İnşaat aksamı Türkiye-Ürdün arasında ticarette en yüksek paya sahip ürünler arasında
Türkiye-Ürdün Serbest Ticaret Alanı Tesis Eden Ortaklık Anlaşması ile taraflar arasındaki ekonomik, teknik ve sınai işbirliğinin arttırılması ve güçlendirilmesi hedefleniyor
Dış Ticaret Müsteşarlığı"ndan yapılan yazılı açıklamaya göre, Türkiye ile Ürdün arasında bir Serbest Ticaret Alanı Tesis Eden Ortaklık Anlaşması, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül"ün 1-3 Aralık 2009 tarihlerinde Amman"a gerçekleştirdiği çalışma ziyareti sırasında, 1 Aralık 2009 tarihinde Amman"da imzalanıştı.
1 Mart 2011 tarihinde yürürlüğe girmesi beklenen anlaşma ile taraflar arasındaki ekonomik, teknik ve sınai işbirliğinin artırılması ve güçlendirilmesi, mal ticaretindeki kısıtlamaların kaldırılması, uygun rekabet koşullarının yaratılması, karşılıklı yatırımların teşvik edilmesi ve tarafların üçüncü ülke piyasalarındaki ticaret ve işbirliğinin geliştirilmesi hedefleniyor. Bu çerçevede, taraflar arasında mal ticaretinde tarife ve tarife dışı engellerin kaldırılmasından, hayvan ve bitki sağlığı önlemlerine, fikri, sınai ve ticari mülkiyet haklarından menşe kurallarına kadar birçok başlığa ilişkin düzenlemeler yer alıyor. Söz konusu Anlaşma ayrıca, iç vergilendirme, yapısal uyum, anti-damping, korunma önlemleri, ödemeler dengesi gibi alanlarda da uluslararası kuralları esas alan düzenlemeler de içeriyor. Bu bakımdan, Türkiye-Ürdün Ortaklık Anlaşması diğer STA"lardan farklı olarak ekonomik ve teknik işbirliği konularını da içeriyor. Ayrıca, taraflar, Ortaklık Anlaşması kapsamında bahsedilen konuların yanı sıra, Anlaşma"nın imzalanmasıyla kurulacak olan Ortaklık Konseyi ve Ortaklık Komitesi vasıtasıyla Anlaşma"nın doğru uygulanması, geliştirilmesi ve muhtemel ikili ekonomik, teknik ve sınai sorunların çözülmesi hususunda da çalışacak.
GÜMRÜK VERGİLERİ-
Söz konusu Anlaşma kapsamında sanayi ürünlerinde Türkiye"nin Ürdün"e ihracatında uygulanan gümrük vergilerinin dört ayrı takvim kapsamında sıfırlanması düzenlenirken, sanayi ürünlerine uygulanan gümrük vergileri ve eş etkili vergilerin 1 Ocak 2011 tarihinden başlamak üzere, en geç 1 Ocak 2018 tarihinde sıfırlanması öngörülüyor. Bu kapsamda, geçmiş dönem verileri dikkate alındığında Ürdün"e ihracatın yüzde 80"inin, anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarih itibarı ile herhangi bir gümrük vergisi veya eş etkili vergi uygulanmaksızın Ürdün pazarına girebileceği tahmin ediliyor.
Taraflar ayrıca, tarım sektörünün hassasiyetleri, üretim miktarları ve ihracat potansiyellerini dikkate alarak ve dengeli pazar açılımı gayesiyle karşılıklı olarak bazı tarım ürünlerinde tarife kontenjanları çerçevesinde vergi indirimi veya muafiyeti şeklinde, bazı ürünlerde ise sınırsız vergi muafiyeti şeklinde tavizler sağladı. Taviz alınan ürünlerin belirlenmesinde ihracat potansiyelinin yüksek olduğu ürünlere öncelik verildi. Ürdün"e taviz sağlanan ürünlerin belirlenmesinde ise anılan ülkeden taviz kapsamında yapılabilecek ithalatın ülkemiz iç piyasa dengesini olumsuz etkilememesi için, mümkün olduğunca düşük miktarda ve ürünlerin hasat zamanları göz önünde bulundurularak en uygun takvim çerçevesinde taviz sağlanması konusunda hassasiyet gösterildi.
Pazara tercihli giriş fırsatı sağlayan Türkiye-Ürdün Ortaklık Anlaşması, ihracatın sektörel çeşitlendirilmesine imkan vererek, rekabet gücünün arttırılması ve karşılıklı yatırımların teşvikine önemli katkıda bulunacak. 1995 yılında başlatılan Barselona Süreci kapsamında Euromed ülkeleri ile imzalanan anlaşmalardan birisi olan Türkiye-Ürdün Ortaklık Anlaşması ile Euromed"e taraf ülkelerden Cezayir dışında kalan tüm ülkeler ile Türkiye arasında STA ağı tamamlanmış bulunuyor. Türkiye"nin Ürdün"e gerçekleştirdiği ihracat ve Türkiye lehine seyreden dış ticaret dengesi yıllar içinde düzenli bir şekilde artıyor. Küresel krize rağmen 2009 yılında bu ülkeye ihracat bir önceki seneye göre sadece yüzde 1 azalarak 455 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Ürdün"den gerçekleştirilen ithalat ise 2009 yılında yüzde 20 azalarak 20 milyon dolar seviyesine geriledi. 2010 yılı Kasım ayı itibariyle, Ürdün"e ihracat bir önceki yılın aynı ayına oranla yüzde 28 artarak 513 milyon dolar seviyesine ulaştı e aynı dönem itibariyle Ürdün"den ithalatta yüzde 100 artış göstererek 36 milyon dolar olarak gerçekleşti.
İki ülke arasında ticarette en yüksek paya sahip ürünler ihracat açısından demir-çelik yarı mamuller, petrol ürünleri, tütün ve tütün mamülleri, ağaç ürünleri, kuru baklagiller, klimalar, demir-çelik inşaat aksamı, kağıtlar ve demir-çelik mamüllerinden; ithalat açısından ise kimyasal ürünler (fosforik asit, nitrat, sodyum hidroksit), demir-çelik ve tekstil-konfeksiyon ürünlerinden oluşuyor. Serbest Ticaret Anlaşması"nın Türkiye ile Ürdün arasındaki ticaret hacminin arttırılması ve her iki ülke işadamlarına güvenli ve istikrarlı iş ortamı sağlanabilmesi bakımdan son derece olumlu etkilerinin olacağı da bekleniyor.
AA