Hisseli gayrimenkullerde şahsi tapu alınabilir mi?
Posta köşe yazarı Tamer Heper'e, sorusunda babasından kalma 34 dönüm hisseli tarlası olduğunu belirten okuyucu, 14 dönüm için kendine ait şahsi tapu çıkartıp çıkartamayacağını sordu.
Posta köşe yazarı Tamer Heper'e, sorusunda babasından kalma 34 dönüm hisseli tarlası olduğunu belirten okuyucu, 14 dönümünün kendisine ait olduğunu ve geri kalan 20 dönümün 4 kardeşe 5'er dönüm hisse paylı olduğunu söyledi. 14 dönüm için kendine ait şahsi tapu çıkartıp çıkartamayacağını soran okuyucu, bunun yolunu yordamını sordu. İşte Tamer Heper'in yanıtı...
Ortak mülkiyette ortaklık payları metrekare şeklinde hesaplanmaz, hisseler yüzde şeklinde paylaştırılır. Her ortağın kesirli şekilde payları belirlenir. Fakat bunun haricinde bir hesaplama gerçekleştirerek hissenin kaç metrekareye tekabül ettiğine bakıldığında, evet bir metrekare hesabı oluşur ancak hukuken yüzde üzerinden paylar hesaplanarak belirlenir. Örneğin 1.000 metrekare büyüklüğündeki bir arazi, yarı yarıya iki kişinin malı ise bunlar 500’er metrekare şeklinde belirtilmez, 1/2, 1/2 hissedar diye belirtilir. Çünkü paylar eşit bölünmemiş olabilir.
Biri dörtte bir hissenin sahibi ise biri 250 metrekareye diğeri 750 metrekareye sahip diye belirtilmez, 1/4, 3/4 hissedarlar şeklinde ifade edilir. Soruyu soran okuyucunun ortaklığı da bu şekilde. Bu şekildeki bir ortaklıkta bir ortak kendi kendine, ‘ben bu arazide belli hissesiye sahibim, bu hissem arazinin güney kısmı, ben burada tek başıma inşaat yapacağım’ diyebilme hakkına sahip değil. Zira ortaklıkta ortakların yerleri belirli değil. Herkes her yerin ortağı. Peki bu durumda kendi kısmı için tapu çıkarılması mümkün mü?
Bunun bir yolu bulunuyor, o da ortaklığın giderilmesi olur. Yani arazi bütün ortakların beraber karar almasıyla kendi hisseleri oranında parsellere bölünebiliyorsa, tapu ve kadastro müdürlüğüne başvuru yapılarak ortak mal parsellere ayırtılabilir ve ardından da tek başına sahip olduğu parselde mevzuatın izin sunduğu inşaatı yapabilir.
Fakat bu iş her zaman böyle kolay gerçekleşmeyebilir. Bütün ortaklar bu konuda anlaşma sağlayamıyorsa konu mahkemeye taşınır ve ortaklığın giderilmesi talepli dava açılması gerekir. Eğer parsellere ayrılmaya müsaitse mahkemece parsellere bölünür ancak parsellere bölmede minumum parsel alımı sağlanamıyorsa ortaklığın giderilmesine karar verilemediği gibi zirai alanlarda da bu yerlerde kullanılamayacak seviyede küçülmesine neden olmamak amacıyla bölünmesi kararı alınmaz. Fakat mahkemeye yansıyan durumlarda parsellere bölünemeyen hallerde arazinin satışı için karar alınır ve satış bedeli ortaklar arasında bölüştürülür.
