Hazine taşınmazları ekonomiye kazandırılıyor!

Kamu idarelerince ihtiyaç duyulmayan Hazine taşınmazları bütçeye gelir sağlanması amacıyla “rayiç bedeller” üzerinden ihale yoluyla satışa çıkarılarak ekonomiye kazandırılıyor.

Para Dergisi'nden Hülya Genç Sertkaya'nın haberine göre; 2018 yılında yapılan açık artırma ihaleleri sonucunda 12 milyon metrekare yüzölçümlü 5 bin 209 adet Hazine taşınmazının satış işlemleri gerçekleştirilirken, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü 2019’da da Hazine taşınmazlarının ihale ile satış uygulamalarını sürdürüyor. 4 Nisan itibarıyla Milli Emlak Gnel Müdürlüğü’nün verilerine göre 6 bin 500’ün üzerinde Hazine taşınmazı satış için ihaleye hazırlanırken, 30’dan fazla ildeki 400’ü aşkın taşınmazın satışına yönelik ihale süreci devam ediyor. Tarım ve hayvancılık sektörü Hazine taşınmazları ile destekleniyor. Hazine taşınmazları üzerinde hayvancılık yatırımı yapacak yatırımcılara daha fazla Hazine taşınmazının sunulabilmesi amacıyla, 2019’da 20 milyon metrekare yüzölçümlü Hazine taşınmazının Milli Emlak Genel Müdürlüğü web sitesi üzerinden ilana çıkarılması hedefleniyor. Milli Emlak Genel Müdürlüğü, hayvancılık amaçlı irtifak hakkı tesis etmek üzere belirlediği 42 ildeki 161 taşınmazı ilan etti. 2019’da 'Milli Eğitim Bakanlığı’nca (MEB) okul ihtiyacı olduğu tespit edilen 40 ilde belirlenen 2 bin dersliğin ve daha sonra belirlenecek okulların, Hazine taşınmazları karşılığında okul yapımı ihalesi veya kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına doğrudan sözleşme yapılmak suretiyle yaptırılması öngörülüyor.

Şu anda Milli Emlak tarafından Adana, Kayseri, İstanbul, Erzurum, Tekirdağ ve Eskişehir’de toplam 10 Hazine taşınmazı tekli eğitime geçişi desteklemek amacıyla ilana çıkarılmış bulunuyor. Hazine taşınmazları üzerinde ağaçlandırma yapmak isteyen vatandaşlara kolaylık sağlanırken, tıbbi, aromatik ve süs bitkisi üretimi Hazine taşınmazları ile destekleniyor. Kurumun resmi internet sayfasında yer alan ilana göre 10 ilde tıbbi, aromatik ve süs bitkisi üretimini desteklemek amacıyla ihaleye çıkarılan toplam 131 Hazine taşınmazı için başvurular almıyor. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum yaptığı bir açıklamada, Hazine’ye ait atıl arazilerin tarım, turizm sektörlerine ve sanayicilere kazandırılacağını söylemişti.

6 bin taşınmaz var 

Gerçek ve tüzel kişilerin ekonominin gerektirdiği yatırımlara uygun taşınmazları piyasa rayicine göre hızlı bir şekilde satın alabilmesi, bütçeye gelir sağlanması ve atıl taşınmazların ekonomiye kazandırılması amacıyla Hazine taşınmazları satış ihalesine çıkartılıyor. Son yıllarda yapılan yasal mevzuat çalışmalarının yürürlüğe girmesiyle Hazine taşınmazlarının satışında gerçek ve tüzel kişilere beş yıl emlak vergisi muafiyeti, iki yıl taksit imkanı, KDV’siz ödeme, harçsız tapu imkanından yararlanma fırsatı veriliyor.

Satın alma talepleri, il, ilçe, mevki, pafta, ada, parsel numarasının da belirtildiği bir dilekçe ile taşınmazın bulunduğu il ve ilçelerde Çevre ve Şehircilik II Müdürlüğü’ne, Millî Emlak Müdürlükleri, Millî Emlak Şeflikleri’ne iletiliyor. Milli Emlak Genel Müdürlüğü’nün resmi web sayfasında 6 bin 500’ün üzerindeki Hazine taşınmaz ihaleye hazırlanırken, Türkiye genelinde aralarında Antalya, Muğla, Eskişehir, Balıkesir, Kayseri, Kocaeli,  Adana  ye Konya’nın da bulunduğu 30’u aşkın ilde ihale ilanı yapılmış olan 412 taşınmazın ihale süreci devam ediyor.

Ağaçlandırmaya teşvik 

Kamu hizmetleri için gerekli olmayan Hazine taşınmazları, genellikle kiralama yöntemi ile idare ediliyor. Son yıllarda yapılan mevzuat çalışmaları ile Hâzineye ait taşınmazların kiralanmasında; tarım arazilerinin kullanıcılarına kiralanması, tıbbi ve aromatik bitkiler ile süs bitkileri yetiştirilmesi amacıyla kiralama, gerçek ve tüzel kişilere alt kiracılık hakkı tanınması gibi imkânlar sağlanıyor.

Hazine taşınmazları üzerinde ağaçlandırma yapmak isteyenlere de kolaylık sağlanıyor. Bu kapsamda, ceviz, badem, Antep fıstığı, zeytin başta olmak üzere; kavak, kızılağaç, okaliptüs, fıstıkçamı, kızılçam, sedir, göknar, ladin, akasya vb. türlerin yetiştirilmesi amacıyla Hazine taşınmazları üzerinde uygun bedellerle 10 yıla kadar ağaçlandırma izni veriliyor. Ağaçlandırma amaçlı kiralamalarda ilk beş yıl yüzde 50 indirim uygulanıyor. Milli Emlak, Nisan sonuna kadar 13 ilde ihale ilanı yapılmış 53 Hazine taşınmazını, ağaçlandırma yapmak üzere çok düşük bedelle kiraya verilmesi için ihaleler gerçekleştirecek. Ayrıca Milli Emlak, 261 Hazine taşınmazını ise kiralamaya hazırlanıyor.

Yatırımlara arazî tahsis desteği

Hazine taşınmazları üzerinde yatırım yapılması teşvik ediliyor. Türkiye'deki yatırım ortamının iyileştirilmesi ve kalıcı istihdam olanaklarının artırılmasını desteklemek amacıyla, özel sektör, yatırımlarının artırılması için oluşturulan teşvik tedbirleri kapsamında yatırımın temel unsurlarından biri olan "arazi tahsisi desteği" Hazine taşınmazları ile sağlanıyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığından alınan bilgiye göre bölgelerin ihtiyaç duyduğu yatırım sektörlerini ve bölgesel koşulları dikkate alarak Hazine ta şınmazları ilana çıkarılmakta olup, bu kapsamda, tarım ve hayvancılık    yatırımları için 8 milyon metrekare yüzölçümlü    15 adet taşınmaz; eğitim yatırımları için 79 bin metrekare yüzölçümlü yedi adet taşınmaz; sanayi, imalat ve diğer yatırımlar için 953 bin metrekare yüzölçümlü 11 adet taşınmaz olmak üzere toplam 9 milyon metrekare yüzölçümlü taşınmaz üzerinde ön izin ve irtifak hakkı tesis edildi. Böylelikle, yapılacak yatırımlardan 458 milyon lira tutarında yatırım ile bin 556 kişiye istihdam sağlanması öngörüldü. Milli Emlak Genel Müdürlüğü’nün web sayfasına göre Afyonkarahisar, Kastamonu, Kütahya, Samsun, Sivas, Erzincan, Bartın, Eskişehir, Bitlis ve Burdur’da yatırımların teşviki kapsamında toplam 61 taşınmaz başvuruya açıldı. Bu arada 301 taşınmaz ise yatırım teşvike hazırlanıyor. Şunu da not etmekte fayda var, tarım, hayvancılık, turizm, eğitim ve diğer alanlarda yapılacak yatırımlarda Hazine arazileri tahsisinde, 49 yıl süre, doğrudan satın alma imkanı, ilk yıl yüzde 70 indirim, bedelsiz ön izin, hasılattan pay alınmaması, bir dilekçe İle başvuru, emlak vergi değeri üzerinden hesaplanacak yıllık bedel gibi fırsatlar sunuluyor.

Müjdat KEÇECİ / Denizli Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı

"Tarım ve hayvancılık sanayi ile beraber dönüştürülmeli"

Atıl halde bulunan Hazine arazilerinin mutlaka kullanılır ve değer yaratır hale getirilmesi gerektiğine inanıyorum. Ancak Hazine arazileri yatırıma kazandırırken, tarım arazileri ve meraların korunması gerektiğini, bu kapsamda değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyorum. Türkiye'nin tarım ve hayvancılığın, sanayi ile beraber dönüştürülmesi gerektiği görüşündeyim.

Denizli Sanayi Odası olarak Makine İhtisas Organize Sanayi Bölgesi kurmak istiyoruz. Önümüzdeki ay tescillenecek. OSB’nin yapılacağı yerde Hazine arazileri de var. Bu arazileri görseniz, ay yüzeyi gibi. Burayı düzelttikten sonra, o bölgeyi sanayinin olduğu bir noktaya getireceğiz. Makine üretimi bugün Türkiye'de desteklenmesi gereken en önemli ve stratejik yatırım alanlardan biri.

Makine yatırımları Ar-Ge ve inovasyonu da içeriyor. Türkiye'de yatırım için bir müteşebbis sermayesinin büyük bölümünü makine yatırımına ayırıyor. Çoğu zaman ithal edilmek zorunda. O nedenle yerli üretim önemli.

57 bin kişinin mülkiyet sorunu çözüldü

Devlet ile vatandaşlar arasında süregelen 2/B arazilerindeki hukuki ihtiiafları çözmekvre hak sahiplerinin uzun yıllardır kullanıcısı oldukları bu taşınmazlarda matik olmalarını sağlamak amacıyla yürürlüğe giren : 6292 sayılı Kanun kapsamında, 2018 sonuna kadar 543 bin adet taşınmaz bedelin 8 milyar TL'si tahsil edildi. Geri kalan kısmı ise    taksitler halinde ödendi. Böylelikle, 796 bin hak sahibi vatandaş tapularına kavuşturuldu.

Tıbbı aromatik bitki üretimi 

Türkiye’de ilaç, kozmetik ve süs bitkiciliği başta olmak üzere birçok sektörde yoğun olarak kullanılan tıbbi ve aromatik bitkiler ile süs bitkilerinin yurtiçinde üretiminin artırılarak ithalatın azaltılmasını desteklemek amacıyla, mevcut ağaçlandırma uygulamasına ilave olarak geçtiğimiz yıl önemli bir proje hayata geçirildi. Yürütülen bu proje kapsamında, ilaç ve kozmetik sektöründe yoğun olarak kullanılan ve lavanta, gül, adaçayı, kekik, çörekotu başta olmak üzere 131 çeşit tıbbi ve aromatik bitki ile süs bitkilerinin yerli üretimini artırmak amacıyla Hazine taşınmazları uygun bedel ve koşullarla kiraya veriliyor. Milli Emlak tarafından hazırlanan broşüre göre Hazine taşınmazlarını tıbbi ve aromatik bitkiler ile süs bitkilerinin üretimi yapılmak üzere ilk yıl tahmini kira bedeli; rayiç bedelin binde biri bedel üzerinden çok yıllık bitkiler için 10 yıla kadar, tek yıllık bitkiler için ise beş yıla kadar kiralama imkanı sağlanıyor.

131 taşınmaz ilana çıktı 

Milli Emlak Genel Müdürlüğü son olarak Samsun, Muğla, Kütahya, Gümüşhane, Bursa, Amasya, Antalya, Burdur, Konya ve Aydm’da toplam 131 taşınmazı tıbbi ve aromatik bitkiler ile süs bitkileri yetiştirmek amacıyla kiraya verilmek üzere ilana çıktı. İhale edilen taşınmazların toplam büyüklüğü 4.6 milyon metrekareyi buluyor. Yıllık toplam kira bedelinin ise 100 bin TL civarında olması öngörülüyor. İdarece ilan edilen Hazine taşınmazı üzerinde tıbbi ve aromatik bitkilerle süs bitkileri yetiştirmek isteyen gerçek ve tüzel kişilerin idareye başvurmaları gerekiyor. Tıbbi ve aromatik bitkiler ile süs bitkileri kiralama işlemlerinde ilk yıl tahmini kira bedeli; taşınmazın rayiç bedelinin binde biri oluyor. Bu Hazine taşınmazları için 18 Mart’ta başlayan başvuru süreci 16 Nisan 2019'da mesai bitiminde sona erecek. 

226 taşınmaz ihaleye hazırlanıyor

Hazine taşınmazları, taşınmaz üzerinde sabit tesis yapma imkânı sağlayan ve uzun süreli bir kiralama yöntemi olan irtifak hakkı tesisi yöntemiyle yatırımcılara sunuluyor. Bu kapsamda eğitim, sağlık, sanayi, enerji, turizm, tarım ve hayvancılık gibi pek çok sektörde yatırım yapmak isteyen yatırımcılar lehine Hazine taşınmazları üzerinde 30 yıla kadar irtifak hakkı tesis ediliyor. 4 Nisan itibarıyla Milli Emlak Genel Müdürlüğü verileri göre; 226 taşınmazın irttifak hakkı tesisi için ihale süreci devam ediyor. İrtifak hakkı tesisi çerçevesinde ise 36 taşınmaz ihaleye çıkarıldı. 

161 taşınmaz ihale bekliyor 

Milli Emlak Genel Müdürlüğü'nün web sitesinde hayvancılık amaçlı irtifak hakkı tesisine uygun nitelikteki Hazine taşınmazlarını tespit ederek bilgileri ve uydu/harita üzerinden konum verisiyle listeler halinde vatandaşlara sunuyor. Milli Emlak'ın bu çerçevede ilan ettiği listede aralarında Kütahya, Konya, Sakarya, Niğde, Diyarbakır, Erzincan, Erzurum, Hakkari, Çanakkale, Ordu, İsparta ve Adana’nın da yer aldığı 42 ildeki 161 taşınmaz bulunuyor.

Bu taşınmazlardan ilan süreci tamamlanarak ihalesi yapılacak duruma gelenler, ihale tarihi, geçici teminat oranı ve miktarı gibi bilgilerin belirlenmesiyle birlikte ihaleye çıkarılıyor. Milli Emlakin web sitesine göre 4 Nisan itibarıyla Samsun, Kocaeli, Sivas, ve Gaziantep illerindeki toplam 22 taşınmaz hayvancılık amaçlı irtifak hakkı tesisi için ilana çıkarıldı. Bu arada Çanakkale Ezine, Sakarya Karasu, Muğla Milas ve Balıkesir Karesi’de olmak üzere toplam dört ilde yedi taşınmazın da ihalesi yapılacak. Çanakkale Ezine’deki 369 bin 829 metrekarelik arazinin 10 Nisan’da, Sakarya Karasu’daki 25 bin 73 metrekarelik taşınmazın 25 Nisan’da, Muğla Milas’taki sırasıyla 24 bin 729 metrekare, 35 bin 538 metrekare, 50 bin 886 metrekare, 50 bin metrekare büyüklüğündeki dört ayrı arazinin 2 Mayıs’ta, Balıkesir Karesi’deki 31 bin 459 metrekarelik taşınmazın 7 Mayıs’ta ihaleleri gerçekleştirilecek.

Arsa karşılığı okul yapılıyor 

Eğitim kalitesinin artırılmasına yönelik çalışmalar kapsamında, ikili öğretimin tamamen kaldırılması ve okul öncesi eğitimin kademeli olarak zorunlu hale getirilmesi kararlaştırıldı ve MEB tarafından okul ihtiyacının karşılanmasının hedeflendiği illerdeki eğitim-öğretim faaliyetlerinin sağlıklı bir şekilde yerine getirilebilmesi için MEB ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yürütülen ortak çalışma sonucunda, ihtiyaç duyulan okul inşaatlarının herhangi bir bütçe kaynağı kullanmadan arsa (Hazine taşınmazları) karşılığı inşaat yöntemiyle yaptırılmasına ve karşılığında yüklenicilere Hazine taşınmazlarının verilmesine ilişkin proje hayata geçirildi.

Bu amaçla, MEB tarafından okulların yapılacağı taşınmazlarla proje ve maliyet bedelleri bildirilen okulların yaptırılması karşılığında bu okulların maliyet bedellerini karşılayacak miktarda yüklenicilere devredilecek Hazine taşınmazları Bakanlık tarafından belirleniyor. Bu kapsamda, 2018’de yaklaşık 3 bin derslikli 165 okulun arsa karşılığı inşaat yöntemiyle yaptırılması ve karşılığında yaklaşık 850 milyon TL bedelli 350 taşınmazın yüklenicilere devredilmesine yönelik işlemlere başlanıldı ve 80 derslikli yaklaşık 27 milyon TL’lik dört okulun ihalesi sonuçlandırıldı.

2019’da öncelikle MEB tarafından okul ihtiyacı olduğu tespit edilen, Adana, Adıyaman, Afyonkarahisar, Ağrı, Ankara, Antalya, Ardahan, Balıkesir, Batman, Bingöl, Bitlis, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Elazığ, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hakkari, Hatay, Iğdır, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Manisa, Mardin, Mersin, Muğla, Muş, Ordu, Sakarya, Samsun, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Tekirdağ, Van illerinde belirlenen 2 bin dersliğin ve daha sonra MEB tarafından belirlenecek okulların Hazine taşınmazları karşılığında okul yapımı ihalesi veya kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına doğrudan sözleşme yapılmak suretiyle yaptırılması işlemlerinin gerçekleştirilmesi hedefleniyor. Milli Emlak tarafından Adana, Kayseri, İstanbul, Erzurum, Tekirdağ ve Eskişehir’de toplam 10 Hazine taşınmazı tekli eğitime geçişi desteklemek amacıyla arsa karşılığı okul ilanına çıkarıldı.

Osman AYIK/Türkiye Otelciler Federasyonu Başkanı

"Sektörel ihtiyaçlar dikkate alınmalı"
Arazi üretmek, yatırım yapılacak alanların sayısını çoğaltmak oldukça önemli. Atıl durumdaki Hazine arazilerini değerlendirirken, sektörel ihtiyaçları göz önünde bulundurmak lazım. Örneğin turizm sektörü için neredeki arazilerin verildiği önem taşır. Türkiye'de insanların turizm yatırımı yapmak istediği bölgeler belli. Bu bölgelerde fırsatlar olduğunda, sektör olarak takip ediyoruz. Ayrıca hangi alanda yatırım talebi olduğuna, hepsinden önemlisi hangi bölgede ne tür yatırımlara ihtiyaç duyulduğuna bakarak, bu yatırımları destekleyecek şekilde arazi üretimi planlanmalı. El yordamıyla yapılmamalı. Var olan bir yatırımın tekrarını yaparsanız, yatırım enflasyonuna neden olursunuz.

Ahmet KOCAAĞA / Ödemiş Ziraat Odası Başkanı

“Atıl arazilerin kimseye faydası yok''
Kamunun kullanmadığı Hazine'ye ait taşınmazların hayvancılık ve tarımsal üretime açılması, tarım arazilerinin kullanıcısı olan üreticilere kiralanması ve satışı üretimi artırır, katma değer yaratır. Bu istihdam artışını da beraberinde getirir. Türkiye genelinde tarımsal üretim ve hayvancılığa uygun hazine taşınmazları belirlenmeli, bölgenin fiziki yapısı, üretim yapısı gibi birçok faktör dikkate alınarak bu araziler üreticinin kullanımına açılmalı. Aksi halde boş duran atıl arazilerin kimseye faydası yok. Örneğin engebeli ve susuz arazilerde küçükbaş hayvancılık, sulu arazilerde hem büyükbaş hayvancılık hem de tarımsal üretimi yapılabilir.