İnşaat demiri fiyatları neden arttı?

İnşaatın türüne göre toplam inşaat maliyetinin %15 ile %30'luk kısmı demir maliyetinden oluşur. Böylece; inşaat demiri fiyatlarındaki artış, inşaat maliyetini yükselterek işçi, memur, emekli gibi dar ve sabitli gelirlilerin konut sahibi olabilmelerini zorlaştırıyor. 

Ocak ayı başında tonu 1,830 TL'den satılan inşaat demirinin fiyatı Mayıs'ta 2,155 TL'ye yükseldi. Türkiye Demir Çelik Üreticileri Derneği; üretimi, arz ve talebi değerlendiren sektörün bir çatı kuruluşudur. Dernek yetkililerinin inşaat demirindeki fiyatlarda oluşan yükselişe ilişkin verdiği bilgiye göre; inşaat kesimi referandum oylamasına kadar işleri yavaşlatmış, demir siparişlerini kesmiş, "bekle-gör" dönemine girmiş, referandum sonrasında ise siparişe başlamıştır. 

İnşaat sektöründe Ocak-Nisan arasındaki "bekle-gör" döneminde "talep" azalmış, demir üreticisi üretimi yavaşlatmış ve elde de "stok" olmadığı için referandum sonrası artan talebi bu kez, karşılayamaz duruma gelmiştir. Bilindiği gibi; ekonomide fiyatı "arz-talep dengesi" oluşturmaktadır. Arzın azalıp talebin artması; fiyatları yükseltir. 

YILDA YÜZDE 20 FARK OLUŞTU 

Türkiye'de inşaat kesimi yılda 9 milyon, ayda da 700-800 bin ton dolayında demir kullanıyor. Buna karşılık; Türkiye; yılda 34 milyon ton demir üretimi ile dünyada 8.sırada yer alıyor. 

Bu arada; Türkiye, kişi başına 442 ton demir-çelik tüketimiyle de dünyada Çin ve Almanya'dan sonra 3.sırada. Öte yandan; demir çelik fiyatlarındaki artıştan önce bu yılın ilk 3 ayında, (Ocak-ŞubatMart) inşaat maliyetinde önemli ölçüde bir artış meydana geldi. Türkiye İstatistik Kurumu'nun "bina inşaatı maliyet endeksi"ne göre; 2017 Ocak-Şubat-Mart aylarını kapsayan "1.çeyrek"de "bina inşaatı maliyeti" bir önceki çeyreğe göre %7, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre de %16.3 oranında bir arttı. Bunun anlamı; bir yılda inşaat maliyetinde %20'ye yakın bir artışın meydana gelmesidir. Bu arada; "işçilik endeksi"nde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %12.6, "malzeme endeksi"nde de %17.5'lik bir artış meydana geldi. 

Unutulmamalıdır ki; inşaat maliyetinde oluşan her artış, dar ve sabit gelirlilerin konut sahibi olmasını zorlaştırıyor. Sonuç olarak: Ekonominin itici gücü inşaat sektörünün stratejik ve sosyal boyutu; bu alandaki tüm aktörleri dikkatli olmaya zorluyor.

Hüseyin ASLAN/Habertürk Egeli