Konut satışları baz etkisiyle yükseldi!
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre, kasım ayında ülkemizde 138 bin 372 adet konut satıldı. 2018 yılının kasım ayında bin 626 adet konut satılmıştı. Buna göre kasım ayında konut satışlarında yıllık bazda yüzde 54,4'lük artış yaşanmış durumda...
Konut satışlarında kasım ayında yaşanan bu büyük artışta "baz etkisi"nin önemli rolü var. 2018 yılın ekim ayında konut satışları, cim ayının o dönemde uygulanan tapu harç indiriminin son ayı olması nedeniyle, normalin zerinde gerçekleşmişti. Gerçi sonradan bu süre uzatılmıştı ama geçen yıl ekim ayındaki atışlar bu indirimden yararlanma güdüsüyle yükselmişti.
Öne çekilen bu talep yüzünden geçen yıl kasım ayında ise konut satışları normalin çok altına inmişti. İşte bu durumun getirdiği baz etkisi sayesinde bu yılın kasım ayındaki artış çok yüksek oldu.
Ekonomist Dergisi'nde yer alan habere göre, geçen yıl aralık ayında ise konut satışları normale dönmüştü. Bu nedenle aralık ayında kasım ayındaki gibi bir baz etkisi olmayacak. Bu da aralık ayında konut satışlarında yıllık bazdaki artışın yeniden yavaşlayacağı ve hatta düşüş yaşanabileceği anlamına geliyor.
Yıllık bazdaki değişim konusunda gelişmeler böyle olmasına karşılık son aylarda konut satışlarının 2019'un önceki aylarındakinden epey yüksek olduğu da bir gerçek. Bunun nedenini ise temmuz ayında Merkez Bankası'nın başlattığı ve kamu bankaları öncülüğünde piyasaya da yansıyan faiz indirimleri oluşturuyor. Bu süreçte aylık konut kredisi faizlerinin yüzde 1 'in altına inmesi konut talebini olumlu etkiledi. Ancak bunun sürdürülebilirliği konusunda soru işaretleri bulunuyor.
Bütçe son düzlüğe büyük açıkla girdi
Merkezi yönetim bütçesi kasım ayında 7,8 milyar TL'lik fazla verdi. Bütçede geçen yılın kasım ayında da buna çok yakın ve 7,6 milyar TL'lik fazla vardı. Bu nedenle kasım ayı verilerinde ok ilginç bir durum görünmüyor, Ancak önceki aylarda bütçede iler geçen yılın aynı aylarına göre daha kötü gittiği için 11 aylık bilanço hiç iyi değil. Bu dönemde bütçe açığı yüzde 70,4 artışla 54,5 milyar TL'den 92,9 milyar TL'ye yükselmiş bulunuyor. Bu da bütçenin 2019'un son ayına büyük bir açıkla girdiğini ifade ediyor.
Bütçenin 2019'un ilk 11 ayını leçen yıldan çok kötü geçirmesinin temel nedenini ekonomideki resesyon oluşturuyor. Bu resesyon bütçenin temel gelir kalemi olan vergi gelirlerindeki artışın yüzde 5'te kalmasına neden oldu. Harcamalardaki artış ise aynen devam etti ve yüzde 20,1'i buldu. Bu durum karşısında hükümet Merkez Bankası'nın kaynaklarına el atıp vergi dışı gelirleri yüzde 64,5 artırdı. Ancak buna rağmen toplam gelirlerdeki artış yüzde 16,2'de kaldı ve harcamalardaki artışa yetişemedi. Bu da bütçe açığının yükselmesine neden oldu. Merkez Bankası'nın kaynaklarına el atılmasa, bütçe açığındaki artış çok daha yüksek olacaktı.
Türkiye'de genelde yılın son aylarında bütçede devasa açıklar ortaya çıkar. Büyük ihtimalle bu yıl da öyle olacak. Bu nedenle 11 aylık dönemde 92,9 milyar TL olan açık 2019'un tamamında 100 milyar TL eşiğini aşacak. Zaten kasım ayı itibariyle son bir yıllık dönemdeki bütçe açığı 111 milyar TL düzeyinde bulunuyor. 2019 yılı da buna yakın bir bütçe açığıyla kapanabilir.
Konut kredi faizlerindeki düşüş gayrimenkul sektöründeki baskıyı azalttı!