Erken emeklilik şartları değişiyor mu? Erken emeklilikte yaş sınırı ve prim gün sayısı nasıl olacak?

Erken emeklilik milyonlarca çalışanın gündeminde yer almaya devam ediyor. Çalışan kadın için doğum borçlanması, erkekler için ise askerlik borçlanması ile erken emeklilik imkanı sağlanması mümkündür. Peki erken emeklilik şartları değişiyor mu, yaş sınırı ve prim gün sayısı nasıl olacak?Her yıl gündemin en önemli konuları arasında yer alan erken emeklilikte  yasalar gereği bir çok imkanlar sunulmaktadır

Türkiye'de erken emekli olmanın çeşitli yolları vardır. Her yıl gündemin en önemli konuları arasında yer alan erken emeklilikte  yasalar gereği bir çok imkanlar sunulmaktadır. İnternet aramaların da sıkla araştırılan erken emeklilik fırsatları ve değişiklikleri  ile ilgili detayları bu haberimizde derledik.

Çalışan vatandaşlar için erken emekli olmanın yollarını araştırmaktadır. Erken emekli olmanın çeşitli yolları bulunmaktadır. Yasalarımızla borçlanarak erken emekli olunabilir. Kadınlar için doğum borçlanması, erkek çalışanlar için ise askerlik borçlanması ile emeklilik tarihi öne çekerek bu uygulamadan faydalanabilir.

Erken emekli olmanın birçok yolu bulunmaktadır. 10 yıl yani 3600 günü tamamlayıp kısmi yaştan emeklilik, doğum ve askerlik borçlanması ile emeklilik tarihini öne alma gibi yöntemlerin dışında bazı meslekler için de erken emeklilik imkanı verilmektedir.  Özellikle ağır işlerde çalışanlar açısından erken emeklilik fırsatı yasalar gereği mümkün olabilmektedir.

Çalışma ortamlarında bilindiği üzere ‘Yıpranma' konusunda kanunda yer alan bilgilere göre Fiili Hizmet Süresi Zammı (FHSZ) diye tarif ettiği bu avantaj, çalışılan sürelere belli oranda gün eklenerek ve işe girişi geriye çekerek emeklilik imkânı sağlanmaktadır.  Yani bir yılda 12 ay çalışmış birisi 15 ay çalışmış gibi kabul ediliyor ve işe giriş tarihi de 3 ay geri çekilebilmektedir.

Normal şartlarda çalışan vatandaşlara göre hem daha fazla prim elde etme imkânı veriyor, hem de yaş şartını geri çektiği için erken emeklilik ortaya çıkartılabiliyor.

 ERKEN EMEKLİLİK ŞARTLARI DEĞİŞİYOR MU?

Erken emeklilik şartlarına yönelik herhangi bir değişiklik yapılmadı. Var olan yasalara göre erken emekli olmanın fırsatlarından faydalanmak mümkündür.

YASADA ERKEN EMEKLİLİK İÇİN MESLEKLER SIRALANIYOR

Erken emeklilik sisteminde genelde ağır ve yıpratıcı işlerde çalışanlara yönelik bir uygulama olarak görüyoruz. Mesleklerin listesi 5510 sayılı Yasa'nın 40. maddesinde bulumaktadır. 20 iş dalında belirlenen mesleklerin bir kısmı özel sektör kolları iken kamu kurumları da yer almakta. Dolayısıyla sizin de erken emeklilik imkanından yararlanabilmeniz için bu mesleklerden birisinde görev yapıyor olmanız gerekmektedir.

Fakat burada dikkat edilmesi gereken nokta bu sektörlerde çalışıyor olmak erken emeklilik için tek başına yeterli değildir.

Örneğin listede olan demir çelik fabrikalarında çalışanlar için yıpranma hakkı yani erken emeklilik fırsatı verilmektedir. Fakat bu fabrikanın yemekhanesinde çalışan bir aşçı ya da muhasebede çalışan bir muhasebeci bu haktan yararlanamamaktadır.

Yasanın bu iş kolunda tarif ettiği işlerde çalışmak gerekiyor.

Demir çelik fabrikaları için tarif edilen işler şöyle:

-Demir izabe fabrikalarında cevherin demire çevrilmesi işleriyle boru fabrikalarının fırın ve döküm dairelerinde yapılan işlerde çalışanlar.

- Çelikhanelerin çelik yapılan fırınlarıyla bunların teferruat ve eklentilerinden olan ikinci derecedeki fırınlarda ve konvertörlerde yapılan işlerde çalışanlar.

- Sıvı haldeki demir ve çeliğin tesisat ve teçhizatla veya mekanik olarak taşınmasına ilişkin işlerde çalışanlar.

- Sıcak veya sıvı haldeki cürufun taşınması ve işlenmesi işlerinde çalışanlar.

- Haddehanelerde (soğuk demirle çalışılan haddehaneler hariç), fırınlarda, hadde serilerinde, haddehaneyi kızgın veya sıvı çelik yahut demirle besleyen tesisat ve araçlarla görülen işlerle kızgın halde olan yarı mamul parçaların kesilmesi ve hazırlanması işlerinde çalışanlar.

PRİM GÜN SAYISI NASIL HESAPLANIYOR

Eğer yılın tamamını FHSZ kapsamında çalışarak geçirmişseniz o zaman mesleğinize göre hak ettiğiniz süre priminize ekleniyor.

Örnek verirsek; kurşun ve arsenik işinde FHSZ için 90 gün belirleniyor. İşçiler 360 gün bu kapsamda çalıştığında, prim gününe 90 gün daha ekleniyor.

Yılın bir bölümünü bu kapsamda çalışmış ama diğer bölümünde kapsama alınmamışsanız o zaman aşağıdaki formül devreye giriyor:

FHSZ kapsamında çalışılan gün sayısı X 90/ 360 = Eklenecek gün sayısı. Örnekle tekrar anlatalım.

● İşçi eğer yılın yarısını FHSZ kapsamında çalışmış diğer yarısını yıpranma kapsamı dışında çalışmışsa, yukarıdaki formüle göre yıpranma günü;

● 180 X 90/360 = 45 gün olarak belirleniyor. * Böylece bu işçinin 360 günlük primi 45 gün artırılıyor.

SINIR DA BULUNUYOR

Yıpranma hesabında her meslek için belirlenen süre sınırları da bulunuyor. Bu süre 5 yılı geçemiyor.

Yani ne kadar çalışırsanız çalışın alabileceğiniz ek süre 5 yıldan fazla olamıyor. Bir istisna bulunuyor. O da Türk Silahlı Kuvvetleri, MİT ve Emniyet mensupları için bu süre 8 yıla kadar çıkıyor.

Yaş indiriminden yararlanmak için yeraltındaki işlerde çalışanlar için 1.800 gün, diğer sigortalıların ise 3 bin 600 gün FHSZ kapsamında çalışmış olmaları gerekiyor.

FHSZ kapsamındaki bir sektörde çalışmış olmak yetmiyor. Belirtilen işi yapmak gerekiyor. Yani çimento fabrikasında yönetici sekreteri olarak çalışan birisi yıpranmadan yararlanamıyor. Ya da gazetedeki muhasebe elemanı yıpranma alamıyor.

İŞTE ERKEN EMEKLİLİK HAKKI TANINAN MESLEKLER

Ağır ve yıpratıcı işlerde çalışanlar fiili hizmet süresi zammı ya da bir başka adıyla yıpranma hakkı ile erken emekli olabiliyor. 45 mesleğe erken emeklilik imkanı tanınıyor.

Demir ve çelik fabrikalarında çalışanlar

Cıva üretimi işleri

Madencilik ve yeraltı işleri

Asit üretimi yapan fabrika ve atölyeler

Sahil Güvenlik Komutanlığı

Radyoaktif işler,

TRT'de haber hizmetinde çalışanlar

Emniyet çalışanları

Askerler

Basın ve gazetecilik işleri

Ceza infaz kurumlarında çalışanlar

TBMM yasama organı üyeleri

Kurşun ve arsenik işleri

Su altında çalışmayı gerektiren işler

Hastabakıcı hemşireler

Cam fabrika ve atölyeleri

Alüminyüm fabrikaları

Hemşire

Döküm fabrikaları

Çimento fabrikaları

İhtiyat pilotları

Kok fabrikaları

Tabip

Toplum sağlığı teknisyeni

Termik santraller

Ebe

İtfaiye ve yangın söndürme işleri

Diş tabibi

Eczacı