Erdoğan Bayraktar: Türkiye dayanıksız yapılardan kurtulmalı!

Türkiye’de uzun yıllardır konuşulan ‘Kentsel Dönüşüm Projesi’nde artık son noktaya gelindi. Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar’ın üzerinde hassasiyetle durduğu projede öncelikli olarak belirlenen 5 il için belediyeler yetkilendirildi ve çalışmalar için düğmeye basıldı. Projenin en öncelikli amacı Türkiye’yi riskli yapılardan bir an önce kurtarmak. Aynı zamanda sektöre de büyük bir hareketlilik getirmesi beklenen proje için Erdoğan Bayraktar ‘dünyanın en zor işi’ tanımlamasını getiriyor ve ekliyor: “Bir işin zorluğu başarısı ve özelliğini mukayeseyle ortaya çıkar. Bu zor işi kırmadan incitmeden ama vatandaşları da bilinçlendirmek suretiyle neticelendirmek durumundayız. Türkiye’nin şehirlerinin artık salaş, kaçak ve depreme dayanıksız yapılardan kurtarılması gerektiğini görmemiz gereken noktadayız.”

Kentsel dönüşüm ile ilgili olarak çalışmalar öncelikli olarak 5 il için başlatıldı. Başlatılan bu illerin belediyelerine kentsel dönüşüm ile ilgili yetkiler verildi. Bu aşamada yerel yönetimler ile bakanlık arasında nasıl bir çalışma gerçekleşecek, süreç nasıl işleyecek?

Bakanlığımız tarafından “Riskli Alan ve Riskli Yapı Tespiti” ile ilgili 19.06.2012 tarihinde 8111 Valiliği ile Belediyelere yazılan yazı ile: “Riskli alan çalışmaları, önemine ve önceliğine binaen öncelikle birinci derece deprem bölgelerinde yer alan iller ile ikinci derece deprem bölgelerinde yer almakla beraber acil risk taşıyan yerlerden başlayacaktır.” şeklinde talimat verildi.

Riskli yapılar ve riskli alanlar

Yaklaşık 19 milyon konut stoku olan Türkiye'de riskli yapılar belirlendikten sonra, yaklaşık 7 milyon konutun dönüşmesi planlanıyor."

Kanun’daki yetki çerçevesinde il Belediyeleri, II Özel İdareleri, Büyükşehir Belediyeleri, Çevre ve Şehircilik II Müdürlükleri ile Bakanlığımızca, İstanbul, İzmir, Bursa, Kocaeli ve Sakarya Büyükşehir ilçe Belediyelerine yetki verilmiştir.

Kanun kapsamında, zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma sebebiyle can ve mal kaybına yol açma riski taşıyan riskli alanlar ile ekonomik ömrünü tamamlamış olan, yıkılma veya ağır hasar görme riskli yapılar belirlenecektir. Riskli yapıları belirleme yükümlülüğü altındaki idarelerin kadro ve ekipman olarak yetersiz olmaları durumunda riskli yapılar Valilikler koordinasyonunda tespit edilecektir. 6306 sayılı kanun kapsamında belirlenen ve Bakanlığa bildirilen riskli alanlar ve riskli yapılar için ilgili idareler yeni imar planları ve kentsel tasarım yapabilecekler ve Bakanlık onayına sunacaklardır.

Kentsel dönüşüm kapsamında afet riski taşıyan binaların dönüştürülmesi birinci hedef olarak gözüküyor. Bakanlık bu tür riskli yapıların tespit ettikten sonra hangi süreçler işleyecek?

Riskli yapıların yıktırılmasında ve bunların bulunduğu alanlar ile riskli alanlar ve rezerv yapı alanlarındaki uygulamalarda, öncelikli olarak malikler ile anlaşma yoluna gidilmesi esastır. Anlaşma ile tahliye edilen yapıların maliklerine veya malik olmasalar bile kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak bu yapılarda ikamet edenler veya bu yapılarda işyeri bulunanlara geçici konut, işyeri ya da kira yardımı yapılabilecektir. Riskli olarak' tespit edilen yapıların yıktırılması için, bu yapıların maliklerine 60 günden az olmamak üzere süre verilecek. Bu süre içinde yapı, malik tarafından yıktırılmadığı takdirde, yapının idari makamlarca yıktırılacağı belirtilerek tekrar süre vermek üzere tebligatta bulunulacak. Verilen bu süre içinde de maliklerince yıktırma yoluna gidilmediği takdirde, bu yapıların insandan ve eşyadan tahliyesi ve yıktırma işlemleri, yıktırma masrafı ile gereken diğer yardım ve krediler öncelikle dönüşüm projeleri özel hesabından karşılanmak üzere, mahallî idarelerin de iştiraki ile mülki amirler tarafından yapılacak veya yaptırılacak.

"Kanun kapsamında, zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma sebebiyle can ve mal kaybına yol açma riski taşıyan riskli alanlar ile ekonomik ömrünü tamamlamış olan, yıkılma veya ağır hasar görme riskli yapılar belirlenecektir."

Kentsel dönüşüm ile birlikte ülke ekonomisinde ciddi bir hareketlilik yaşanacak. Yüzde 90 yerli malının kullanılacağı bu çalışmaların 400 milyar dolarlık bir ekonomi yaratması öngörülüyor. Bu konudaki düşüncelerinizi öğrenebilir miyiz?

 Türkiye’de kentsel dönüşüm süreci 1-2-5-10 ve 20 yıllık eylem planları dahilinde yaklaşık 20 yıl olarak planlanmaktadır. Yaklaşık 19 milyon konut stoku olan Türkiye’de riskli yapılar belirlendikten sonra, yaklaşık 7 milyon konutun dönüşmesi planlanmaktadır.

"Riskli yapılar ve riskli alanlar Kanun'daki yetki çerçevesinde İl Belediyeleri, İl Özel İdareleri, Büyükşehir Belediyeleri, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri ile Bakanlığımızca, İstanbul, İzmir, Bursa, Kocaeli ve Sakarya Büyükşehir İlçe Belediyelerine yetki verilmiştir."

Ekonomik olarak belli bir seviyeye ulaşan ülkemizde kişi başına düşen milli gelirimiz 10 bin doları aşmıştır. Türkiye’de teknik eleman, müteahhitlik, inşaat sektörü, inşaat malzemeleri ciddi anlamda gelişmiştir. Kentsel dönüşüm sürecinde yüzde 90 yerli inşaat malzemeleri kullanılacaktır. Kentsel dönüşüm sırasında yerli malzemede kalitenin artacağı, yaklaşık 200 sektörde ekonomik canlanma olacağı ve yeni iş imkânlarının doğacağı düşünülmektedir.

İŞ & YAŞAM