Son zamanlarda hızla gelişen gayrimenkul sektörü yabancı firmaların ilgi alanına girdi. Gelişen ekonomi kadar Dubai’yi aratmayacak nitelikte yapılan projeler, 400 milyar Dolarlık kentsel dönüşüm, 2B ve yabancılara satışın önünün açılması Türk gayrimenkul firmalarına olan ilgiyi artırdı. Türkiye pazarına girmek isteyen firmalar Türk inşaatçılara ortaklık talepleri ile geliyor. Hemen hemen sektörde söz sahibi her firmaya teklifler gelirken, İnanlar İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Serdar İnan:
Gelen görüşme taleplerinden hepsini karşılama-ya çalışırsak neredeyse iş yapamaz duruma geleceğiz dedi.
Varlıbaş: Çıkan yasalar yabancı yatırımcının taleplerini artırdı
Varyap Varlıbaş Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Varlıbaş, Mütekabiliyet Yasası’nın çıkmasından sonra Türkiye emlak pazarında bundan sonra büyük gelişmelerin olacağının aşikar olduğunu belirterek, “Çünkü yurtdışından burada yatırım yapmak isteyen yatırımcıların talepleri vardı. Önceden de vardı ancak yasa çıktıktan sonra arttı. Şimdi birçok firmayla görüşmemiz devam ediyor” dedi.
Dışarıdaki yatırımcının Türkiye’de iş yapma arzusunun daha fazla görmeye başladıklarını dile getiren Varlıbaş, “Gayrimenkul konusunda ortak projeler yapmak istiyorlar. Türkiye’nin ekonomik ve siyasi istikrar yapısı da bu süreçte etkili oldu. Çünkü Türkiye’nin sağlıklı bir liman oluşu, artık dünyanın birçok firmasının gözünden kaçmıyor. Şu anda yatırım yapılabilir ülkeler arasında Türkiye önemli bir ülke. Onun için yatırımcıların Türkiye’de iş yapma arzusu eskiye göre daha fazla” dedi.
Gayrimenkul sektöründe reklam değerlerinin oldukça yüksek olduğunu belirten Varlıbaş, dünyada bu alanda bilinen firmalarından biri haline geldiklerini kaydederek, “Dünyada ödül almış projeleri yaptık. Galatasaray Stadı, Uphill Court’tan sonra Varyap Meridian projesi, şimdi de Gap İnşaatla birlikte yaptığımız Metropol İstanbul projeleri ile dünya gayrimenkul sektörünün İlgisini çekiyoruz. Hatta dünyadaki gayrimenkul şirketleri bize gıpta ile bakıyorlar. Bizimle birlikte üçüncü ülkelerde ve kendi ülkelerinde bu projeleri hayata geçirmek isyorlar" dedi.
Kendilerine gelen tekliflerin birlikte proje yapmak ve var olan projelere ortak olmak şeklinde teklifler geldiğini aktaran Varlıbaş, ağırlıklı olarak Suudi Arabistan, Katar ve Kuveyt gibi Körfez ülkelerinden teklifler geldiğini kaydetti. Şu anda birkaç firmayla masada olduklannı anlatan, yakın zamanda sürecin netlik kazanacağını söyleyen Varlıbaş, "Çünkü devam eden projelerimize ve bazı arsalarımızda geliştirmek istediğimiz projelerde bizimle hareket etmek istiyorlar. Yakın zamanda bir anlaşma olacağını düşünüyoruz" diye konuştu.
İnanlar: Haftada bir-iki görüşme yapıyoruz, ilgi pik yaptı
2005 yılından bu yana yabancıların Türkiye’ye önem vermeye başladığını aktaran İnanlar Yönetim Kurulu Başkanı Serdar İnan, son bir yılda bu ilginin daha da arttığını söyledi. İki ayrı şehir projesi 2B, Kentsel Dönüşüm ve Mütekabiliyet gibi yasalarla birlikte sektörde büyük hareketlenme başladığını anlatan İnan, “Bu hem bu kanunların yurtdışına verdiği imaj, hem Türkiye2nin gelişmesi hem de Arap Baharı ve batıdaki krizin etkilerinden kaynaklanıyor.Bunlardan dolayı Türkiye bu günlerde çok popüler. Bu nedenle 2005 yılından beri olan hareketlenme bu yıl pik yaptı. Neredeyse her hafta bir iki görüşme yapıyorum. Genelde Dubai, Katar gibi yüzde 70’i Arap dünyasından firmalarla görüşmeler yapıyorum. Her gelen randevuya cevap versek nerdeyse iş yapamaz duruma gelecek durumdayım. İstanbul eğer mülkiyet ve imar sorunlarından arındırılarak doğru imar palanları yapılırsa 10 yıl içinde 1 trilyon dolar para girişi sağlanabilir. Türkiye çapında kentsel dönüşüm için 400 milyar dolara ihtiyaç var. Bu parayı türkiye içinde bulmak mümkün değil, mutlaka yabancı kaynağa ihtiyaç var" dedi.
Katar’dan İtalya’ya kadar teklif alıyoruz, bu gurur verici
Özellikle Dap Dalgakule ve Tango’c sonra çok daha yoğun teklifler almaya başladıklarını anlatan Dap Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Yılmaz ise şöyle konuştu:
Rusya’dan, Türk Cumhuriyetleri, Kata ve İtalya’ya kadar birçok ülkeden teklifler geliyor. İtalyan’dan birçok mimar gurubu geldi. Bunlar özellikle projelerin tasarımında bizden yardım istediler. Bunlar hem ülkem adına hem de Dap Yapı adına gurur verici. Çünkü o zaman ne kadar doğru yolda olduğumuzu ne kadar güzel projelere imza attığımızı çok iyi görebiliyoruz.
Gelen tekliflerden ikisine sıcak baktıklarını dile getiren Ziya Yılmaz, bu durumu konuşmak üzere Katar’a gideceğini söyledi. Aslmda hızlı karar alıp hızlı hareket ettikleri için ortaklığa sıcak bakmadıklarını anlatan Yılmaz, “İran’ın en büyük bankasından bir yıl önce ortaklık teklifi geldi, ancak o zamanki konjonktürden dolayı bunun üzerinde durmadık. Fakat Türkiye’ye kalıcı bir yatırımcı gelecekse bu ortaklıklara kapalı olmayız” dedi.
TSKB: Çıkan yasalar ortaklıkları hızlandıracak
TSKB Gayrimenkul Değerleme AŞ. Genel Müdürü Işıl Dinçer, yurtdışından ortaklık tekliflerinde artışın altını çizdi. Gelen tekliflerin kimilerinin proje oluşturmak için direkt partner olma sistemini tercih ederken, kimi şirkederin ise oluşturduğu ya da oluşturacağı projeler için Türk şirketleri ile proje bazında ortaklık kurmak iestediğini belirten Dinçer, “Bu dengenin hangi tarafının ağır basacağı en iyi yıl sonu itibari ile tespit edilebilecek” diye konuşan Dinçer, “Mütekabiliyet yasası ile birlikte zaten ilgisi artan yabancı şirkederin, kentsel dönüşüm kapsamında da şehir içinde gelişecek olan projelere dair kabul edilebilir teklifleri olacağını düşünüyoruz” dedi.
Zorlu Gayrimenkul : 14 ülkeden teklif aldık
Zorlu Gayrimenkul olarak hem geliştirmekte oldukları Zorlu Center ve Zorlu Levent projeleri için hem de potansiyel yeni işbirliği fırsatları için yerli ve yabancı firmalardan teklifler aldıklarını söyleyen Zorlu gayrimenkul Genel Müdür yardımcısı Mehmet Even, " Aralarında Amerika, Rusya, İngiltere, Almanya, İspanya, Portekiz, Azerbaycan'ın yanı sıra bazı Balkan, Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinin de yer aldığı 14 ülkeden birlikte proje geliştirmek, ortaklık, tesis işletme, varlık yönetimi, fon oluşturma gibi çeşitli iş modelleri için davet aldık.Buna ilaveten rezidans, otel, AVM, performans sanatları merkezi ve ofis fonksiyonlarından oluşan zorlu Center'ın belirli bir fonksiyonu veya alanına ya da Zorlu Levent'e yönelik spesifik ilgi ile yaklaşan çok sayıda yerli ve yabancı firma var" dedi. Even şu değerlendirmeyi yaptı: "Yabancı yatırımcı veya finansal kuruluşlardan gelen ilgide öncelikle Türkiye'nin ekonomik performansının önemli rolü var. Ulusal ekonomik büyüme istatistiklerine ilaveten, İstanbul'un tüm araştırmalarda gayrimenkul yatırımları açısından en cazip şehirlerden biri olarak lanse edilmesi de çok dikkar çekici. Even, Raffles, HBA, Nederlander gibi dev küresel firmalar ile çalışmalarının da gösterilen ilginin başlıca nedenleri olduğunu belirtti.
Dumankaya: dönüşüm için ortaklık gelecek
Ölçeklerin büyümesi ile yabancı ortaklığın sektörde çok konuşulduğunu aktaran dumankaya Yönetim Kurulu Üyesi Ali Dumankaya firma olarak kendilerinin de bu tarz görüşmeler yaptığını açıkladı. Dumankaya, "O günkü şartlarlda bir araya gelinmedi. Çünkü belli bir kar paylaşımı olduğu için ortaklığa o dönemler pek yanaşılmadı. ancak bundan sonraki süreçte özellikler kentsel dönüşümle birlikte bu işbirliklerine sıcak bakmak gerekiyor. Çünkü firmaların kentsel dönüşümde aktif olması için bu işbirlikleri gerekebilir" dedi. Mütekabiliyer, kentsel dönüşüm ve 2B'nin ciddi bir hareketlilik yaratacağını aktaran Dumankaya şu bilgileri verdi:
Bunu siyasiler iyi değerlendirmeli. türkiye'nin birinci önceliği bu, afetten koruma için çok ciddi finansman modeller geliştirilmeli. Yabancıyla ortaklık konusunda kolaylaştırıcı politikalar geliştirilmesi lazım.Tanıtım atağı gerekiyor. 20 yıl boyunca sadece dönüşüm için her yıl 45 milyar TL'ye ihtiyacımız var. Bu sadece minimum inşaat standartlarına göre yapılan bir konut için. Bu rakamaın hepsinin iç kaynaktan sağlanması zor. İç kaynakla 15-20 milyar TL gelse bu sadece yarısı eder. Demek ki çok ciddi dış kaynak ihtiyacı var. Bunu ne kadar hızlı yaparsak depereme karşı hazırlığımızı da daha çabuk yapmış oluruz.
Dünya Gazetesi