‘Enflasyon ile büyüme modeli’ uygulanırken enflasyonu düşürmenin bedeli ne olur? Ünlü profesör açıkladı
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, dün politika faizinde 100 baz puanlık indirim yapıp % 13’e düşünce dolar kurunda ani bir sıçrama yaşandı. Peki, faiz artışı yapılıp enflasyon rakamları düşürülür ise bunun bedeli ne olur? Prof. Dr. Sevda Demiralp ele aldı. İşte detaylar…Türk Lirası’nın dolar karşısında kaybı ise % 90’a yakın oldu
Geçtiğimiz yılın son çeyrek diliminde politika faizinin beş puan düşürülmesinin ardından enflasyon 60 puan artış gösterirken ortalama kredi faizleri ise 10 puana yakın yükseldi. Türk Lirası’nın dolar karşısında kaybı ise % 90’a yakın oldu. Düşürmenin etkileri bu kadar netken Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) geçtiğimiz perşembe günkü kararı ile politika faizini 100 baz puanlık indirim ile % 13'e düşürdü.
Peki Türkiye politika faizi düşürmesinin sonuçları ne olabilir? Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selva Demiralp, bu konuyu BBC Türkçe’de uzun uzun ele aldı.
ENFLASYONU DÜŞÜRMENİN BEDELİ
Yakın bir zamanda gördüğümüz gibi faiz düşürmek nasıl ki enflasyonu yükseltti ise enflasyonu düşürmek için de bunun tam tersini yapmak yani faizleri artırmanın gerektiğini söyleyen Demiralp, faizi artırmak borçlanma yaratacağını söylerken ekonominin bu şekilde soğuyacağını savundu. Demiralp, Merkez Bankası'nın güvenilir bir şekilde enflasyonu düşürmek için samimi olduğuna piyasaları inandırması ile borç maliyetinin düşeceğini belirtti.
Türkiye’de yüksek enflasyonun talebi azalttığı bir sürece girildiğini söyleyen Demiralp, “Kendi haline kalan enflasyonun kendi kendini söndürme çabası ise talebi boğarak olacağını dile getirirken en ağır, en acımasız ve gelir dağılımını en çok bozan maliyetin bu olduğunu söylerken karşılığında bunun getirisinin de olmadığını söyledi.
Tüm bunların yerine yapılması gerekenin, “genişletici sıkılaşma” ya geçmek olduğunu söyledi. Bu yapılır ise Demiralp’in iddiası; politika faizi artsa bile piyasa faizleri düşmeye başlaması. Fakat bunun gerçekleşmesi için de ilk olarak Merkez Bankası'nın sözünde samimi olduğuna piyasaları inandırması lazım. Bu ise; faiz artışı yaparak gerçekleşebilir.
Peki bunun bedelleri ne olur ve bu bedel nasıl hafifler? Prof. Demiralp, bunun ilk olarak işsizliği artıracağını savunurken, işsizlik fonunun devreye girmesi ve doğru kullanılması, üretim kapasitesinin artırılması, dolaylı yoldan olan vergilerde azalmaya gidilmesi gerekirken sıkı bir para politikasının da uygulanması gerektiğini bildirdi.
Prof. Demiralp, son olarak 2002 – 2006 yılları arasında da dezenflasyon programı ile faizi önce artırıp enflasyonu düşürdüğümüzü hem de % 8’e yakın bir büyüme gerçekleştirdiğimizi unutmamız gerektiğini ifade etti.