EYT'ye Türk modeli! EPT geliyor
Yaklaşık bir milyon EYT'liyi ilgilendiren yasa düzenlemesinin önümüzdeki aylarda Meclis'e gelmesi tahmin ediliyor. Birçok kişi emeklilikte yaşa takılanların durumunu araştırırken EPT de gündeme düştü. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde uzmanlardan oluşturulan bir komisyon dünyadaki farklı emeklilik sistemlerini inceliyor
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) için formül arayışını sürdüren hükümet çalışmaları hızlandı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde uzmanlardan oluşturulan bir komisyon dünyadaki farklı emeklilik sistemlerini inceliyor. Sosyal güvenlik uzmanları, özellikle Almanya ve Finlandiya’da uygulanan sistemin Türkiye’ye uyarlanabileceğine dikkat çekmekte. Her iki ülkede emeklilik yaşı 67. Ancak 67 yaşını beklemek istemeyenler için de 63 ve 40 yıllık süre dikkate alınıyor ve emekli olmak isteyenlere yüzde 12-18 arasında bir kesinti yapılarak maaş bağlanmakta. Diğer ülke örnekleri üzerinde de çalışan komisyon, Türkiye’ye özgü bir modeli ortaya çıkarmayı hedeflemekte. Komisyonun yaptığı çalışmada en fazla üzerinde durulan formül, kadınlarda 7 bin 200, erkeklerde 9 bin prim gün sayısını dolduranların, yaş şartını yerine getirmemiş olsa bile, hemen emekli edilmesi. EYT’lilerin kademeli olarak emekli edilmesi de tartışılan formüller arasında bulunuyor.
PRİME TAKILANLARA ÇÖZÜM
Hükûmet, yaşını tamamlamasına rağmen prim eksiği olduğu için emeklilik hakkını elde edemeyen ‘emeklilikte prime takılanlara’ (EPT) da çözüm bulunmasını gündemine getirdi. Bu doğrultuda eksik primlerin tamamlanmasına yönelik bir düzenleme yapılması veya mevcut prim gün sayısı üzerinden eksik maaş bağlanması formülü tartışılmakta.
Masadaki formülleri ve olasılıkları CNN TÜRK yayınında anlatan SGK Uzmanı Özgür Kaya da önemli tespitler yaptı.
EYT'liler için telaffuz edilen rakamın 4 buçuk milyon kişi olduğunu ancak bunun bir milyonu geçmeyeceğini savunan Kaya "Esasında dört buçuk milyon vatandaştan söz ediyoruz ancak 4 buçuk milyon rakamını görmez. Yani 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanlar için; bu rakam bir milyon kişiyi geçmez. Çünkü emeklilikte yaşa takılmak için hizmet yılı ve prim gün sayısını tamamlamak lazım" diye konuştu.
İŞTE UZMANA GÖRE OLASI 3 FORMÜL
SGK uzmanı Özgür Kaya üzerinde çalışılan formülleri şu şekilde anlattı:
BİRİNCİ FORMÜL: 8 Eylül 1999 öncesinde SGK'lı olanlar, 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3600 günü tamamladıklarında, yaşa bakmadan (mevcut yasada kadınlar 58, erkekler için ise 60 yaş şartı bulunuyor) emekli olabilecek.
İKİNCİ FORMÜL: 8 Eylül 1999 öncesinde SGK'lı olanlar için erkeklerde 25 yıl ve 9 bin gün prim gün sayısı, kadınlarda ise 20 yıl hizmet süresi ve 7200 gün prim gün sayısı şartı aranabilecek.
ÜÇÜNCÜ FORMÜL: Yaşı bekleyenler için maaş kesintisi ya da yaş indirimi formülü mevcut. Bu formülde maaş kesintinin yüzde 2 civarında olması ya da yaş şartının birkaç yıl düşürülmesi ihtimali üzerinde durulmakta