İmar taslağı inşaatta çarkı durdurur!
Emsal artışından %100'e varan oranda alınması öngörülen değer artış payı şok etkisi yaptı. Taslak yasalaşırsa, inşaatta %1'lik küçülme gerçekleşebilir, böylece 170 bin kişi işsiz kalabilir
Hükümetin açıkladığı 'İmar Kanunu'nda yapmayı öngördüğü değişiklik ekonomiyi olumsuz etkileyecek. Yüzde 100'e varan oranda değer artış payının yasalaşması durumunda, elinde arazi stoku olan müteahhidin yatırım iştahı azalacak. Arsa arzı kısılacak, bu da inşaatın en önemli hammaddesi arazide fiyatları artıracak. Tek başına GSYH'nin yüzde 5.7'sini oluşturan, Türkiye'deki istihdamın yüzde 7.7'sini sağlayan, 2 milyon kişiye ekmek kapısı olan sektörün yatırımlarda frene basmasının en büyük etkisi ise işsizlik ve ekonominin büyümesinde görülecek.
YÜZDE 1'LİK KÜÇÜLME GETİRİR
Sektör temsilcileri, imar düzenlemesinin bu şekilde yasalaşması halinde inşaatta yüzde 1'lik küçülme meydana geleceğini belirtiyor. Bu, sektörün büyüme oranlarını yüzde 5'lere kadar çekecek. İnşaat sektörü 2013'te yüzde 7 büyümüştü. Bu oran geçen yıl ilk çeyrekte büyüme 5.2, ikincide 2.7, üçüncüde ise 1 olmuş, 9 aylık büyüme ise yüzde 2.9 olarak gerçekleşmişti. Verilere göre inşaat sektöründe her yüzde 5'lik büyüme ülke ekonomisindeki GSYH'yi yüzde 1 artırıyor. Dolayısıyla sektördeki büyüme oranları küçüldüğünde ülke ekonomisi negatif etkilenecek.
İSTİHDAM 170 BİN KİŞİ AZALIR
Ülkede toplam istihdamın yüzde 7.2'sini sağlayan inşaattaki küçülme, işsizliği de olumsuz etkileyecek. Kriz döneminde bile istihdam artışı sağlayan sektörün yüzde 1 küçülmesi durumunda 170 bin kişiye iş kapısı da kapanacak. Bu Türkiye'nin yüzde 10.4'e çıkan işsizlik oranını da olumsuz etkileyecek. İnşaatta istihdam edilen kişi sayısı yaz aylarında yükselmekle birlikte yıllık ortalama 1.7 milyona kadar çıkıyor. Bu yılın ocak-ekim ayında sektörün istihdamı 2 milyon kişiyi geçmişti.
ARSA ARZI YAVAŞLAR
İmar artışı taslağı sektörün ana hammaddesi arsa fiyatlarını artıracak. Buna göre yeni alınan bir arsanın, en az 5 yıl süreyle satılmaması durumunda rant vergisinden muaf tutulacak. Bu da yatırım amaçlı alınan arsaların hemen satışa çıkarılmasını engelleyecek. Arsa sahibi yüzde 80-100'lere varan vergiyi vermemek için elindeki araziyi 5 yıl süreyle tutmayı seçecek. Bu da yeni projelerin yapılmasını ya engelleyecek ya da maliyetin artmasına neden olacak.
250 SEKTÖR ETKİLENECEK
İnşaat kendisine mal ve hizmet üreten 250'ye yakın alt sektörü de besliyor. Dolayısıyla bu sektörler üzerinden de GSYH'ye dolaylı bir katkı yapıyor. Bina inşaatlarının yüzde 75'ini konut oluşturuyor. Dolayısıyla inşaat sektörü ile konut sektörü iç içe geçmiş durumda. İnşaattaki 1 puanlık düşüş, yan sanayi şirketlerine de aynı oranda yansıyacak. Yeni yatırımların önü kapanacak, sektörün eleman alma iştahı bitecek.
FİYAT ARTAR, SATIŞ DÜŞER
Yüksek oranlı değer artış payını şirketlerin konut fiyatlarına da yansıtabileceği belirtiliyor. Emsal artışı nedeniyle alınacak rant vergisinin arsa fiyatlarını yükselteceği, bunun sonucunda da konut fiyatlarının en az yüzde 10 artabileceği öne sürüyor. Fiyatlarda artış olması durumunda da konut satışlarının azalmasından endişe ediliyor. 2013'te 1 milyon 41 bin konut satıldı. 2014 ocak-kasımda ise konut satışı 1 milyon 30 bini buldu.
RUH HALİMİZİ BOZUYOR
Konutder Başkanı Ömer Faruk Çelik, "Müteahhit imar artışı için başvurursa rantın yüzde 50'sini belediyeye vermeye hazır. Asıl sorun belediyelerin kendi kendine yapacağı imar artışında. Bu maliyetleri artıracak. Yasa bu haliyle çıkarsa inşaat şirketlerinin bırakın moralini, ruh hali de bozulacak" dedi.
EKONOMİNİN LOKOMOTİF SEKTÖRÜ
GSYH'deki payı: yüzde 5.7 İstihdama katkısı: Yüzde 7.7 Çalışan sayısı: 2 milyon 2013 büyüme oranı: Yüzde 7 2014 büyüme oranı: 2.9 (İlk 9 ay) 2013 satış rakamı: 1 milyon 41 bin konut 2014* satış rakamı: 1 milyon 30 bin konut
İBRAHİM ACAR SEDA TABAK / SABAH
