Hisseli arsalarda yol nasıl yapılır?
Posta köşe yazarı Tamer Heper'e, sorusunda annesi ve kardeşiyle miras kalan tarlada paylı mülkiyetli hissedar olduklarını belirten okuyucu, arazinin diğer tarafına geçiş için yapılacak yolun kendi arazilerinden geçmesi durumunda ne olacağını sordu.
Posta köşe yazarı Tamer Heper'e, sorusunda annesi ve kardeşiyle miras kalan tarlada paylı mülkiyetli hissedar olduklarını belirten okuyucu, tarlanın güney sınırındaki arazinin sahiplerinin de akrabaları olduğunu, dedelerinden miras kaldığını belirtti. Akrabalarının yolu olmadığı için kendilerinden geçit hakkı istediklerini kaydeden okuyucu, arazilerinin mandalina bahçesi olduğunu belirtti ve mahkemeye gidilirse 'Mandalina bahçesinin ortasından yol geçirilir mi?' sorusunu yöneltti. İşte Tamer Heper'in yanıtı...
***
Okuyucunun açıkladığı olay, imar geçmemiş alanlarda yaşanır. Yola cephesi bulunmayan arazi sahiplerinin, yola çıkış için geçit hakkkı talep etme imkanı vardır ki bu da‘irtifak hakkı’ olarak geçer. Okuyucumun bahsettiği ihtimallerden biri; taraflar anlaşarak yola çıkışı bulunmayan parsele, kendi parselleri üzerinden geçit hakkı yapılabilir.
Bu sözlü değil daha çok yasal şekilde düzenlenmeli yani tapuya tescil edilmeli. Fakat taraflar arasında böyle bir anlaşma her zaman yapılamayabilir. Bu durumda geçit hakkı talep eden taraf, bu isteğini mahkemeye götürür.
***
Mahkeme bu davaya bakar, hatta bilirkişi atayarak mahallinde keşif gerçekleştirir. Gerçekten yola çıkış ihtiyacının olup olmadığını değerlendirir. Zira uzun yol katederek yola çıkış imkanı bulunuyorken kısa yoldan çıkabilmek için de bu talepte bulunanlar oluyor. Bu talepler reddediliyor.
Ardından yola çıkış için üzerinden geçilecek araziye en az zarar verilecek yer belirlenir. Fakat mandalina ağaçlarının kesilmesi sonucu doğuracak bir karar. Ayrıca bu yol ne kadar genişliğe sahip olursa ihtiyacı giderir, bunlarda değerlendirilir. Bunlar belirlendikten sonra bir miktar tazminat hesaplanarak, geçilecek araziye en az hasar görecek noktadan geçit hakkı verilir.
***
Bu hak, geçit talep edilen arazinin bir gün herhangi bir sebeple yola çıkış imkanının sunulacağı tarihe kadar devam eder. Bu hak bir parsel aleyhine, faydalanacak parselin lehine tesis edildiğinden, parsellerin malikinin değişmesi sebebiyle ortadan kalkmaz, böyle de bir özelliği bulunuyor.