Geçici deprem vergileri kalıcı oldu, Maliye 24.1 milyar lira topladı

10 yıl önce yaşanan ve Devlet Planlama Teşkilatı, ekonomik maliyeti 17-24 milyar lira arasında olduğu açıklanan Marmara Depremi için 2009 yılının Haziran ayına kadar halktan 24.1 milyar lira "deprem vergisi" toplandı

İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası'nın (İSMMMO) yaptığı hesaplamaya göre, 2000 yılında yaraları sarmak gerekçesiyle getirilen deprem vergilerinden bu yıl sonuna kadar elde edilecek gelir ise 27.2 milyar lira olacak. İSMMMO'nun "Deprem Vergileri Bütçeye Yama Oldu" başlıklı derlemesine göre, ek gelir, ek kurumlar, ek emlak, ek motorlu taşıtlar vergilerinden sağlanan gelir hariç sadece, özel işlem ve özel iletişim vergileriyle 16 milyon hanenin yaşadığı Türkiye'de devletin deprem için her aileden tahsil ettiği tutar aile başına 1.7 bin liraya ulaştı. Kişi başına ödenen deprem vergisinin miktarı da 375 lirayı bulacak. Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü'nün verileri, yetkililerin açıklamaları, DPT, TÜSİAD ve Dünya Bankası'nın maliyet hesaplamalarından yararlanılarak hazırlanan araştırmaya göre, 10 yıl önce geçici olduğu belirtilerek getirilen vergilerin önemli bir kısmı da kalıcı hale geldi. Vergilerin miktarı, depremin öngörülen maliyeti aşmasına karşın felaketin açtığı yaralar da sarılamadı.

Arıkan: Vergiyi fazla topladılar

Deprem yaralarını sarmak gerekçesiyle 10 yılda toplanan 24.1 milyar liralık verginin çeşitli kurumların 12 ile 19 milyar dolarlık depremin ekonomik maliyetine ilişkin tahminlerinin üstünde bir para olduğuna dikkat çeken İSMMMO Başkanı Yahya Arıkan, şöyle konuştu: "TÜSİAD'ın 17 milyar dolarlık (bugünkü 1.45 liralık dolar kuru üzerinden 24.6 milyar lira) tahmini kadar para toplanmıştır. Halktan deprem vergileriyle toplanan paralar bütçeye gelir yazılırken, deprem güçlendirme çalışmaları için kredi arayışları felaketin üzerinden 10 yıl geçmesine rağmen devam ediyor. Halk deprem vergileri konusunda sorumluluğunu yerine getirmiştir, ancak devlet getirmemiştir."
Hürriyet

Konuyla ilgili basında yer alan diğer haberler

Deprem vergisi hasılatı 24 milyar lira

İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası'nın (İSMMMO) yaptığı "Deprem Vergileri" araştırmasında, Marmara Depremi için bu yılın haziran ayına kadar halktan 24.1 milyar lira "deprem vergisi" toplandığı belirtildi

Yılsonuna kadar verginin 27.3 milyar liraya ulaşması bekleniyor.
Araştırmada, 10 yıl önce geçici olduğu belirtilerek getirilen vergilerin önemli bir kısmının "kalıcı" hale geldiği, toplanan vergilerin miktarının, depremin öngörülen maliyetini aşmasına karşın felaketin açtığı yaraların bir türlü sarılamadığı kaydedildi.
Araştırmada, 72 milyon nüfusa sahip Türkiye'de kişi başına ödenen deprem vergisinin miktarının 375 lirayı bulacağı bildirildi.
Milliyet

Kişi başı 375 TL deprem vergisi toplandı

İSMMMO, 10 yıl önce geçici olduğu belirtilerek getirilen vergilerin önemli bir kısmının 'kalıcı' hale geldiğini belirtti. 24.1 milyar TL 'deprem vergisi' toplandı

İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odasının (İSMMMO) yaptığı `Deprem Vergileri' araştırmasında, Marmara Depremi için bu yılın haziran ayına kadar halktan 24.1 milyar lira `deprem vergisi' toplandığı belirtildi.
Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü verileri, yetkililerin açıklamaları, Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) ile Dünya Bankası'nın maliyet hesaplamalarından yararlanılarak hazırlanan araştırmada, 10 yıl önce geçici olduğu belirtilerek getirilen vergilerin önemli bir kısmının `kalıcı' hale geldiği, toplanan vergilerin miktarının, depremin öngörülen maliyetini aşmasına karşın felaketin açtığı yaraların bir türlü sarılamadığı kaydedildi.
Araştırmada, depremin hemen ardından ek gelir ve kurumlar vergisi, ek emlak vergisi, ek motorlu taşıtlar vergisi, özel iletişim vergisi ve özel işlem vergisi ihdas eden 4481 sayılı kanunla zararların karşılanmasının amaçlandığı, vergilerin bu çerçevede toplanmaya başlandığı, 4481 sayılı kanunun 31 Aralık 2003 itibarıyla yürürlükten kaldırılmasına karşın özel iletişim vergisinin Gider Vergileri Kanunu kapsamına alındığı ifade edildi.

Özel iletişim vergisi kalıcı oldu
Özel işlem vergisinin 2004 yılı başında kaldırılsa da dört yılda bu yolla yaklaşık 1.8 milyar liranın bütçeye aktarıldığı bildirilen İSMMMO  araştırmasında, "Kalıcı hale gelen ve en önemli gelir kaynağı bugün sayıları 65 milyonu aşan telefon abonelerinden alınan özel iletişim vergisi ise 10 yılda halkın cebinden 22.3 milyar lira çıkmasına neden oldu" denildi.
Devlet Planlama Teşkilatı, Dünya Bankası ve TÜSİAD gibi kuruluşlarca ekonomik maliyeti 17 ile 24 milyar lira arasında açıklanan Marmara Depremi için bu yılın haziran ayına kadar halktan 24.1 milyar lira `deprem vergisi' toplandığı kaydedilen araştırmada, `deprem vergilerinden' bu yılın sonuna kadar elde edilecek gelirin ise 27.2 milyar lira olacağı belirtildi.

Yaralar tam olarak sarılamadı
"Ne deprem bölgelerindeki yaraların tam olarak sarılabildiği ne de deprem sonrasında güçlendirilmesi gereken yapıların tümünün güçlendirilebildiği" belirtilen İSMMMO araştırmasında, 72 milyon nüfusa sahip Türkiye'de kişi başına ödenen deprem vergisinin miktarının 375 lirayı bulacağı bildirildi.

Para adrese ulaşmadı
İSMMMO Başkanı Yahya Arıkan, konuya ilişkin değerlendirmesinde, "Deprem vergisi olarak anılan yöntemle hala halktan toplanarak bütçe gelirleri içine yerleştirilen ortalama 25 milyar liranın hangi yıkıntıyı imar ettiğini kimsenin sorgulamadığını" belirterek, bugüne kadar deprem vergileriyle gerçekleştirilen hizmetlere ilişkin net bir bilgiye ulaşmanın pek mümkün olmadığını kaydetti. Arıkan, "Çeşitli bürokrat ve uzmanlar tarafından yapılan açıklamalar, hemen hemen tüm projelerin yurt dışından sağlanan kredilerle gerçekleştirildiğini ortaya koydu. Bu durumda deprem vergilerinden toplanan para adresine ulaşmamıştır" ifadesini kullandı. 10 yılda toplanan 24.1 milyar liralık verginin çeşitli kurumların 12 ile 19 milyar dolarlık depremin ekonomik maliyetine ilişkin tahminlerinin üstünde bir para olduğunu savunan Arıkan, şu görüşleri dile getirdi: "Deprem bölgelerindeki yaraların tam olarak sarılamaması ve güçlendirme çalışmalarının bitirilmemesi, devletin depremzedeye borçlu olduğunu göstermektedir. Halktan deprem vergileriyle toplanan paralar bütçeye gelir yazılırken, deprem güçlendirme çalışmaları için kredi arayışları, felaketin üzerinden 10 yıl geçmesine rağmen devam ediyor. Halk deprem vergileri konusunda sorumluluğunu yerine getirmiştir, ancak devlet getirmemiştir."
Radikal