Sektörde 2007'de elde edilen 1 milyon 211 bin adetlik yüksek satış rakamının ardından, küresel ekonomik kriz nedeniyle 2008 yılında satışlarda düşüş meydana gelmişti. 2008 yılında 1 milyon 106 bin adet satış yapılırken en büyük düşüş 2009-da yaşandı, yaklaşık yüzde 50 oranında azalan satışlar, 612 bin 220 olarak gerçekleşti. 2010 yılında yeniden bir kıpırdanma yaşayan sektör, bir önceki yıla göre satış rakamını 126 bin 781 adet artırarak 739 bine yükseltti.
Geçen yıl ise hem global ekonomik krizin etkilerinin azalması hem de yaz aylarının daha sıcak geçmesi satış rakamlarında yüzde 50'ye varan artış meydana getirdi. Satışlar 1 milyon 142 bin 571-e ulaşarak daralan klima sektörü yeniden canlandı.
Pazar büyüklüğü
2010 verilerine göre dünyada tüm iklimlendirme ve soğutma sektörü büyüklüğü 70 milyar dolar seviyelerinde, Türkiye'nin pazar büyüklüğü ise yaklaşık 1,5 milyar dolar civarında seyrediyor. Uluslararası en büyük paya sahip ülkeler ise Çin, ABD ve Japonya.
A sınıfı klima satışı 4 yılda yüzde 29'dan yüzde 87,9'a ulaştı
Son yıllarda enerji maliyetlerinin artması ile bu alanda verimlilik kavramı önemli hale geldi. Bu kapsamda A sınıfı düşük enerji tüketen klimaların satışı arttı.
Klima satışlarının en yüksek seviyeye ulaştığı 2007 yılında satılan 1 milyon 211 bin klimanın yüzde 29-unu A sınıfı klimalar oluşturdu. 2008 yılında satılan 1 milyon 106 bin klimanın yüzde 44'ü, 2009'da satılan 612 bin klimanın yüzde 47-si, 2010'da ise satılan 739 bin klimanın yüzde 72-si düşük enerji tüketen klimalardan oluştu. Geçtiğimiz yıl A sınıfı düşük enerji tüketen klimaların toplam satışlardaki yüzdesi artarak yüzde 87,9-a ulaştı.
İklimlendirme Soğutma Klima İmalatçıları Derneği (İSKİD) Yönetim Kurulu Üyesi Bahadırhan Tari, geçen yıl en fazla klima satışının İstanbul'da gerçekleştiğini belirtti. İstanbul'u, yazı sıcak ve nemli geçiren Antalya'nın takip ettiğini anlatan Tari, bu arada klima ihracatının da önemli seviyelere geldiğini ifade etti. Tari, ''Split klima ihracatı 2011 yılında 725 bin adet seviyelerinde gerçekleşti, klima ihracatı ağırlıklı olarak AB ülkeleri ve Kuzey Afrika Bölgesi'ne yapılıyor'' dedi.
Son dönemde tüketicilerin bilinçlendiğini de ifade eden Tari, şunları söyledi:
''Enerji verimliliği konusunda Türkiye'de tüketici profili her geçen gün olumlu yönde gelişiyor. 2011 yılında satılan split klimalarda A enerji sınıfı olan ürünlerin oranı 2010 yılına göre yüzde 15 arttı. Belirli bölge yerine tüm odanın ısısını dengeleyen, sıcaklık dalgalanmalarını gideren inverter klima satışlarındaki artış da dikkati çekici. 2011 yılında satılan duvar tipi split klimaların yüzde 21'i inverter klimalardan oluşuyor.''
Sektörün sıkıntısı nitelikli iş gücü eksikliği
Klima sektörünün iş hacminin büyümesi ile iş gücü ihtiyacının da arttığını söyleyen Tari, ''İş hacminin büyümesi ile yeni iş gücü ihtiyacımız arttı, ancak nitelikli iş gücü arzındaki yetersizlik bizi zorluyor'' diye konuştu. Tari, nitelikli iş gücü sıkıntısını çözmek için sivil toplum örgütlerinin meslek içi eğitimler düzenlendiğini, özellikle ara kademe eleman yetiştirmek için ise devletin meslek lisesi ve yüksek okulları arttırmaya çalıştığını kaydetti.
Klima artık 4 mevsim
TOBB İklimlendirme Meclis Başkanı Zeki Poyraz da, Türkiye-de ekonomik refahın artması ile klima kullanımının 4 mevsime çıktığını belirtti.
Klimanın artık hayatın bir parçası haline geldiğini ifade eden Poyraz, şöyle konuştu:
''Yaşam kalitesinin artması ve küresel ısınmanın etkileri klimaya olan talebi arttırdı. Klimayı günümüzde serinlemek için de ısınmak için de kullanıyoruz. Klima artık dört mevsim hayatımızın içinde diyebiliriz. Klima üreticileri de bu fotoğrafa bakarak, kendilerini geliştirmeye, alternatifler sunmaya ve daha performanslı ürünler üretmeye başladı. Günümüzde klimanın kullanım amacı çeşitlenirken, bu durum klima teknolojisinin de hızla gelişmesine yol açtı. Firmalar bu konuda ciddi Ar-Ge faaliyetlerine ve bütçelere imza atıyor. Klima teknolojisi kendini sürekli geliştirip yeniliyor.''
''Dünyanın gözü Türkiye'de''
Poyraz ayrıca Türkiye'de klima pazarının önünün açık olduğunu vurgulayarak, ''Türkiye'nin klima pazarında önü açık. Doymamış bir pazar olmamız, Türkiye'yi cazip hale getiriyor. Bu da klima alanında ciddi yatırımların ülkemizde yer alması ve beraberinde istihdam artışı demek. Dünyanın önde gelen klima markaları ülkemizi bu alanda bir üretim üssü haline getirdi. Ülkemizin bu konuda önü açık, sektörümüze yatırım yapmayı planlayan pek çok firma var" diye konuştu.
Fuji Elektrik Türkiye Distribütörü Ergün Kuruluk ise, Türkiye pazarının yabancı firmalar tarafından rağbet gördüğünü belirterek, klima sektörünün daha da büyüyeceğini ifade etti. Kuruluk sözlerini şöyle sürdürdü:
''Klima sektörüne Daikin, hızlı bir giriş yaptı. Airfel'i 260 milyon dolara satın aldı. Bu satışla birlikte diğer Japon firmalar da Türkiye'ye yatırım yapacaklar.''
Klima alacaklar elini çabuk tutsun
Klima alacakların ellerini çabuk tutmaları tavsiyesinde bulunan Kuruluk, ''Bu sene Nisan-Mayıs dönemindeki satışlar, dengesiz hava şartları nedeniyle beklendiği gibi gerçekleşmedi. Haziran-Temmuz döneminde havaların ısınmasıyla klimaya olan talepte ciddi oranda artış meydana gelecek. Satışlar aynı zamana yığılacağından teslimat ve montajda çok sıra bekleyebilirler. Klima alacaklar havaların ısınmasını beklemeden almalılar'' diye konuştu.
AA