Ekonomi

Gıda, deterjan, içecek hepsinde yapılıyor! Şirinkflasyonu farkında mısınız?

Tüketiciye çifte tuzak! Bir yanda enflasyon bir yanda şirinkflasyon. Her alışverişte önce market raflarındaki etiketleri sonra da market çıkışı fişi satır satır inceliyorsunuz. Peki, enflasyonu takip ettiğiniz kadar şirinkflasyonu da farkında mısınız? ABD'de ve Avrupa'da tepki büyük!Elinize aldığınız gofret, kuruyemiş, cips hatta 5 litrelik diye aldığınız zeytinyağının 4,5 litre olması, cips paketinin içinin hava ile dolması, her zaman aldığınız kahvenin gramajının azalması

ABD'de tüketicileri panikleten shirinkflasyon (şirinkflasyon) yani gramaj küçültme Türkiye'de uzun zamandır uygulanıyor. Elinize aldığınız gofret, kuruyemiş, cips hatta 5 litrelik diye aldığınız zeytinyağının 4,5 litre olması, cips paketinin içinin hava ile dolması, her zaman aldığınız kahvenin gramajının azalması. İşte bütün bu gizli zamlarla  yaşamaya çoktan alıştık ancak bu uygulamayı kitabına uydurup bir de isim vermişler. İşte son günlerin en fazla tartışılan terimi şirinkflasyon. Adı şirin olsa da kendi hiç de şirin olmayan gizli zamma ABD'de ve Avrupa'da tepki büyük.

Amerikalılar panikte

Türkçeye, küçülmasyon, daralmasyon olarak da çevrilmeye başlanan şirinkflasyon, aynı paketlerde daha düşük gramajlarda ürün satılmasına verilen isim. Açıktan zam yapmayıp tüketiciyi kaybetmek istemeyen üreticilerin, Türkiye'de sıklıkla başvurdukları bir yöntem. ABD'de bununla ilgili bir araştırma yapılmış ve tüketicilerin bizdeki şirinkflasyon ya da diğer argo adıyla daralmasyon karşısındaki tepkileri ölçülmüş. Amerika'da "şirinkflasyon " en fazla çikolata, cips, gibi ürünlerde fark edilmiş. Tüketicilerin yüzde  yüzde 55'i aldığı atıştırmalık ürünlerdeki küçülmeyi hemen fark etmiş. Bundan kaygı duyanların oranı ise yüzde 67 olmuş. Tahıl ve kuru gıda gibi kiler tipi ürünlerde ise gramajların azaldığını fark edenlerin oranı yüzde 40'lar civarında. Dondurulmuş gıdaların küçüldüğünü fark edenlerin oranı yüzde 39 olurken, satın aldıkları etin azaldığını fark edenlerin oranı ise yüzde 37'ler civarında. ABD'de bu durumu fark eden tüketiciler çareyi farklı markalara ve marketlere yönelmekte bulmuş.

Fransa'da şirinkflasyona tepki büyük

Enflasyonun yüzde 2,5'lardan yüzde 8'lere çıktığı ABD'de tüketiciyi kaygılandıran bu durum Milliyet Gazetesi köşe yazarı Melih Aşık'ın köşesine de konu olmuştu. Paris'ten Melih Aşık'a yolladığı mektupta Fransa'daki yüzde 8'lik enflasyondan yakınan  Prof. Şehmuz Güzel, Fransa'da halkın enflasyondan çok şirinkflasyona tepki gösterdiğini aktarıyor.

Melih Aşık köşesinde tüketiciyi aldatmaya yönelik bu gizli zam ile ilgili şu ifadeleri kullandı:  "Adına bakmayın. Şirin tarafı olmayan bizim de yakından tanık olduğumuz bir açıkgözlük bu. Konservede, reçelde, çikolatada, sütte, suda, kolada, pirinçte, cipste, peynirde her şeyde yapılıyor. Ürünün kutusu veya şişesinin şekli değişmiyor. Etiket aynı etiket. Ancak kap çaktırmadan küçültülüyor. İçindeki ürün 125 gramsa 115 grama düşürülüyor. Gramaj etiket üzerine küçücük yazıldığı için tüketici pek fark etmiyor. Tam tersine, ürüne epeydir zam gelmedi diye seviniyor. Ama gramaj eksildiği için kazığı da yiyor."