Hangi yalıda kim oturuyor

Boğaziçi kıyılarını süsleyen ve her biri küçük bir sarayı andıran yalılar, yıllar önce çok daha farklı, renkli, keyifli bir dünyaya aitti. Sahipleri, halayıkları, arabacıları, arap bacıları, kahvecileri, uşakları ile kalabalık hane halkı, yalılara hayat v

BOĞAZ'IN İNCİLERİ VE SAHİPLERİ

Boğaziçi kıyılarını süsleyen ve her biri küçük bir sarayı andıran yalılar, yıllar önce çok daha farklı, renkli, keyifli bir dünyaya aitti. Sahipleri, halayıkları, arabacıları, arap bacıları, kahvecileri, uşakları ile kalabalık hane halkı, yalılara hayat verirdi. Yıllar geçtikçe, yalıların dış yüzleri pek değişmese de içleri çok değişti. Geçmişten günümüze ayakta kalmayı başaran boğazın inci taneleri diyebileceğimiz yalılar, artık çok az sayıda insana yuva oluyor. Türkiyenin ünlü isimlerini barındırıyorlar. Önünden geçip, hayranlıkla izlediğimiz yalılarda, bakın kimler oturuyor

ANADOLU KAZASKERİ NECMETTİN EFENDİ YALISI

Vaniköydeki yalının 19uncu yüzyıl sonlarında yapıldığı tahmin ediliyor. Harem-selamlık ve hamlacılar (büyük sandal ve kayıklarda kıçtan birinci oturakta kürek çeken kimse) olmak üzere üç bölümü üç ayrı yalıya dönüştürülmüştür.

Harem kısmı Sait Kılıçcı Paşaya geçtikten sonra çok el değiştirdi. Daha sonra yıkılarak kagir bina yapıldı. Yalının son ve şimdiki sahibi ise Akfil Holdingin ortağı Ender Mermerci.

HASİP PAŞA YALISI

Beylerbeyinin en gösterişli yalılarından biri olan Hasip Paşa Yalısı, uzun yıllar Nazım Kalkavanın ikametgahı olarak kullanıldığından Kalkavan Yalısı olarak da anılır.

Yalının şu anki sahibi ise merhum iş adamı Sakıp Sabancının ailesi. Yalı daha önce çok daha büyükmüş. Yapı, daha sonra bölünerek müstakil yalılar haline dönüştürülmüş. Şu anda özgün mimarisiyle Boğaziçinin en güzel yalıları arasında gösteriliyor.

KIBRISLI YALISI

Kandilli'deki Kıbrıslı Yalısının bilinen ilk sahibi I. Abdülhamit devri sadrazamlarından İzzet Mehmet Paşadır.

Yalı, Kıbrıslı adını ise Mehmet Paşa ailesinden sonra satıldığı Kıbrıslı Mehmet Emin Paşadan almıştır.

Yalının denize cephesi 64 metredir. Yalı, sofalarından başka alt katta 15, üst katta altı olmak üzere 21 odadır.

Yalıda muhtelif tarihlerde tamirler yapıldığından üç büyük hamamı yıkılmıştır.

Şu an birkaç hissedara ait olan yalının üçte birinde Alev-Halis Komili çifti, kalan diğer üçte birlik bölümlerde ise Ömer Üründül ve Dirvana Aileleri oturuyor.

KONT OSTROROG YALISI

Kandilli Göksu Caddesinde yer alan en önemli yalılardan biri Kont Ostrorog Yalısı olarak bilinen yalıdır.

Yalının şimdiki sahibi Koç Holding Onursal Başkanı Rahmi Koç. Yalı 1781de Halil Paşa Ailesinin ikametgahı olarak kullanılmış, daha sonra sırasıyla; 1860da Hariciye Nazırı Server Paşaya 1900de Belkıs Hanıma geçmiş.

Yalıyı 1930 yılında, adını aldığı, Osmanlı İmparatorluğunda Adalet Bakanlığında müşavirlik de yapmış olan Kont Ostrorog satın almış.

1975 yılına kadar yalıda Leon Ostrorogun ailesi oturmuş. Rahmi Koç yalıyı satın aldıktan sonra da bu yalı Rahmi Koç Yalısı olarak anılmaya başladı.

Denize olan tutkusuyla bilinen Rahmi Koçun evini çok sevdiğini söylemeye herhalde gerek yok.

AHMET NECİP BEY YALISI

Yalıyı yaptıran Fransız asilzadesi Marki, aşık olduğu Melike Aliye Hanım ile evlenebilmek için Müslüman olmuş ve Ahmet Necip ismini almıştır.

Böylece yalının adı da Marki Ahmet Necip Bey yalısı olarak kalmıştır. 2 bin 400 metrekare arsası ve 700 metrekare oturumlu binası olan yalı, 1983te çıkan yangında ağır hasar görmüş ve restore edilmiştir.

Yalının 1978den bu yana sahibi iş adamı Erdoğan Demirörendir.

NURİ PAŞA YALISI

Beykozdaki yalının 1895 yılında yapıldığı tahmin ediliyor. Yalı, II. Abdülhamitin adamlarından Nuri Paşanın adıyla bilinir.

Nuri Paşanın oğlu Hami ressamdır ve Marki Necip Beyin kızı Markiz ile evlenir. Daha sonra yalı Hami Beyden CHP milletvekili Muhlis Ermene geçer.

Bir dönem Sadıkoğlu Ailesinin olan yalının son sahibi Rahmi Koçtur. Ancak yalıda Rahmi Beyin büyük oğlu Mustafa Koç oturmaktadır.

SADULLAH PAŞA YALISI

Çengelköydeki Sadullah Paşa Yalısı, 1770 yılında inşa edilmiş. Hem iç mimarisi hem süslemeleri hem de yeri göz önünde bulundurulduğunda, Boğazın en kıymetli yapılarından biridir.

Adını Osmanlı döneminde Viyana Büyükelçiliği yapmış oylan Sadullah Paşadan almıştır ve Osmanlı mimarisinin en güzel örneklerindendir.

Günümüzde Tek-Esin Vakfına ait olan yalı, bir dönem kiracısı bulunan Ayşegül Tecimer sayesinde çok ünlenmiştir.

AHMET AFİF PAŞA YALISI

Yalının ilk sahibi Koca Reşit Paşanın kızı Ferendiz Hanımdır. Yalı, adını ikinci sahibi olan Ahmet Afif Paşadan almıştır.

Ahmet Paşa, Sarıyerdeki ilk yalıyı yıktırmış, yerine II. Abdülhamit döneminde İstanbula yerleşen Osmanlı Bankası mimarı Alexandre Vallauryye bugünkü yalıyı yaptırmıştır.

926-1932 yılları arasında İstanbula defalarca gelen ve her gelişinde Pera Palas Otelinde kalan ünlü polisiye yazarı Agahta Christie, o dönem yalının sahibi olan Misbah Muhayyeşin misafiri olarak yalıda da birkaç kez ağırlanmıştır.

Yalının arsası 2 bin 242 metrekaredir. Birinci katta yedi oda, ikinci katta banyolu yedi oda, servis katı olarak planlanan son katta da yedi oda olmak üzere toplam 21 odası olan yalı, 1983 yılında Kemal Uzana geçmiştir. Yalı, Uzan Grubunun borçları sebebiyle TMSFye geçti.

Yapılan satış sonucunda Akbank Yönetim Kurulu Başkanı Suzan Sabancı, yalıyı 58 milyon liraya satın aldı. Böylece Suzan Hanım Boğaziçinde iki muhteşem yalının sahibi olmuş oldu.

TAHSİN BEY YALISI

Yeniköydeki Tahsin Bey Yalısının yerinde önceden Sağır Ahmet Bey Yalısı varmış. Burası Abdülaziz döneminde Jön Türklerin en önemli karargahlarından biriymiş. Ahmet Beyin vefatından sonra yalı, oğlu Haydar Beye geçmiş. Eski eser meraklısı olan Haydar Beyden de kızlarına intikal etmiş. Daha sonra yalı Tahsin Uzere satılmış.

Tahsin Bey, yalıyı yıktırıp dönemin ünlü mimarlarından Sedat Hakkı Erdeme orijinal mimarili bir bina yaptırmış. Son olarak Erol Aksoyun sahibi olduğu yalı, Aksoyun borçları yüzünden TMSFye devroldu. Sonra da 22 trilyon liraya Suzan Sabancı Dinçer-Haluk Dinçer çiftine satıldı.

ZARİF MUSTAFA PAŞA YALISI

18inci yüzyılın başlarında yaptırılan yalı, adını 1848de yalının sahibi olan Zarif Mustafa Paşadan alır.

Yalıda, Balkan ve Birinci Dünya Savaşında asker iskan ettirilmiş. Toplam 1.921 metrekare arsası bulunan yalının bugünkü sahibi ise Demsanın sahibi Demet Sabancı Çetindoğan.

Yalıyı 2000 yılının kasım ayında satın alan Sabancı, restorasyon yaptırmış ve yalının değerine değer katmış.

RASİM FERİT TALAY YALISI

Yalının bilinen ilk sahibi Dr. Rasim Ferit Talaydır. Talay, İstanbul işgal altında iken Minber Gazetesini çıkarmıştır.

Talay ve Atatürkün dostlukları ömür boyu sürmüştür. Atatürkün, İstanbula geldiğinde kimi zaman Yeniköydeki bu yalıda kaldığı bilinir.
 
Yalı, Talay Ailesinden sonra 1960 yılında Mesadet Manioğluna geçmiş, 1981 yılında ise Özer Uçuran Çiller ve Tansu Çiller çifti tarafından 10 milyon liraya satın alınmıştır.

İKİZ YALILAR

Kaya ve Yalçın Sabancı İstanbul Boğazının en gösterişli modern yalılarındandır.

Yalıların sahibi ise Yalçın ve Kaya Sabancıdır. Yalıların her biri üç ayrı daireden oluşmaktadır.

İkiz yalılar istenildiğinde tek bir aile tarafından da kullanılabilecek şekilde çok fonksiyonlu olarak tasarlanıp inşa edilmiştir.