Faiz indirimi ile konut sektörü tekrar canlandı!
Kamu bankaları başta olmak üzere özel bankaların da konut kredi oranlarında faiz indirimine Ağustos-Eylül ayında konut satışlarını hareketlendirdi. Faiz indirimiyle birlikte konut fiyatlarını fırsat görenler yeniden alıma geçti. Konut satışlarında 7 aylık aradan sonra tekrar artış başladı...
Kamu bankalarıyla birlikte bazı özel bankaların da konut kredilerinde faiz oranlarını yüzde 0.99’a çekmesi, gayrimenkul sektörünü yeniden ayağa kaldırdı. Dünya’dan Leyla İlhan’ın haberine göre, faiz indirimi alım için bekleyen 500 bin alıcıyı harekete geçirdi. Yerlilerin oturum amaçlı konut almasının ardından yatırımcının da bu kervana katılmasıyla konut satışları ağustos ayında yüzde 5.1 oranında artarak 110 bin adetleri geçti. Eylül ayında ise satışlar önceki yıla göre yüzde 17.8 artarak 109 bine yaklaştı. Sadece iki ayda 150 bin kişi kamu bankalarına konut kredisi için başvuru yaparken, konut alımına özellikle yatırımcının dahil olması sektöre olan güvenin göstergesi olarak görüldü. Başlayan satış hareketliliği 150 bini İstanbul’da olmak üzere Türkiye genelinde yavaşlayan ya da duran 700 bin konutun inşaatını yeniden harekete geçirdi.
Yeni projeler için takvim 2020
Sektör temsilcileri bu canlanma sürecini yeni projelerden çok mevcut projeleri tamamlamak için değerlendireceklerini açıkladı. Yeni projeler için verilen takvim ise 2020 yılının İlkbahar ayları oldu. 2020 yılında ruhsatları alınmış bekleyen 50 bin ile 100 bağımsız birimi içeren konutların inşaasına başlayabileceği kaydediliyor. Sektördeki gelişmeleri değerlendiren Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) ve Sur Yapı Başkam Alayından itibaren yüzde 0,99’a inmesiyle birlikte piyasada hareketliliğin başladığını aktardı. Bu indirimin Ağustos ve Eylül satışlarına pozitif yansıdığını belirten Elmas, “Satışların yüzde 75’i ikinci ele kaymış durumda. Ama yine de çok ciddi talep söz konusu. Eylül sonu itibariyle 2 ayda kamu bankalarına kredi için başvuru yapanların oram 150 bini geçti” diye konuştu.
400-500 bin TL'lik konutların satışı arttı
Yoğun talep olmasına karşın bu talebin sadece üçte birinin kredi alabildiğinden yakman Altan Elmas, “Ayrıca kredi kullandırma ağırlıkla 500 bin TL ve altı konutlara yapıldı. Bu nedenle 400- 500 bin liralık orta segment daireler satılıyor. Yani büyük oranda tabana yayılmış bir satış var” dedi. İstanbul’da da benzer bir tablo olduğunu belirten Elmas, “Lüks konutlara da talep var. Ancak burada 0,99 ile verilen kredi oranı biraz daha yükseltilerek 500 bin TL’den 1 ila 1.5 milyona çıkartılmalı. Böylece daha yüksek bütçeli alıcılarla İstanbul’da birinci el konut satışlarını biraz daha hareketlendirebiliriz” yorumunu yaptı.
"1.5 yıldan beri böyle bir satış yoktu"
Hareketliliği kendi projelerinde yaşadıklarını aktaran Elmas,"Antalya projemizde son iki ayda çok iyi sattık. Aşağı 3 adet, net dair satışı yaptık. Aşağı yukarı 250 adet net daire satışı yaptık. 100’e yakında İstanbul projelerimizden satış yaptık. 1.5 yıldan bu yana böyle bir performans yaşamamıştık. Bu Ekim ayında devam ediyor.” açıklamasını yaptı. Özellikle oturum amaçlı alım yapanların harekete geçtiğin aktaran Elmas, “Her projemizden oturumculara satış yapıyoruz. Yatırımcı da harerkete geçti. Buda çok önemli. Çünkü sadece oturumcu harekete geçmiş olsaydı yatırım değerine inanılmıyor gibi bir algı oluşabilirdi. Tam tersine yatırımcıda da büyük bir iştah var. Konut fiyatlarının çok uygun olduğunu düşünüyor insanlar. Kredi maliyetleri çok uygun olunca son 1.5 yılda bekleyen 500 bin adetlik talebin 6-7 ay içinde realize olmasını bekliyoruz" dedi.
“Stoklardaki erime daha da artacak”
Gayrimenkulde geride kalan son üç aylık dönemde hem faizlerin düşmesi hem de dövizin stabil hale gelmesi nedeniyle stoklarda erime başladığını dile getiren İnvest İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Bahattin Uçar ise, “Önümüzdeki üç ayda bu stoklardaki erime daha fazla artacak. Dolayısıyla bu da yeni projelerin önünü açacak” dedi.
Faizlerin düşmesinin Türk müşteriyi satış ofislerine çektiğini aktaran Uçar, “Öncesinde yerli alıcının payı yüzde 20-25’lerde iken son üç ayda bu oran yüzde 50’ye geldi. Faiz indirimiyle birlikte bu oranlar daha da artacak. Dövizden ve mevduattan çıkışlar artacak dolayısıyla yıl sonunda konut satışları 1 milyon 100 bini aşar” diye konuştu. Kar Group Yönetim Kurulu Üyesi Şenol Üçüncü, konut alıcısının en çok 500-600 bin TL tutarındaki bitmiş veya bitmeye yakın projelerdeki konutları tercih ettiğini belirterek, “Hem oturum hem de yatırım amaçlı konut satın almak isteyen yatırımcıların talebi bu süreçte artış yönlü hareketlendi” dedi. “Halihazırda proje teslimatlarını gerçekleştirmek öncelikli hedefimiz” diyen Üçüncü, “Pendik’te konut yapabileceğimiz arazi yatırımlarımız var. İleriki süreçte değerlendirmeyi düşünüyoruz” bilgisini verdi.
Yılın ilk 7 ayındaki gerilemenin hızla artışa geçmeye başladığını ifade eden Masar İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Ahmad Ghassan Altınawı şöyle konuştu: “İç piyasada hızlı bir toparlanma yaşanıyor. Bu durumun olumlu etkilerini satış ofislerimizde birebir gözlemliyoruz. Artışta yerli yatırımcı sektörde başrolü üstlenmeye başladı. Faizler düşmeden önce yatırım planlamalarında konut sektörünü son sıralara koyan yatırımcılar, düşen faizin etkisiyle ilk sıraya çıkardı” dedi. Altınawı, bu yıl Pendik'te uzun zamandır üzerinde çalıştıkları, bin 300 konuttan oluşan kentsel dönüşüm projesine başladıklarını aktardı.
Son iki ayda yerli yatırımcı oranında hissedilir bir artış gözlemlediklerini belirten Özyurtlar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Özyurt, firma olarak bu sene, mevcut ve devam eden projelerine odaklanarak 2020 yılma ilişkin yeni projeler inşa etmeyi hedefleyen bir planlama içerisinde olduklarını kaydetti. Özyurt, “Yakın ve uzun vadedeki hedeflerimizde, yeni projeler üretmek yer alıyor” dedi.
İstanbul'daki stok iki yılda biter
Sektörde hareketliliğin firmaları yeni projelere başlamaktan çok, elindeki mevcut yükümlülükleri tamamlamaya odaklandırdığını aktaran KONUTDER Başkanı Altan Elmas, "Doğrusu da budur. Çünkü 150 bini İstanbul'da olmak üzere Türkiye genelinde 700 bin konutun inşaatı devam ediyor. Dolayısıyla bu konutların inşaatını hızlandırmaya odaklanmış durumdalar. Bu nedenle 2020 yılının baharından önce yeni proje başlamaz" diye konuştu. Son iki ayda İstanbul'da yapılan satışların aylık 20 bin adedin üstüne çıktığını aktaran Elmas, "Bu perspektifte giderse 250 bini bitmiş 150 bini devam eden 400 bin konutun olduğu İstanbul’da stokların iki yılda bitmesi bekleniyor. Özellikle deprem süreci hızlandıracak” açıklamasını yaptı. Şu anda depremden dolayı yeni konutlara doğru kiralık ve satılık anlamında büyük hareket olduğunu ifade eden Elmas, "3 veya 6 ay sonra bitecek olan konutlara da büyük talep alıyoruz. Eylül ayında ciddi satış yaptık" dedi.
"Bankalar kredide daha toleranslı olmalı"
İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) ve Teknik Yapı Başkanı Nazmi Durbakayım, son iki ayda faizlerin düşmesi ile birlikte firmaların yaptığı kampanyalar ve mevduat faizlerinin düşmesinin de satışlara olumlu katkı sağladığını söyledi. "Konut faizleri düştü, mevduat faizleri düştü şimdi sıra dövizde" diyen Durbakayım, "Dövizde daha yukarıdan aldım diyenler çakılıp kalmıştı. Şimdi dövizde bir miktar çözülme olunca onlar da güvenli limana döndü. Sadece bankalar kredi verirken süzgeç biraz sıkı. Bu konuda bir miktar daha tolerans olması gerek "dedi. Bütün bunların alıcıyı yeniden piyasaya çektiğini söyleyen Durbakayım şöyle konuştu: "Bu daha da toparlanacak. Mevsimsel olarak yabancılarda biraz düşüş olmuştu. Şimdi onlarda dönecek. Ayrıca yeni projeler yok. Dolayısıyla bu durum kira fiyatlarını artırdı. Aynı zamanda yeni projelerin satışa çıkmasını sağlayacak. Çünkü daha önce ruhsatı alınmış projelerde belki ruhsatların yarısı belki iptal edildi. Kalan yarısı ise yeni yıldan itibaren hayata geçmeye başlayacak. Bu rakamın ise 50 bin ila 100 bin arasında bağımsız birim olmasını bekliyoruz. Ancak eskisi gibi bolluk olmayacak. Bu da fiyatlara yansıyacak" dedi.