Fatih Tosun: Gayrimenkul sektörü bu yıl yüzde 20 daralacak!

TSKB Gayrimenkul Değerleme AŞ Genel Müdür Yardımcısı Fatih Tosun, 2013'ün gayrimenkul sektörü açısından rekorlar yılı olduğunu belirterek, "Ancak 2014 yılının daralma yılı olacağını ve bu daralmanın yüzde 20'ler civarında gerçekleşeceğini düşünüyoruz" dedi.   

Gayrimenkul sektörünü değerlendiren Tosun, 2000'lerin başındaki yapısal reformların bankacılık sektörüne ve bankaların güçlendirilmesine odaklanmasıyla Türkiye'nin 2009 krizine hazırlıklı girdiğini belirterek, Amerika ve Avrupa küresel krizinin çok derinden hissedildiğini, buna rağmen Türk ekonomisinin yapısal reformlar sayesinde krizi en az hisseden ve bu süre zarfında en hızlı büyüyen ülkeler arasında kendisine yer bulduğunu anımsattı.  

Tosun, 2010'dan itibaren kredi için makul faiz oranlarının oluşmasıyla birlikte hane halkı sayısının nüfus artışından daha hızlı büyümesi, hane halkında ortalama birey sayısının son 20 yılda düşüş trendinde olması, dünyanın önde gelen inşaat deneyimlerine sahip inşaat firmalarının yeni konjonktüre hızlı adaptasyon sağlaması ve 2007 başında Mortgage yasasının kabulüyle konut sektörünün daralmadan sıyrılıp, geliştiğini kaydetti.  

Bunun da özellikle son 5-6 yılda konut kredisi kullanımını çok artırdığına işaret eden Tosun, "Bankalar kredi pazar paylarını artırmak için sıkı bir yarışın içine girdi. Gelinen noktada 2013 sonu itibari ile 50 milyar lira sınırına dayanan konut kredisi kullandırımı ile Türk ekonomisi tarihinin en yüksek hacmini yakalamış oldu. Bu öyle bir dönem oldu ki ilk 6 ayda 2012'den daha fazla konut kredisi kullanımı oldu. 8 aylık periyotta da 2012'nin daha üzerinde konut satışı performansını yakaladık" dedi.  

"2013'te konut satışları 1 milyon 100 bin civarında gerçekleşti"  

Tosun, 2010'dan sonra 2011 ve 2012 yıllarında daralma ve duraklama dönemi yaşandığını hatırlatarak, sözlerini şöyle sürdürdü:  

"Öyle ki 2010 yılında yaklaşık 32 milyar lira olan konut kredisi hacmi 2011 ve 2012 yıllarında sırasıyla 29,75 milyar ve 28,5 milyar lira seviyelerine düştü. Bu daralma konut kredisi kullanan kişi sayısında da devam etmişti. 2010'da ulaşılan 452 bin 477 kişi,  2011'de  414 bin 33, 2012'de ise 372 bin 802 kişiye kadar düştü. 2013'te hem konut kredisi kullanımında hem de kullanılan konut kredisi miktarında bir önceki yıla göre 1,5 kat fazla bir büyüme gerçekleştirilmesini bekliyoruz. 2007'de 64 bin 514 lira olan konut kredisi ortalaması 2012'de 76 bin 362 liraya ulaşmıştı. 2013'te ise tahmini olarak 84 bin lira civarlarında olmasını bekliyoruz. 2010'da sıçramadan sonra konut kredi ortalamasında da ciddi bir artış olduğunu görüyoruz." 

Tosun, 2011'in 3'üncü döneminden itibaren keskin bir şekilde azalmaya başlayan konut kredisi kullanımının 2012'nin 3'üncü döneminden itibaren toparlanmaya başladığını ve 2013'ün  2'inci döneminde tepe noktaya ulaştığını ve 2013'ün konut satışıyla birlikte konut kredisi kullandırımında da rekor yıl olarak kayıtlara geçtiğini dile getirdi.  

2013'te konut satışlarının 1 milyon 100 bin civarında gerçekleşerek yılı kapattığını anlatan Tosun, "Diğer yıllara göre bu kadar keskin bir yükselişin olmasını hem borçlanma maliyetlerinin tarihin en düşük seviyelerine inmesine hem de Ocak 2013'ten itibaren ruhsatı alınan konutlara uygulanacak KDV oranlarındaki artışın talebi öne çekmesinin sebep olduğunu düşünüyoruz" dedi.  

"2013'teki sıçramayı sürdürülebilir kılamazsak konut stokunda artıştan söz etmeye başlayabiliriz" 

Tosun, gayrimenkul sektörünün son 10 yılda ciddi bir yükselme trendine girdiğini, kentsel dönüşüm seferberliğiyle yeni bir kalkınma ve yapılanma fırsatı doğabileceğini belirterek, "Türkiye'de toplam yatırımların neredeyse yüzde 50'si inşaat sektöründen kaynaklanıyor, bunun da yüzde 75'i konutla ilgili yatırımlar. Türkiye genelinde yıllık toplam konut satışına baktığımızda istikrarsızlığın devam ettiğini görüyoruz. Ancak son 5 yılın ortalamasına baktığımızda 725 bin adetin karşımıza çıktığını, 2013 yılında 1 milyon üzerinde gerçekleşen toplam konut satışının sektöre umut dağıttığını görüyoruz. Ancak 2014 yılının daralma yılı olacağını ve yüzde  20'ler civarında bir daralmanın olası olduğunu düşünüyoruz" ifadesini kullandı.  

Tosun, 2014'ün siyasetin ekonominin önüne geçecek bir yıl olma ihtimalinin giderek güçlendiğine dikkati çekerek, konut piyasasının da en önemli tetikleyicisi olan gösterge faizlerin tekrar ne zaman 2013 yılı 2'nci çeyreğindeki düzeye ineceğini tahmin etmenin şu an için güç göründüğünü söyledi.  

Bu durumun son günlerin moda deyimiyle "konut balonunu ortaya çıkarır mı?" sorusunu akla getirdiğine vurgu yapan Tosun, "Esas soru ekonomi balonunun olup olmadığıdır. Tamamen satın alma gücü ve faizlere endeksli bir sektör konut piyasası ve ekonominin iyiye doğru gitmesi, sürdürülebilir olması çok önemli. Son 5 yılın konut satışı ortalaması ve yapı ruhsatı ortalamasına baktığımızda, kafa kafaya gittiklerini görüyoruz. 2013'teki sıçrama önemli. Ancak bunu sürdürülebilir kılamazsak konut stokunda artıştan söz etmeye başlayabiliriz" şeklinde konuştu.  

AA