükümler içeriyor.
İsteyen herkesin, "franchise bedeli ödemeden yalnızca 400 ABD Dolar karşılığında Realty World Türkiye'nin iş ortağı olma fırsatını yakalayacağını" duyuran Garanti Koza'nın sözleşmesi, büyük beklentilerle sisteme girenler için riskler içeriyor. Pek çok insan için yeni bir iş alanı, ek kazanç ya da kariyer hayali anlamına gelen bu iş duyurusunun sözleşmesine bakıldığında bambaşka bir tablo çıkıyor. Garanti Koza yetkilileri, bu durumu, özetle "ofis şartı" aranmamasına ve dolayısıyla giderlerin kısılması olanağı sunmalarına bağlıyor. Garanti Koza Pazarlama Grup Başkanı Selda Baygan, yüksek "franchise" (isim hakta) bedeli ödenmediğine dikkati çekerek "Gayrimenkul danışmanlığı alanında bir ilk olan temsilcilik modeline göre normal şartlarda 50 bin ABD Doları'nı bulan yatırım maliyetinin aksine 18 aylık sözleşme yaparak girilebileceğini" belirtiyor.
Ancak sözleşmede yer alan ve girmek isteyenin neredeyse elini kolunu bağlayan maddeler 400 doların yeterli olmayacağını ortaya koyuyor. Realty World (RW) temsilciliği için sözleşmede yer alan maddelerden bazılarını şöyle sıralamak mümkün:
Sözleşmenin imza tarihinden başlamak üzere; temsilci, her bir işlemden elde ettiği "Emlak Danışmanlık ve Komisyon Hizmet Bedeli'nin yüzde 8'ini (KDV hariç), tahsil ettiği tarihte RW'ye nakden ve defaten ödeyecektir.
Temsilci, işlem yapılsın veya yapılmasın her koşulda sözleşmenin imza tarihinden başlamak üzere; 1-3 aylık dönem için 100 ABD Dolan/ay (KDV hariç), 3-6 aylık dönem için 200 ABD Dolan/ay (KDV hariç), 6-9 aylık dönem için 300 ABD Dolan/ay (KDV hariç), 9-12 aylık dönem için 400 ABD Dolan/ay (KDV hariç) ve 12-18 aylık son dönem için 400, ABD Doları/ay (KDV hariç) tutarında aylık minimum ödeme yapmayı kabul ve taahhüt etmiştir. Aynı ay içinde işlem yapılmışsa, aylık minimum ödeme tutan mahsup edi-* lecektir.
Temsilci şirkete ait internet sayfası ve e-mail adresinden faydalanmak için RW'ye her ay 50 ABD Dolan/ay (KDV hariç) "İnternet Kullanım Bedeli" ödemeyi kabul ve taahhüt etmiştir.
Temsilci, işbu sözleşmeden kaynaklanan ödemelerini, her ayın sonunda RW tarafından tanzim edilecek faturayı bir sonraki ayın 5'ine kadar RW'ye ödemekle yükümlüdür.
Fatma Koşar / Cumhuriyet