Emlakta değer artışı kazancı ve vergisi nasıl hesaplanır

Gayrimenkulünü, edinme (iktisap) tarihinden itibaren beş yıl içinde elden çıkartanların, "değer artışı kazancı" olarak gelir vergisi ödeyeceklerini dün açıklamıştık. Bu durumda olan çok sayıda okuyucumuz, "Kazancı nasıl hesaplayacağız" diye soruyorlar. Onu da açıklayalım…

KAZANCIN HESABI
2011 yılında satılan gayrimenkulün değer artış kazancı hesaplanırken;
• Önce iktisap (edinme) bedeli, satışın yapıldığı ay hariç olmak üzere, TUİK'in internet sitesinde bulabileceğiniz Üretici Fiyat Endeksindeki (UFE) artış oranında artırılacak. Ancak endekslemenin yapılabilmesi için artış oranının yüzde 10 veya üzerinde olması gerekiyor.
• Endekslenmiş edinme bedeli ile satış dolayısıyla yapılan masraflar, satış bedelinden çıkarılacak.
• Ortaya çıkan kazançtan 2011 yılı için belirlenen 8 bin TL istisna düşülecek.
• Kalan kısım değer artış kazancı olarak yüzde 15 ten başlayan gelir vergisi tarifesine göre vergilendirilecek. Satış kazancı, 26 Mart 2012 günü mesai bitimine kadar beyan edilecek. Hesaplanan vergi Mart ve Temmuz 2012 aylarında iki taksit halinde ödenecek.

BİR ÖRNEK
Abdi Bey, 15 Eylül 2009'da 200 bin liraya satın aldığı daireyi, beş yıl dolmadan 20 Kasım 2011'de 300 bin liraya satmış, satış bedeli üzerinden binde 16,5 oranında (4.950 lira) tapu harcı ödemiş olsun.

Önce, TÜİK'in internet sitesinde bulabileceğiniz ÜFE Ağustos 2009 endeksi (160,93) ve Ekim 2011 endeksi (200,94) baz alınarak ÜFE artış oranı bulunacak. Buna göre, endekslemede esas alınacak oran;
(200,94 - 160,93) / 160,93 = 0,2486 Değer artış kazancının safi tutarının hesaplanmasında esas alınacak, gayrimenkulün endekslenmiş iktisap bedeli;
(1+ 0,2486) x 200.000 = 249,720 TL
Safi kazanç ise;
300.000 - (249,720 + 4,950) = 45,330 TL olacaktır.
Bu tutar, 2011 yılı istisna tutarı olan 8.000 TL'yi aştığı için beyan edilecek ve istisna tutarını aşan kısım 37.330 üzerinden aşağıdaki tarifeye göre gelir vergisi ödenecek.
 
9.400 TL'ye kadar       Yüzde 15
23.00OTL'nin 9.400TL'si için 1.410 TL, fazlası    Yüzde20 
53.000 TL'nin 23.000TL'si için 4.130 TL, fazlası    Yüzde27 
53.000 TL'den fazlasının 53.000 TL'si için 12.230 TL, fazlası  Yüzde35 oranında vergilendirilir.

Şükrü Kızılot/Hürriyet